You are here

Home » Content

Batı Göktürk Kağanlığı’nın Kuruluşu

Foundation of the Western Türk Qaġanate

Journal Name:

  • Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2016

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Some of the researchers who studied the political history of the Türk (Gokturk) Qaġanate have concluded that the division of this empire occurred in 581, the Western Türk Qaġanate was founded by Tardu Qaġan in this year and the foundations of this state were established by his father Ištämi Yabġu Qaġan. However, relying on some new discoveries, several researchers have pointed out that the Western Türk Qaġanate was not founded by Tardu Qaġan, but it was founded in 583 by Apa Qaġan (Daluobian), *Buqan Qaġan’s son, who received Tardu Qaġan’s support. According to the conclusion we reached in our study, in which we used the Chinese sources related with the topic, even though the Türk Qaġanate was divided into two halves in 583, the civil war was fought between two different branches of the dynasty, one of them descending from Yixiji Qaġan and the other descending from *Buqan Qaġan. This civil war was fought with the aim of acquiring the position of Great Qaġan and the foundation of an independent Western Türk Qaġanate was not aimed in the beginning. Tardu Qaġan, who can be thought of acting as a “Kingmaker”, supported the lineage of *Buqan Qaġan against the lineage of Yixiji Qaġan for a long time in this struggle and he could claim to become the Great Qaġan only in the year 600. The lineage of *Buqan Qaġan always attempted to conquer the east, but they always failed in this. With the ascend of Tardu Qaġan’s descendent Shegui Qaġan to the throne of the Western Türk Qaġanate in 611, the struggle for the position of Great Qaġan came to an end and the Western Türk Qaġanate transformed into an independent state with the sole aim of expanding towards the west.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Göktürk Kağanlığı’nın siyasî tarihini ele alan bazı araştırmacılar, bu devletin Doğu ve Batı Kağanlıkları olarak ikiye ayrılmasının 581’de yaşandığını, Batı Göktürk Kağanlığı’nın bu yılda Tardu Ķaġan tarafından kurulduğunu, devletin temellerinin ise onun babası İştemi Yabġu Ķaġan tarafından atıldığını kabul etmişlerdir. Ancak araştırmacıların bir kısmı, bazı yeni bulgulara dayanarak Batı Göktürk Kağanlığı’nın Tardu Ķaġan tarafından değil, onun desteğini alan ve *Buķan Ķaġan’ın oğlu olan Apa Ķaġan (Daluobian) tarafından 583’te kurulduğunu belirtmişlerdir. Konuyla ilgili Çin kaynaklarını kullandığımız çalışmamızda vardığımız sonuca göre, Göktürk Kağanlığı 583’te ikiye bölünmüşse de yaşanan iç mücadele, hanedanın Yixiji Ķaġan’ın soyu ile *Buķan Ķaġan’ın soyu arasında Büyük Kağanlık konumunu elde etmek amacıyla verilmiş ve ilk başta bağımsız bir Batı Göktürk Kağanlığı’nın kurulması amaçlanmamıştır. Bir “Hükümdar-Yapıcı” olarak hareket ettiği düşünülebilecek olan Tardu Ķaġan, bu mücadelede uzun bir süre boyunca Yixiji Ķaġan’ın soyuna karşı *Buķan Ķaġan’ın soyunu desteklemiş ve ancak 600 yılında Büyük Kağan olma iddiasında bulunabilmiştir. *Buķan Ķaġan’ın soyu hep doğuyu ele geçirmeye çalışmış, ancak bunda başarısız olmuştur. Tardu Ķaġan’ın soyundan gelen Shegui Ķaġan’ın 611’de Batı Göktürk Kağanlığı’nın tahtına oturmasıyla birlikte ise Büyük Kağanlık konumu için verilen mücadele sona ermiş ve Batı Göktürk Kağanlığı, amacı yalnızca batıya doğru yayılmak olan bağımsız bir devlete dönüşmüştür.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-bati-gokturk-kaganliginin-kurulusu.pdf
  • 1
43
72
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Chang, J. (1968). T’ang Devrindeki Doğu Göktürkleri Hakkında Yeni Belgeler: Ts’ê-fu Yüan-kuei ve Tzǔ-chih
T’ung-chien’e Göre (618-745). Ankara.
