You are here

KLASİK İSLÂM SİYASET KURUMU VE LİTERATÜRÜNE GENEL BİR BAKIŞ

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Muslims who sometimes manages and are managed as society different geographies until today has a tradition of common life. The main reason is politics of the Islamic civilization / administration approach and the influence of the literature of political institutions. Muslim politicians, administrators and theorists who accepted Quran and Sunnah of the basic reference point not be uncorcerned recent developments, innovations and problems in the context of politics / administration theory and practice have made many changes and improvements. To know the mentioned features for the classical Islamic politics may be crucial for Muslims struggling with questions today. Therefore, this article has addressed biriefly the following: Classical Islamic political institutions and belonging to him such as caliphate and vizierate also classical Islamic politics with some features, concept and works.
Abstract (Original Language): 
Tarihi boyunca farklı coğrafyalarda bazen yöneten bazen de yönetilen olarak varlığını bugüne kadar sürdürmüş olan Müslümanlar, bir ortak yaşam geleneğine sahiptir, denilebilir. Bunda İslâm medeniyetinin siyaset/idare anlayışı ve bu doğrultuda tesis etmiş olduğu siyaset kurumları ve siyasete ait literatürün etkisi inkâr edilemez. Kur’an ve sünneti temel referans noktası kabul eden Müslüman siyasetçi/idareci ve teorisyenleri zaman içinde güncel gelişme, yenilik ve sorunlara kayıtsız kalmamış, siyaset/idare bağlamında teorik ve pratik birçok değişim ve gelişmeler kaydetmişlerdir. Klasik İslâm siyasetine yönelik sözü edilen özelliklerin bilinmesi bugün birçok sorunla boğuşan Müslümanlar için önem arz edebilir. Bu yüzden bu makalede klasik İslâm siyaset kurumu ve onu meydana getiren önemli alt kurumlardan hilafet ve vezaret kurumları ile klasik İslâm siyasetine ait bazı özellik, kavram ve eserler önemli özellikleri ile kısaca ele alınmıştır.
33
65

REFERENCES

References: 

