You are here

TÜRKİYE TURKÇESI AĞIZLARINDA GENİZ ÜNLÜLERİ

NASAL VOWELS IN SUB-DIALECTS IN TURKISH OF TURKEY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.22464/diyalektolog.99
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Vowels are categorised like consonants according to some characteristics in all the languages worldwide. Articulation of vowels from mouth or nasal is one of the most significant criterias of their categorisation. According to this, even though all the vowels are basically mouth vowels, there are secondary nasalized vowels that do not make semantic confusion in standard Turkey Turkish. These vowels are softly vocalized as a result of vowel-consonant relation while the nasal passage is open. In some Turkey Turkish accents, nasalized vowels are vocalized more specifically unlike the standard language. In Turkey Turkish accents, nasalized vowels, such as /m/ and /n/ especially /q/ are vocalized by missing as a result of contraction and transfering their qualification of nasality. These vowels are mostly normalized vowels quantitatively. All the basic vowels have nasalized intermediate forms and these nasalized vowels may appear in any part of words. Nasalized vowels in Turkey Turkish accents are characteristic for Western Accent groups.
Abstract (Original Language): 
Yeryüzündeki bütün dillerde ünsüzler gibi ünlüler de belirli niteliklerine göre sınıflandırılır. Ünlülerin ağızdan ya da genizden boğumlanması, onların tasnifinde esas olan en önemli ölçütlerdendir. Buna göre Ölçünlü Türkiye Türkçesinde, bütün ünlüler temelde ağız ünlüleridir fakat anlamsal karşıtlık yaratmayan ikincil derecede geniz ünlüleri de vardır. Bu ünlüler, ünlü-ünsüz ilişkisi sonucunda geniz yolu açıkken hafifçe çıkarılır. Bazı Türkiye Türkçesi ağızlarında ise geniz ünlüleri ölçünlü dilden farklı olarak daha belirgin bir şekilde telaffuz edilir. Türkiye Türkçesi ağızlarında geniz ünlüleri, başta /q/ olmak üzere /m/ ve /n/ ünsüzlerinin büzülme, derilme ve erime hadiseleri sonucunda kaybolması ve genizlik vasıflarını yanlarındaki ünlülere aktarmasıyla oluşur. Bu ünlüler, nicelik bakımından çoğunlukla normalleşmiş ünlülerdir. Bütün temel ünlülerin genzelleşmiş ara şekilleri vardır ve bu genzel ünlüler kelimelerin her yerinde bulunabilir. Türkiye Türkçesi ağızlarındaki geniz ünlüleri Batı grubu ağızları için karakteristiktir.
1
24

REFERENCES

References: 

£Q ABAZ Ayşe, Çorum-İskilip Ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2004.
£Q ACAR Ergün, Kastamonu Merkez İlçe Ve Köyleri Ağzı, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, (Y ayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Edirne 2008.
£Q AKÇA Hakan, Ankara İli Ağızları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Doktora Tezi, Ankara 2009.
£Q AKÇATAŞ Ahmet, Çay Yörük Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı, (Y ayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Afyon 1996.
£Q AKÇAY Halit, Sivaslı Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Y ayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2007.
£Q ALTINDİŞ Deniz, Kayseri İli Gömürgen Kasabası Ağzı, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2004.
£Q ATAY Ayten. Develi ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili, (Y ayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 1993.
(23
AVC
I Yusuf, Amasya Aydınca Ağzı, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Sivas 1988.
( BAYRAKTAR Fatma Sibel, Kayseri Merkez İlçe Ağzı, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,(Yayımlanmamış) Doktora Tezi, Edirne 2000.
£Q BOZ Erdoğan, Afyon Merkez Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Afyon 2002.
£Q BURAN, Ahmet, Keban, Baskil Ve Ağın Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1997.
£Q CAFEROĞLU Ahmet, "Anadolu ve Rumeli Ağızları Ünlü Değişmeleri", TDAY-Belleten,
Ankara 1964, s. 1-33.
£Q CENGİZ Murat, Saimbeyli (Adana) Ağızları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi,
Elazığ 1998.
ffl COŞKUN, M. Volkan, "Türkiye Türkçesinde Ünlüler ve Ünsüzler", TDAY-Belleten, Ankara 1999, s. 41-50.
£Q , "Bazı Anadolu Ağızlarının Ünlü ve Allofonları", IV. Uluslararası Türk Dili
Kurultayı Bildirileri I, Ankara 2007, s. 301-340.
( ÇOLAKOĞLU Bülent Kahraman, Trabzon Ağzı, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Niğde 2003.
£Q DEMİR Necati, Ordu İli ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 2001.
£Q , Trabzon ve Yöresi Ağızları, Gazi Kitabevi, Ankara 2006.
OSMAN YILDIZ •
YAZ
SUMME
R 2016 • SAYI NUMBER 12
(
DEMİRAY Erdinç, Kepsut İlçesi Ve Yöresi Ağızları, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Niğde 2003.
£Q DEMİRCAN Ömer, Türkiye Türkçesinin Ses Düzeni Türkiye Türkçesinde Sesler,
TDK Yayınları, Ankara 1979.
£Q DEMİREZEN Ünal, Yozgat İli Kadışehri Ve Yöresi Türkmen Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 1995.
£Q Derleme Sözlüğü I, TDK Yayınları, Ankara 1963.
( EKER Süer, "Ünlülerin Temel Özellikleri Üzerine Birkaç Not", Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5/4, Fall, 2010, s. 305-320.
£3 ELEREN
Yüksel
, Şuhut Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Afyon 1997.
£Q ERDEM Mehmet Dursun, KİRİK Esra, Kahramanmaraş Ve Yöresi Ağızları,
Kahramanmaraş 2011.
£Q GÖKER Osman, Bolvadin'deki Türkmen-Karabağ Köylerinin Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Afyon 1996.
£fl GÜLENSOY Tuncer, Kütahya ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1988.
£fl GÜLSEREN Cemil, Malatya İli Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 2000.
£fl GÜLSEVİN Gürer, Uşak İli Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 2002.
£Q GÜNŞEN Ahmet, Kırşehir ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 2000.
£Q HATİPOĞLU Vecihe, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara 1982.
£Q İLERİ Canan, Eskişehir İli Mihalıççık İlçesi Ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara
2008.
£Q KARAHAN Leylâ, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yayınları, Ankara
1996.
( KARAMAN Sevgi, Çiçekdağı ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 1997.
£3
KAY
A Fatih, Balâ İlçesi Ağzı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2004.
£Q KORAŞ Hikmet, Karaman ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 1992.
£Q KORKMAZ Zeynep, Gramer Terimleri Sözlükleri, TDK Yayınları, Ankara 1992.
£Q , Güney-Batı Anadolu Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1994a.
£Q , Nevşehir ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1994b.
£Q , Bartın ve Yöresi Ağızları, TDK Yayınları, Ankara 1994c.