Chavannes, E. (1903). Documents Sur Les Tou-Kiue (Turcs) Occidentaux. Paris: Librairie d’Amérique et d’Orient
Adrien Maisonneuve.
___________. (2007). Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri (M. Koç, Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
Du You 杜佑. (1988). Tongdian 通典. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Ergin, M. (2002). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Kaşgarlı Mahmut. (1998-1999). Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi (B. Atalay, Çev.). 4 Cilt. Ankara: Türk Dil
Kurumu Yayınları.
Li Yanshou 李延壽. (1974). Beishi 北史. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Linhu Defeng 令狐德棻. (1971). Zhoushu 周書. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
70
Batı Göktürk Kağanlığı’nın Kuruluşu
Liu, M. (1958). Die Chinesischen Nachrichten Zur Geschichte Der Ost-Türken (T’u-küe). 2 Cilt. Wiesbaden: Otto
Harrasowitz.
____________. (2006). Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri (E. Kayaoğlu ve D. Banoğlu, Çev.). İstanbul:
Selenge Yayınları.
Liu Xun 劉珣. (1975). Jiu Tangshu 舊唐書. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Mangaltepe, İ. (2009). Bizans Kaynaklarında Türkler (Menandros Protektor ve Theophylaktos Simokattes),
İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
Orkun, H. N. (1994). Eski Türk Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ou Yangxiu 歐陽修. (1975). Xin Tangshu 新唐書. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Ölmez, M. (2012). Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları: Metin-Çeviri-Sözlük.
Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
Radloff, W. (1987). Die Alttürkischen Inschriften der Mongolei. 2 Cilt. Osnabrück: Otto Zeller Verlag.
Sima Guang 司馬光. (1976). Zizhi Tongjian 資治通鑑. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Tekin, T. (1988). Orhon Yazıtları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
____________. (1994). Tunyukuk Yazıtı. Ankara: Simurg Yayınları.
Thomsen, V. (2002). Orhon Yazıtları Araştırmaları (Vedat Köken, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Togan, İ., Kara, G. ve Baysal, C. (2006). Çin Kaynaklarında Türkler: Eski T’ang Tarihi (Chiu T’ang-shu) 194a:
“Türkler” Bölümü: Açıklamalı Metin Neşri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Wang Qinruo 王欽若. (1994). Cefu Yuangui 冊府元龜. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Wei Zheng 魏徵. (1982). Suishu 隋書. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Araştırma Eserler
Atwood, C. P. (2010). The Notion of Tribe in Medieval China: Ouyang Xiu and the Shatuo Dynastic Myth.
Miscellania Asiatica: Festschrift in Honor of Françoise Aubin, (D. Aigle, I. Charleux, V. Goossaert ve R.
Hamayon, Ed.) içinde (ss. 593-621). Sankt Augustin: Institute Monumenta Serica.
____________. (2012-2013). Some Early Inner Asian Terms Related to the Imperial Family and the Comitatus,
Central Asiatic Journal, 56, 49-86.
Aydın, E. (2008). Ongi Yazıtı Üzerine İncelemeler. İlmî Araştırmalar: Dil ve Edebiyat İncelemeleri, 25, 21-38.
Baxter, W. H. (2000). An Etymological Dictionary of Common Chinese Characters [Preliminary Draft of 28
October 2000].
Baxter, W. H. ve Sagart, L. (2014). Old Chinese: A New Reconstruction. New York: Oxford University Press.
Beckwith, C. I. (2005). The Chinese Names of the Tibetans, Tabghatch, and Turks. Archivum Eurasiae Medii Aevi,
14, 5-20.
_____________ (2006-2007). The Frankish Name of the King of the Turks. Archivum Eurasiae Medii Aevi, 15,
5-12.
_____________ (2009). Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present.
Princeton: Princeton University Press.
Bombaci, A. (1970). On the Ancient Turkic Title Eltäbär. Proceedings of the IXth Meeting of the Permanent
International Altaistic Conference, içinde (ss. 1-66). Naples: Instituto Universitario Orientale – Seminario
di Turcologia.
Caferoğlu, A. (1968). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Cen Zhongmian 芩仲勉. (1958). Tujue Jishi 突厥集史. 2 Cilt. Beijing 北京: Zhonghua Shuju 中華書局.
