A SUGGESTION FOR UNESCO CREATIVE CITIES NETWORK
BITLIS: A CITY OF GASTRONOMY
Journal Name:
- Turkish Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Bitlis, located in Eastern Anatolia Region of Turkey, is the
administrative center bearing its own name. This city is on a transport
corridor connecting the north to the south opened by the Bitlis Stream on
the Southeast Taurus Mountains. Therefore, it has been considered as
administrative and cultural center of the eastern half of Anatolia throughout
history. Following Ahlat, the first Turkish capital, Bitlis is the second capital
of Anatolia. These two settlements in question were populated with
migrations from both Central Asia and the Mesopotamian Region. Bitlis and
Ahlat are mentioned among the cities considered important for the Turkish-
Islamic World with their many features. Especially Bitlis draws attention as
a center where both the Asian food culture and the Mesopotamian food
culture meet, mix, and new food types emerges. It has a very important place
in Gastronomy with more than 200 types of food even though it is partially
forgotten today due to the fact that it is a fast emigrating area. Beginning to
benefit from gastronomic wealth can mean a pioneering initiative for both
Bitlis city and Bitlis province to use their tourism potential. Because the
century we live in is known as a period of time in which patterns of tourist
motivation have changed considerably. In recent years, among the tourism
types the most striking and have most destination tourism type is
gastronomic tourism. For this reason, cities with gastronomic wealth,
known as intangible heritage, have discovered gastronomic tourism
providing high income. But, it is noteworthy that some food types specific to
Bitlis are being imitated by neighbouring cities and are registered to their
own names by using legal process. This situation causes a number of problems that lead to the destruction of the brand value of Bitlis city and
the loss of copyright. In 2004, UNESCO created creative cities network in
seven fields to eliminate such problems, to promote cities and help
sustainable urban development. The fact that the city of Bitlis is added to
the network of UNESCO creative cities is the main purpose of this work.
UNESCO has set six main criteria that participants have to meet because of
the fact that many cities are willing to be included to the network to get
higher income and take advantage of the protective effect. Criteria such as
information sharing, cooperation between cities, local governments to take
ownership of the issue, long-term cooperation, preservation of a cultural
tradition are required in order to improve functionality of the creative cities
network. Therefore, progress in many areas such as intense cooperation
between various levels of the community, protection and planning of the
environment and raising education level of the community is required. In
that case, legal initiatives for protection of gastronomic wealth should be
firstly launched and necessary steps should be taken to involve Bitlis in
UNESCO Creative Cities Network and designate as a City of Gastronomy. On
the other hand, firstly a substructure should be prepared to meet
participation criteria designed by UNESCO and local community is
compelled to be educated. Such initiatives, which are very important for
regional development, can be achieved only through cooperation between
universities and local government.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Bitlis kenti, kendi adını taşıyan ilin yönetim merkezidir. Bu kent, Güneydoğu Toroslar üzerinde Bitlis Çayı tarafından açılmış kuzeyi güneye bağlayan bir ulaşım koridoru üzerindedir. Bu yüzden tarih boyunca Anadolu’nun doğu yarısını idare eden bir kültür merkezi özelliğini kazanmıştır. İlk Türk başkenti olan Ahlat’tan sonra, Anadolu’nun ikinci başkenti Bitlis olmuştur. Söz konusu iki yerleşme, gerek Orta Asya’dan ve gerekse Mezopotamya Bölgesi’nden alınan göçlerle nüfuslanmıştır. Bitlis ve Ahlat; pek çok özellikleriyle Türk-İslâm Dünyası için önemli sayılan kentler arasında anılır. Özellikle Bitlis kenti, hem Asya hem de Mezopotamya yemek kültürünün karşılaştığı, karışıp kaynaştığı ve bunlarla birlikte yeni yemek türlerinin ortaya çıktığı bir merkez olarak dikkati çeker. Hızlı göç veren bir alan olması yüzünden bugün kısmen unutulmuş olsa bile 200’den fazla yemek çeşidiyle gastronomi alanında çok önemli bir yere sahiptir. Gastronomik zenginlikten yararlanılmaya başlanması, hem Bitlis kentinin hem de Bitlis ilinin sahip olduğu turizm potansiyelini kullanabilmesi için öncü bir girişim anlamına gelebilir. Çünkü içinde yaşadığımız yüzyıl, turistik motivasyon kalıplarının önemli ölçüde değişime uğradığı bir zaman dilimi olarak bilinmektedir. Son yıllarda en fazla destinasyona sahip turizm türleri arasında, gastronomi turizmi ön plana çıkmaktadır. Maddi olmayan kültürel miras olarak da bilinen gastronomik zenginliğe sahip kentlerin çoğu, yüksek gelir sağlayan gastronomi turizmini keşfetmiş bulunuyor. Ancak gastronomik zenginliğinin bugüne kadar yasal olarak tescil edilmemesi nedeniyle Bitlis’e özgü bazı yemekler, komşu kentler tarafından sahiplenilmiş, hatta kendi adlarına tescil edilmiştir. Bu durum o kentin marka değerinin zedelenmesine ve telif hakları kaybına yol açan bir dizi soruna yol açmaktadır. Ortaya çıkan sorunların giderilebilmesi, kentlerin tanıtılması ve sürdürülebilir gelişmelerine yardımcı olmak amacıyla UNESCO tarafından 2004 yılında yedi farklı alanda oluşturulmuş yaratıcı kentler ağına Bitlis kentinin de katılması, çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Pek çok kentin koruyucu etkisinden yararlanmak ve daha fazla gelir elde etmek amacıyla yaratıcı kentler
ağına katılmak istemesi nedeniyle UNESCO, katılımcıların uymasını
zorunlu tutan, altı ana kriter belirlemiştir. Bilgi paylaşımı, kentler arası
işbirliği, yerel yönetimlerin konuya sahip çıkması, uzun süreli işbirliği ve
kültürel geleneğe bağlılığın korunması gibi kriterler yaratıcı kentler
ağının fonksiyonelliğine katkı sağlamak amacıyla istenmektedir.
Dolayısıyla bu hedefe ulaşabilmek için çeşitli toplum katmanları arasında
yoğun bir işbirliği gerekmekte, çevrenin korunması ve düzenlenmesi ve
toplumun eğitim düzeyinin yükseltilmesi gibi pek çok konuda ilerleme
sağlanması gerekmektedir. O halde Bitlis kentinin gastronomik
zenginliğinin korunması için öncelikle başvuru işlemlerinin başlatılması,
en kısa sürede Bitlis’in UNESCO Yaratıcı Kentler Ağı’na dâhil edilmesi ve
bir Gastronomi Kenti olarak ilan edilmesi için gerekli çalışmalar
yapılmalıdır. Bununla birlikte UNESCO’nun belirlediği katılım
kriterlerinin sağlanabilmesi için öncelikle yetersiz olan kentsel altyapının
hazırlanması ve yöre halkının eğitilmesi zorunludur. Bölgesel kalkınmayı
sağlamada çok önemli olan bu tür girişimlerin başarıya ulaşabilmesi,
ancak üniversiteler ve yerel yönetim işbirliği ile mümkün olabilir.
- 29