Türkiye Türkçesi Ağızlarında Geniz Ünlüleri
YAZ
SUMME
R 2016 • SAYI NUMBER 12
£Q KORKMAZYİĞİT Ahmet, Çayıralan ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2010.
£Q ÖZEK Fatih, Tarihî Türk Lehçelerinde Ünlüler, Akçağ Yayınları, Ankara 2014.
£3
PAÇACIOĞL
U Burhan, Sivas İlbeyli Ağzı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü,(Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Ankara
1987.
£ PEKACAR Tevfik, Suluova Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri
2003.
£fl SAĞIR Mukim, "Anadolu Ağızlarında Ünlüler", TDAY-Belleten, Ankara 1995, s. 391¬409.
£ , "Türkiye Türkçesi Ağızlarının Ünlü Varlığı", Turkish Studies International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume
3/3 Spring, 2008, s. 563-578.
£ SELEN Nevin, Söyleyiş Sesbilimi Akustik Sesbilim ve Türkiye Türkçesi, TDK
Yayınları, Ankara 1979.
£ SİNAN Ahmet Turan, Akçadağ, Darende ve Doğanşehir Ağızları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Elazığ 1992.
£fl SİS Nesrin, Hatay Belen Ağzı, Malatya 2010.
£ ŞAŞTIM Zafer, Arıcak (Elazığ) ve Yöresi Ağızları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler 23 Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi,
Elazığ 2003.
£ TAŞ Pınar, Şarkışla ve Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kayseri
2006.
£ TOSUN İbrahim, "Doğu Anadolu Ağızlarında Ara Ünlüler", Diyalektolog, S. 4, İzmir 2012, s. 53-77.
£Q ÜÇOK Necip, Genel Fonetik (Ana Çizgileri), Multilingual Yayınları, İstanbul 2007.
£ YAĞCI İlyas, Devrez Vadisi Ağzı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2009.
£ YALÇIN Süleyman Kaan, Çağdaş Türk Lehçelerinde Ünlüler, TDK Yayınları, Ankara
2013.
£ YALKIN Ali Osman, Atabey Ağzı, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2013.
£ YAVAŞ Özcan, Kütahya Aslanapa ve Yöresi Ağzı, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kütahya 2009.
OSMAN YILDIZ •
YAZ
SUMME
R 2016 • SAYI NUMBER 12
£ YAVUZ Serdar,
Karakeçili Ağzı (Kırıkkale), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi,
Elazığ
2003
.
£
YEŞİLÖZ Zafer, Nevşehir İli Ürgüp ve Avanos Yöresi Ağızları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış)Yüksek Lisans Tezi,
Kayseri 1993.
£Q YILDIRIM Faruk, Adana ve Osmaniye İlleri Ağızları I, TDK Yayınları, Ankara 2006.
£ YILDIRIM Kübra Dilaver, Bergama Yöresi Tahtacı Ve Çepni Ağızları, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Dili Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Edirne 2013.
£ YILDIZ Osman, Isparta Merkez Ağzı, Fakülte Kitabevi Yayınları Isparta 2002.
£ , KARTALCIK Vedat, Burdur İli Ağızları, TDK Yayınları, Ankara
(Baskıda).
£ YILMAZ Mehmet, İscehisar ve İhsaniye Ağzı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, (Yayımlanmamış) Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2006.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com