Chen, S. (1998). Sino-Tokharico-Altaica – Two Linguistic Notes. Central Asiatic Journal, 42 (1), 24-43.
________. (2002). Son of Heaven and Son of God: Interactions among Ancient Asiatic Cultures regarding Sacral
Kingship and Theophoric Names. Journal of the Royal Asiatic Society, 12 (3), 289-325.
Clauson, G. (1971). Some Notes on the Inscription of Toñuquq. Studia Turcica içinde (ss. 125-132). Budapest.
____________. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford: Oxford University
Press.
Czeglédy, K. (1962). Čoγay-Quzï, Qara-Qum, Kök-Öng. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 15
(1-3), 55-69.
de la Vaissière, É. (2011). İlk Türk Hakanlıklarının Tarihi Üzerine Yeni Bilgiler. (F. Kömürcü, Çev.). Ötüken’den
İstanbul’a Türkçenin 1290 Yılı (720-2010) – 3-5 Aralık 2010, İstanbul – Bildiriler, (M. Ölmez, E. Aydın,
P. Zieme ve M. S. Kaçalin, Ed.) içinde (ss. 233-240). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve
Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü.
71
Hayrettin İhsan ERKOÇ
____________. (2013). Ziebel Qaghan Identified. Constructing the seventh century, (C. Zuckerman, Ed.) içinde (ss.
741-748). Paris: Travaux et mémoires 17.
____________. (2015). Away From the Ötüken: A Geopolitical Approach to the Seventh Century Eastern Türks.
Complexity of Interaction Along the Eurasian Steppe Zone in the First Millenium CE, (Jan Bemmann
ve Michael Schmauder, Ed.) içinde (ss. 453-461). Bonn: Vor- und Frühgeschichtliche Archäologie –
Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn.
Divitçioğlu, S. (2005). Orta-Asya Türk İmparatorluğu (VI.-VIII. Yüzyıllar). Ankara: İmge Kitabevi.
Donuk, A. (1988). Eski Türk Devletlerinde İdarî-Askerî Ünvan ve Terimler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı.
Drompp, M. R. (1999). Breaking the Orkhon Tradition: Kirghiz Adherence to the Yenisei Region after A. D. 840.
Journal of the American Oriental Society, 119 (3), 390-403.
____________. (2007). Chinese ‘Qaghans’ Appointed by the Türks. Tang Studies, 25, 1-20.
Ercilasun, A. B. (2008). İstemi (Sır Temir) Kağan. Türk Kültürü, 1, 76-109.
Erkoç, H. İ. (2008). Eski Türklerde Devlet Teşkilâtı (Gök Türk Dönemi). Basılmamış Yüksek Lisans Tezi,
Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
___________. (2015). General Li Jing’in Askerî Düşüncesi ve Doğu Göktürk Kağanlığı’nın Çöküşü. Basılmamış
Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gharib, B. (1995). Sogdian Dictionary (Sogdian-Persian-English). Tehran: Farhangan Publications.
Golden, P. B. (1992). An Introduction to the History of the Turkic Peoples: Ethnogenesis and State-Formation in
Medieval and Early Modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
___________. (2007). Irano-Turcica: The Khazar Sacral Kingship Revisited. Acta Orientalia Academiae
Scientiarum Hungaricae, 60 (2), 161-194.
Gömeç, S. (2011). Kök Türk Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi.
Grousset, R. (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia (N. Walford, Çev.). New Brunswick:
Rutgers University Press.
Gumilёv, L. N. (2002). Eski Türkler (A. Batur, Çev.). İstanbul: Selenge Yayınları.
Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. 2 Cilt. Ankara: Türk Dil
Kurumu Yayınları.
Kaya, K. (2006). Sanskrit-Türkçe Sözlük. Ankara: İmge Kitabevi.
Kırilen, G. (2015). Eski Çin’in Ötekisi Türkler. Ankara: Kimlik Yayınevi.
Kljaštornyj, S. G. ve Livšic, V. A. (1972). The Sogdian Inscription of Bugut Revised. Acta Orientalia Academiae
Scientiarum Hungaricae, 26 (1), 69-102.
Koç, K., Bayniyazov, A. ve Başkapan, V. (2003). Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Akçağ
Yayınları.
Moravcsik, G. (1983). Byzantinoturcica. 2 Cilt. Leiden: E. J. Brill.
