You are here

Home » Content

HANEFİ LİTERATÜRÜNDE MUHTASARLAR VE METİNLER

THE PLACE OF ABSTRACTS AND TEXTS IN LITERATURE OF HANAFI

Journal Name:

  • İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi

Publication Year:

  • 2016

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
After II. century (hijri calender) the studying of copyright was evolved in Hanafi sect. Because of this development the studying of copyright have gained a feature which contains saved a comprehensive information of practical and a lot of knowledge. And it complicated the use of works and it was digress from the original purpose. Because of this deflection it became difficult to take advantage of well. The first abstract studies were written in the IV. century (hijri calender) by Tahavi, Kerhi and esh-Shehid. These studying took place in the literature by the name of “abstracts” in other words “muhtasar”. Other abstract studying were written in the V. century by the name of El-Kitab, in VI. century el-Hidaya and seventh century were written by the name of Vikaya, el-Muhtar, Mecma and Kenz. This brief studies was called “texts/mutun” and they streaming by the name of “mutun-i selase”, “mutun-i erba’a” and “mutun-i sitte”. This abstracts has unique attribute and also this abstracts have been the source of a lot of studies. In this article we will introduce “abstracts” and “texts” in the same way we will introduce the other studies which affected by this “abstracts” and “texts”.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Hanefî mezhebinde hicrî II. asırdan itibaren başlayan telif çalışmaları zamanla gelişerek geniş bir fürû bilgisi ile beraber birçok bilgiyi barındıran bir özelliğe sahip hale dönüşmüştür. Bu da eserlerin kullanımını zorlaştırdığı için asıl gayesinden saptırmış ve ondan azami bir şekilde yararlanılmasını güç hale getirmiştir. Bu nedenle eğitimdeki zorlukları gidermek, okuyucuya özlü bir biçimde genel fıkhî bilgi vermek amacı ile ihtisâr faaliyetleri yapılmıştır. İlk özet çalışmalar, Tahâvî, Kerhî ve Hâkim eş-Şehîd tarafından hicrî IV. asırda kaleme alınmış ve literatürde muhtasarlar olarak tanımlanmıştır. Bunun dışındaki özet çalışmalar ise hicrî V. asırda el-Kitâb, VI. yüzyılda el-Hidâye ve VII. asırda kaleme alınan Vikâye, el-Muhtâr, Mecma‘ ve Kenz’dir. Bu ihtisar çalışmalarına da mütûn/metinler denilmiş ve mütûn-i selâse, mütûn-i erba‘a ve mütûn-i sitte şeklinde gruplandırılmıştır. Kendine has bir ferdiliğe sahip olan bu muhtasar eserler, sonraki dönemlerde telif edilen çalışmalara kaynaklık etmiştir. Bu makalede muhtasarlar ve metinler tanıtılıp ve onların kaynaklık ettiği eserler hakkında bilgi verilecektir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-hanefi-literaturunde-muhtasarlar-metinler.pdf
  • 2
65
81
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Alî el-Kârî, Nûruddîn Ebu’l-Hasan Alî b. Sultan Muhammed el-Herevî, Fethu bâbi’l-‘inâye bi şerhi’n-Nükâye, Beyrut: Dâru’l-Erkâm b. Ebi’l-Erkâm ts.
Apaydın, H. Yunus, “Kerhî”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXV, 285-287.
Atan, Ömer Faruk, “Burhânü’ş-Şerî‘a’nın Vikâyetü’r-rivâye fî mesâili’l-Hidâye” Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili (Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Bursa, 2015.
el-Bâbertî, Ekmeluddîn Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd, el-‘İnâye şerhu’l-Hidâye, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye 2007.
Bedir, Murteza, “Nesefî, Ebü’l-Berekât”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXII, 567-568.
__________, “Tâcüşşerîa”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXIX, 360-362.
__________, “Vikâyetü’r-rivâye”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XLIII, 106-108.
Burhânüşşerîa, Mahmûd b. Ahmed el-Mahbûbî, Vikâyetü’r-rivaye fî mesâili’l-Hidâye (yazma), Kastamonu İl Halk Kütüphanesi (arşiv numarası: 37 Hk 2029) 749.
Cici, Recep, Osmanlı Dönemi İslam Hukuku Çalışmaları, Bursa: Arasta Yay. 2001.
__________, “Osmanlı Hukuk Düşüncesini Etkileyen Başlıca Kaynaklar”, UÜİFD, 8 (1999), 225-228.
__________, “Osmanlı Klâsik Dönemi Fıkıh Kitapları”, TALİD, 5 (2005), 215-224.
Durmuş, İsmail, “Muhtasar”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXI, 57-59.
