You are here

BULGARİSTAN LOM ŞEHRİNDE BİLİNMEYEN BİR OSMANLI ESERİ: İSMAİL AĞA ÇEŞMESİ – KUYULU ÇEŞME

AN UNKNOWN OTTOMAN MONUMENT IN LOM IN BULGARIA: ISMAIL AĞA FOUNTAIN – KUYULU FOUNTAIN

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12620

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
İsmail Ağa Fountain or in other words Kuyulu Fountain that forms the subject of article is located in Lom city in Bulgaria. The city, which was founded in the time of the Thracian period, later became dominated by Byzantium. Lom participated to Ottoman lands towards ends of 14th century and bound to Tuna province. Due to its location on the banks of the Tuna River and its convenient location, together with Vidin, Lom has undertaken the port of the Ottoman army for many years. Construction and public improvements had been started by joining to Ottoman rules, at this time many mosque, madrasah and dervish lodge had been built. With the Berlin Treaty of 1878, the Ottoman works in the region were systematically destroyed. Lom city has also been taken from these demolitions. Existing monuments have been destroyed by 1885 dated city regulation plan. Nowadays, in the city of Lom, there is no Ottoman monument other than this fountain. In this study, it is tried to introduce İsmail Ağa Fountain in details. Its location and plan is given and its drawing have been made. Its history, architect, reviving and revive dates are determined by benefiting from inscription of fountain. Its situation in today is indicated and moreover its place among fountains is examined by showing similar examples. In this article it is tried to introduce İsmail Ağa Fountain that resists to time as only art piece from Ottoman in Lom to world.
Abstract (Original Language): 
Makalenin konusunu oluşturan İsmail Ağa Çeşmesi veya diğer adıyla Kuyulu Çeşme, Bulgaristan’ın Lom şehrinde yer almaktadır. Traklar döneminde kurulan şehir, daha sonra Bizans’ın hakimiyetine girmiştir. Lom 14. yüzyılın sonlarında Osmanlı topraklarına katılmış ve Tuna Vilayeti’ne bağlanmıştır. Tuna Nehri kıyısında bulunması ve elverişli konumu itibariyle Vidin’le birlikte uzun yıllar Osmanlı donanmasının iskelesi vazifesini üstelenmiştir. Osmanlı topraklarına katılmasıyla birlikte şehirde îmar ve inşâ faaliyetlerine başlanmış, bu sırada pek çok cami, tekke ve medrese yapılmıştır. 1878 Berlin Antlaşması’yla Bulgaristan’ın elimizden çıkmasından sonra, bölgede sistematik olarak Osmanlı eserlerinin yıkımına başlanmıştır. Lom şehri de bu yıkımlardan nasibini almıştır. 1885 senesinde hazırlanan şehir tanzim planı ile mevcut olan eserler yok edilmiştir. Günümüzde Lom şehrinde yazımıza konu olan çeşmeden başka Osmanlı eseri bulunmamaktadır. Bu çalışmada İsmail Ağa Çeşmesi detaylı bir şekilde tanıtılmaya çalışılmıştır. Konumu ve planı verilmiş, mimarî çizimleri yapılmıştır. Çeşmenin kitabesinden faydalanılarak tarihi, yaptıranı, ihyâ edeni, ihyâ tarihi ve suyunun getirildiği yer tespit edilmiştir. Günümüzdeki durumu belirtilmiş, ayrıca Bulgaristan ve Anadolu’daki benzer örnekleri gösterilerek çeşmeler içindeki yeri de incelenmiştir. Bu makale ile 19. yüzyıla tarihlenen, varlığı dahi bilinmeyen İsmail Ağa Çeşmesi tanıtılmaya çalışılmıştır. Çeşme günümüzde Lom şehrinde kalan tek Osmanlı eseri olarak zamana direnmeye ve mevcudiyetini sürdürmeye devam etmektedir.
65
80

REFERENCES

References: 

Acar, K. (2013). Osmanlı Devleti’nde Bir İdârî Reform Denemesi: Tuna Vilâyeti (1864-1867).
Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi
Bilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Aydın, M. (1992). Şarkî Rumeli Vilâyeti. Ankara.
Ayverdi, E. H. (1982). Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri: Yunanistan-Bulgaristan-Arnavutluk.
İstanbul.
Ayverdi, İ. (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük-Kubbealtı Lugatı (3 cilt). İstanbul.
Bilecik, G. (2014). Şumnu’da Osmanlı’dan Günümüze Kalan Mimari Eserler. Kadem Dergisi, Sayı
17, (ss. 56-59). İstanbul.
Çoban, A. (2007). Ferhatlar Köyü.
Dursun, H. (2007). Tuna Güzellemesi. İstanbul.
Eyice, S. (1993). Çeşme. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 8 (s. 277-287). İstanbul.
Hafız Ahmed. (1873). Tarih-i Lutfî, C.8. (s. 181, 182). İstanbul.
Halaçoğlu, Y. (1992). Bulgaristan. TDV İslam Ansiklopedisi, C.6. (s. 396-399). İstanbul.
Karademir, M. (2007). Edirne Çeşmeleri. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Sanat Tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi.
Koyuncu, A. (2014). Tuna Vilâyeti’nde Nüfus Ve Demografi (1864-1877). Turkish Studies –
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 9/4 Spring 2014, p. 675-737, www.turkishstudies.net, Ankara-Turkey.
Koyuncu, A. (2006). Bulgaristan’da Osmanlı Maddi Kültür Mirasının Tasfiyesi (1878-1908).
Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (s. 197-243).Ankara.
80 Gülberk BİLECİK
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/26
Köse, O. (2006). Bulgaristan Emareti ve Türkler (1878–1908). Turkish Studies International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 1/2 Fall
2006, p. 259-302, www.turkishstudies.net, Ankara-Turkey.
Lom Belediyesi resmî web sayfası, www.lom.bg.
Önge, Y. (1997). Türk Mimarîsinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Su Yapıları. Ankara.
Özcan, A. (1999). Hüseyin Paşa, Ağa. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 19 (s. 3-4). İstanbul.
Pakalın, M. Z. (1958). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. Ankara.
Şaşmaz, E. (2012). Bergama Zeytindağı Çeşmeleri.
Yılmaz, M. E. (2006). Bulgaristan Hacıoğlu Pazarcığı’ndaki (Dobriç) Camiler ve Çeşmeler.
Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com