Ōsawa, T. (2002). Batı Göktürk Kağanlığı’ndaki Aşinaslı Bir Kağan’ın Şeceresine Ait Bir Kaynak. Türkler, 7, (H.
C. Güzel, K. Çiçek ve S. Koca, Ed.) içinde (ss. 79-88). Ankara.
___________. (2005). Şin-jiang Bölgesinin Yili Irmak Kıyısında Bulunan Soğdca Yazılı Bir Taş Heykel
-Mongolküre Yazıtı-. XIV. Türk Tarih Kongresi – Ankara: 9-13 Eylül 2002 – Kongreye Sunulan Bildiriler, 3,
içinde (ss. 559-580). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
___________. (2011). Revisiting the Ongi inscription of Mongolia from the Second Turkic Qaγanate on the basis
of rubbings by G. J. Ramstedt. Suomalais-Ugrilaisen Seuran Aikakauskirja, 93, 147-203.
Ögel, B. (1957). Doğu Göktürkleri Hakkında Vesikalar ve Notlar. Belleten, 21 (81), 81-137.
Pelliot, P. (1929), Neuf notes sur des questions d’Asie centrale. T’oung Pao, 26 (4-5), 201-266.
Pritsak, O. (1985). Old Turkic Regnal Names in the Chinese Sources. Journal of Turkish Studies, Niġuča Bičig: Pi
Wên Shu: An Anniversary Volume in Honor of Francis Woodman Cleaves, 9, 205-211.
Pulleyblank, E. G. (1991). Lexicon of Reconstructed Pronunciation in Early Middle Chinese, Late Middle Chinese,
and Early Mandarin. Vancouver: UBC Press.
Rybatzki, V. (2000). Titles of Türk and Uigur Rulers in the Old Turkic Inscriptions. Central Asiatic Journal, 44/2,
205-292.
Salman, H. (1999). T’ong Yabgu Kağan Devrinde (618-630) Batı Göktürk Kağanlığı. XII. Türk Tarih Kongresi
– Ankara: 12-16 Eylül 1994 – Kongreye Sunulan Bildiriler, 2, içinde (ss. 249-263). Ankara: Türk Tarih
Kurumu Yayınları.
72
Batı Göktürk Kağanlığı’nın Kuruluşu
Sinor, D. (1985). Some Components of the Civilization of the Türks (6th to 8th century A.D.). Altaic Studies
Papers at the 25th Meeting of the Permanent International Altaistic Conference at Uppsala June 7–11 1982,
(Gunnar Jarring ve Staffan Rosén, Ed.) içinde (ss. 145-159). Stockholm: Konferenser 12.
_______. (1994). The establishment and dissolution of the Türk empire. The Cambridge History of Early Inner
Asia, (Denis Sinor, Ed.) içinde (ss. 285-316). Cambridge: Cambridge University Press.
Sümer, F. (1999). Türk Devletleri Tarihinde Şahıs Adları. 2 Cilt. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
Taşağıl, A. (1995). Gök-Türkler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
________. (2004). Göktürkler III. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
________. (2013). Kök Tengri’nin Çocukları (Avrasya Bozkırlarında İslâm Öncesi Türk Tarihi). İstanbul: Bilge
Kültür Sanat.
Vladimirtsov, B. Y. (1995). Moğolların İçtimaî Teşkilâtı: Moğol Göçebe Feodalizmi (A. İnan, Çev.). Ankara: Türk
Tarih Kurumu Yayınları.
Wechsler, H. J. (2007). T’ai-tsung (reign 626-49) The Consolidator. The Cambridge History of China – Volume 3
Part 1 – Sui and T’ang China, 589-906, (Denis Twitchett, Ed.) içinde (ss. 188-241). New York: Cambridge
University Press.
Wu, G. (2002). Chinese Characters Dictionary With English Annotations. Shanghai: Shanghai Jiaotong University
Press.
Yamada, N. (1985). The Original Turkish Homeland. Journal of Turkish Studies, Niġuča Bičig: Pi Wên Shu: An
Anniversary Volume in Honor of Francis Woodman Cleaves, 9, 243-246.
Yudahin, K. K. (1945). Kırgız Sözlüğü (A. Taymas, Çev.). 2 Cilt. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com