Eliaçık, Muhittin, “Vikâyetü’r-rivâye’nin Türkçe Tercümeleri ve Şemsi Paşa’nın Manzum Tercümesi”, Diyanet İlmi Dergi, 1 (2011), 109-119.
Gözübenli, Beşir, “Hâkim eş-Şehîd”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XV, 195-196.
el-Halebî, İbrâhîm b. Muhammed b. İbrâhîm, Mülteka’l-ebhur, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1998.
Hayrettin Karaman, İslam Hukuk Tarihi, İstanbul: Nesil Yay. ts.
İbnü’s-Sâ‘âtî, Muzafferuddîn Ahmed b. Ali b. Tağlib, Mecma‘u’l-bahreyn ve mülteka’n-neyyireyn, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 2005.
İltaş, Davut, “Tahâvî” TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXIX, 385-388.
Kallek, Cengiz, “el-Hidâye”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XVII, 471-473.
__________, “Kudûrî”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXVI, 321-322.
el-Kâsânî, Alâuddîn Ebû Bekr b. Mesûd, Bedâi’u’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi‘, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 2010.
Kâtib Çelebî, Mustafa b. Abdillâh Hâcî Halîfe, Keşfü’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütübi ve’l-fünûn, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî 1943.
Kaya, Eyyüp Said, “el-Mebsût”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXVIII, 214-216.
__________, “Nâdiru’r-rivâye”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXII, 278-280.
__________, “Zâhiru’r-rivâye”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XLIV, 101-102.
Koca, Ferhat, “el-Muhtasar”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXI, 64-66.
Leknevî, Ebu’l-Hasenât Muhammed Abdulhayy, el-Fevâidu’l-behiyye fî terâcimi’l-Hanefiyye, Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife ts.
İHYA ULUSLARARASI İSLAM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
CİLT: 2; SAYI:2 (2016)
81
Mahmasânî, Subhî, “İslam Hukuku’nun Tedvini” (çev. İbrahim Kafi Dönmez), MÜİFD, 3 (1985), 313-328.
__________, “İslam Hukuku’nun Tedvini II” (çev. İbrahim Kafi Dönmez), MÜİFD, 4 (1986), 361-383.
Merğinânî, Burhânüddîn Ebu’l-Hasan Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl er-Rüşdânî, el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî, İstanbul: el-Mektebetü’l-Hanifiyye ts.
el-Mevsılî, Abdullâh b. Mahmûd b. Mevdûd, el-Muhtâr li’l-fetvâ, İstanbul: Çağrı Yay. 1980.
el-Meydânî, Abdulğanî el-Ğanîmî, el-Lübâb fî şerhi’l-Kitâb, Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî 2012.
Muhammed Ebû Zehrâ, Ebû Hanîfe (çev. Osman Keskioğlu), Ankara: DİB Yay. 2005.
Muhammed Hamîdullah, İmâm-ı A‘zam ve Eseri (çev. Kemal Kuşçu), İstanbul: Cağaloğlu Yay. 1963.
Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Alimleri, Ankara: TDV Yay. 1990.
__________, “Hanefî Literatürünün Oluşumu”, İmâm-ı A‘zam Ebû Hanîfe ve Düşünce Sempozyumu I, Bursa, 2005.
__________, “Fıkıh”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XIII, 14-21.
__________, “İbnu’s-Sââtî, Muzafferüddin”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXI, 190-192.
Özen, Şükrü, “Sadruşşerîa”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXXV, 427-431.
Sadruşşerîa, Ubeydullâh b. Mesûd el-Mahbûbî, Şerhu’l-Vikâye, Amman: Müessesetü’l-Verrâk 2006.
es-Semerkandî, Alâuddîn Muhammed b. Ahmed, Tuhfetü’l-fukahâ’, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 2009.
Shakır, Najib Muhsin, Sadru’ş-Serî’a es-Sânî’nin en-Nukâye Adlı Eserinin Tahkiki, (Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Bursa 2014.
es-Simâvî, Bedruddîn, Letâifü’l-işârât fî beyâni’l-mesâili’l-hilâfiyyât (çev. heyet), İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. 2012.
Temîmî, Takiyyuddîn b. Abdilkadîr ed-Dârî el-Ğazzî el-Mısrî, et-Tabakâtu’s-seniyye fî terâcimi’l-Hanefiyye, Riyad/Kahire: Dâru’r-Rifâ’î/Hicr 1989.
Ünal, Halit, “Bedâi‘u’s-sanâi‘”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), V, 294.
Yaman, Ahmet, “Kenzü’d-dekâik”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXV, 261-262.
Yaylalı, Davut, “Mevsılî, Abdullah b. Mahmûd”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXIX, 487-488.
ez-Zeyla‘î, Fahruddîn Osman b. Ali, Tebyînu’l-hakâik şerhu Kenzi’d-Dekâik, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 2010.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com