Arif, Nasır Muhammed, f î Mesâdiri’t-türâsi’s-siyâsiyyi’l-İslâmî, (ABD Virginia:
el-Ma‘hedü’l-Âlemî, 1994).
Atalan, Mehmet, “Hz. Muhammed’in Vefatından Sonraki Hilafet Tartışmaları”,
Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (2004).
Avcı, Casim, “Hilâfet”, DİA, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003).
Ayaz, Fatih Yahya, “Vezir”, DİA (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1995).
_____, “Abbâsîler’den Mısır’da Kurulan Hanedanlara Vezirlik Müessesesi,
İslam Araştırmaları Dergisi, 28 (2012).
Aydın, Mehmet Akif, Hz. Peygamber ve Dört Halife Dönemi İslâm Devlet
KLASİK İSLÂM SİYASET KURUMU VE LİTERATÜRÜNE GENEL BİR BAKIŞ • 63
Yönetimi, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam ve Demokrasi Kutlu
Doğum Sempozyumu Kitabı, 1998).
Azimli, Mehmet, “Halifeliğin Kurumsallaşması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Doktora
Tezi, Konya, 1999.
Barca, İbrahim, “İslâm Kurumları Tarihi Açısından Ebü’l-Hasen Ali b.
Muhammed b. el-Habîb el-Mâverdî el-Basrî’nin (364-450/974-
1058) “Kavânînü’l-Vizâre ve Siyasetü’l-Mülk”Adlı Eseri”, Harran
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim
Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 2012.
el-Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Ebü’l-Me‘alî, Ğıyâsü’l-ümem fî iltiyâsi’zzülem,
nşr. Mustafa Hilmî ve Fuâd Abdülmün‘im, (Beyrut: Dârü’d-
Da‘ve).
Dede Efendi, İbrahim b. Yahyâ Halife, es-Siyâsetü’ş-şer‘iyye, nşr. Fuâd
Abdülmün‘im, (İskenderiye: Müessesetü Şebâbi’l-Câmi‘iyye, 1991).
Demircan, Adnan, “Arap Siyasi Geleneğinin Ehl-i Beyt Tamlamasının
Kavramlaşma Sürecine Etkisi”, Marife Dergisi, yıl. 4, sayı. 3, kış 2004
(Ehl-i beyt özel sayısı).
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistanî, Sünenü Ebî Dâvûd, (Beyrut:
Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî), I-IV.
Ebû Fârıs, Muhammed Abdülkâdir, el-Kâdî Ebû Ya‘lâ ve Kitâbuhu Ahkâmü’ssultâniyye,
(Beyrut: Müessesetü’r-Risâle).
el-Hirravî, Abdüssemi Sâlim, Lügatü’l-idâreti’l-âmme fî sadri’l-İslâm, (Kahire:
el- Hey’etü’l-Mısrıyyeti’l-Âmme li’l-Kitâb, 1986).
Emîn, Ahmed, Duha’l-İslâm, (Kahire: Mektebetü’l-Usre, 2003).
es-Sa‘dî, Abdülmüte‘al, es-Siyâsetü’l-İslâmiyye fî ahdi’l-hulefâi’r-râşidîn,
(Beyrut: Dârü’s-Sekâfe).
et-Tahranî, Şeyh Ağa Büzürg, ez-Zerî‘a ilâ tesânifi’ş-Şi‘a, (Beyrut: Dârü’l-
Edvâ, 1983).
el-Fârâbî, Ebû Nasır, Kitâbü’s-Siyâseti’l-medeniyye, nşr. Fevzî Mihterî
Neccâr, (Beyrut: Tab‘etü’l-Katulikiyye, 1964).
el-Gazâlî, Ebû Hamîd et-Tûsî, et-Tibrü’l-mesbûk fî nasîhati’l-mülûk, nşr.
Ahmed Şemsüddîn, (Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988).
64 • SİİRT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ • CİLT: 2 • SAYI 1
İbn Haldûn, Abdurrahmân, el-Mukaddime, nşr. Abdüsselâm eş-Şeddâdî,
(ed-Dârü’l-Beyzâ, 2005).
İbn Hallikân, Vefeyâtü’l-a‘yân, nşr. İhsân Abbâs, (Beyrut: Dâru Sâdır,
1994).
İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem (711/1311), Lisânü’l-Arab, (Beyrut:
Dâru Sâdır), I-XV.
İbn Teymiyye, Şeyhülislâm Ahmed b. Abdülhalîm, es-Siyâsetü’ş-şer‘iyye,
(Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife).
İbn Tolun, Şemsüddîn Muhammed, Nakdü’t-tâlib li zeğeli’l-menâsib, nşr.
Muhammed Ahmed ve Hâlid Muhammmed, (Beyrut: Dârü’l-
Fikri’l-Mu‘asır, 1992).
İbnü’l-Arabî, Mühyiddîn Eb Abdillâh Muhammed b. Ali b. Muhammed,
et-Tedbîrâtü’l-ilâhiyye f î islâhi’l-memleketi’l-insâniyye, müstensih.
Abdülkâdir b. eş-Şeyh Mahm d, (Mu‘cemü’l-Matbû‘ât 175:1,
2841).
İbnü’l-Ezrâk, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ali, Bedâi‘u’s-silk
f î tebâi‘i’l-milk, nşr. Ali Sâmir en-Neşşâr, (Irak: Vizâretü’l-İ‘lâm), I,
95.
İbnü’n-Nedîm, Ebû’l- Ferec Muhammed b. Ebî Ya‘kûb İshâk b. Muhammed,
el-Fihrist, nşr. Rızâ Teceddüdî b. Ali, (Tahran: 1971), I-II.
İbnü’s-Sayrafî, Eymenüddîn Ebü’l-Kâsım Ali, el-Kânûn fî dîvâni’r-resâil,
nşr. Eymen Fuâd, (Kahire: Dârü’l-Mısrıyyeti’l-Lübnâniyye, 1990).
Kâtip Çelebi, Mustafa, Keşfü’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb, (Beyrut: Dârü’lİhyâi’t-
Türâsi’l-Arabî).
Kayaoğlu, İsmet, “Halifelik”, İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (1980).
el-Mâverdî, Ebü’l-Hasen Ali b. Muhammed b. el-Habîb el-Basrî (364-
450/974-1058), en-Nüketü ve’l-uyûn, nşr. Seyyîd b. Abdülmaksûd b.
Abdurrahîm, (Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye).
_____, el-Ahkâmü’s-sultâniyye, trc. Ali Şafak, (İstanbul: Bedir Yay.).
_____, Bilge Yöneticinin Elkitabı Edebü’l-vezîr, trc. İbrahim Barca, (İstanbul:
Klasik Yay., 2014).
Neccâr, Hüseyin Fevzî, el-İslâm ve’s-siyâse, (Kahire: Matbû’âtü’ş-Şa‘b).
Öz, Şaban, “Hilafette Nass Teorisi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
Dergisi, 14 (2009).
KLASİK İSLÂM SİYASET KURUMU VE LİTERATÜRÜNE GENEL BİR BAKIŞ • 65
Pazarbaşı, Erdoğan, “Kur’an’a Göre Halifelik ve Toplumsal Süreklilik”, Bilimname
I, 1(2003).
Reslân, Selâhuddîn Bisyûnî, el-Vizâre f î fikri’s-siyâsî, (Kahire: Dâru Kubâ,
2000).
Rıza, Muhammed Reşîd, el-Hilâfe, (Kahire: ez-Zehrâ li’l-İ‘lâmi’l-Arabî,
1922).
es-Samed, Hamed Muhammed, Nizâmü’l-hukm fî ahdi’l-hulefâi’r-râşidîn,
(Beyrut: el-Müessesetü’l-Câmi‘iyye, 1994).
Şihâbüddîn, Ahmed b. Ebî Rabi, Sülûkü’l-mâlik f î tedbîri’l-memâlik, nşr.
Arif Ahmed Abdulğanî, (Dımaşk: Dârü’l-Kenân, 1996).
Şulul, Kasım, İbn Haldûn’a Göre İslâm Medeniyeti, (İstanbul: İnsan Yay.,
2011).
et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Tarîhu’r-rusûl ve’l-mülûk, nşr.
Muhammed Ebü’l-Fazl, (Mısır: Dârü’l-Me‘arif, 1969), I-XI.
Tâncî, Muhammed Tâvit, “İslam’da Hilafet ve Mezheplerin Doğuşu”, Süleyman
Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1994).
Taşköprüzade, Ahmed b. Mustafa, Miftâhu’s-se‘âde, (Beyrut: Dârü’l-
Kütübi’l-İlmiyye, 1985), I-III.
Türcan, Galip, İslam’da Dini Otorite”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 14 (2005), s. 106.
Yaman, Ahmet, “Hilafet-Saltanat Dönüşümü Bağlamında Klasik Dönem
Müslümanlarının Reel Siyaset Anlayışlarının Seyri Üzerine”, Tabula
Rasa Felsefe & Teoloji, 4 (2002).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com