You are here

BALKAN TÜRK FOLKLORU ARAŞTIRMA VE İNCELEMELERİNDE ÖNEMLİ BİR KAYNAK: ÇEVREN DERGİSİ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1209
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Balkans, which were under Ottoman rule for over 500 years, are one of the important parts of the Turkish cultural geography. Since the Ottoman period, magazines and newspapers have been published in order to keep Turkish identity and Turkish culture in this geography and to announce the voice of Turk. Among these magazines published in the Balkans have an unquestionable role of Balkans in culture and life of Turkish. Çevren published in Kosova has an important role. “Çevren Society, Art and Science Magazine" published in Pristina by Tan publications lasted nearly 20 years from November 1973 until December 1992. The magazine was published a total of 92 numbers, including 82 in this period. There is also a private number, published in May 1984, which is not numbered. In the magazine where various literary genres are written, it is written about the history, society, politics, architecture, language, literature, philosophy, music and other branches, especially about Turkish folklore. In the declaration, folklore writings in Çevren magazine will be introduced and evaluated in context and function. The related articles will be handled by dividing them into subheadings according to species and folklore products they contain and from here they will be tried to reveal the contributions of the magazine to the introduction and examination of Balkan Turkish folk literature and folklore.
Abstract (Original Language): 
500 yılı aşkın bir zaman Osmanlı hâkimiyeti altında kalan Balkanlar, Türk kültür coğrafyasının önemli parçalarından biridir. Bu coğrafyada Türk kimliğini ve Türk kültürünü yaşatmak, Türk’ün sesini duyurmak için Osmanlı döneminden itibaren onlarca dergi ve gazete yayımlanmıştır. Balkanlarda yayımlanan ve Balkan Türk kültür ve hayatında tartışılmaz rolü olan bu dergiler arasında, Kosova’da yayımlanan Çevren dergisi mühim bir rol üstlenmiştir. Tan yayınlarınca Priştine’de çıkarılan “Çevren Toplum, Sanat ve Bilim Dergisi” Kasım 1973’ten Aralık 1992’ye kadar 20 yıla yakın bir zaman yayın hayatını sürdürmüştür. Dergi, bu zaman aralığı içerisinde toplam 82 adet olmak üzere 92 sayı yayımlanmıştır. Derginin, Mayıs 1984’te yayımlanan ve sayı numarası verilmeyen bir de özel sayısı bulunmaktadır. Çeşitli edebî türlerde yazıların bulunduğu dergide, tarih, toplum, siyaset, mimarî, dil, edebiyat, felsefe, müzik vb. alanlarla birlikte bilhassa Türk folklorunu konu alan yazılara yer verilmiştir. Bildiride, Çevren dergisinde yer alan folklor yazıları içerik ve işlev bağlamında tanıtılıp değerlendirilecektir. İlgili yazılar, türlere ve ihtiva ettiği folklor ürünlerine göre alt başlıklara ayrılarak ele alınacak ve buradan hareketle de derginin Balkan Türk halk edebiyatı ve folklorunun tanıtımı ve incelenmesine yaptığı katkılar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
19
40

REFERENCES

References: 

AKSU, Ali (2013). “Romanya'da İslam Medeniyetinin Kültürel Mirası: Emel
Mecmuası”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Balkanlarda
Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi,
s. 30-45.
AGO, Aktan (2014). “Makedonya’daki Türk Kültürünün Gelişmesinde Türkçe
Basın Araçlarının Katkısı”, 3. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı
(Avrupa'da Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë
"Beder" Üniversitesi, s. 44-52.
BAŞGÖZ, İlhan (1975). “Manilerimiz”, Çevren, (5): 28-31.
BELLO, Hasan (2013). “Türkçe-Arnavutça ve Türk Dilinde Basın Organına
Tarihsel Bir Bakış”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Balkanlarda
Türkçe) Bildiri Kitabi 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder"
Üniversitesi, s. 92-100.
DEMİRTEPE, Nezih (2008). “Bulgaristan’da Türkçe Bir Dergi Kaynak Dergisi
10 Yaşında”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (25): 139-140.
EREN, İsmail (1987). “Nasreddin Hoca İle İlgili Güney İslav Atasözleri ve
Deyimleri”, Çevren, (58): 17-32.
EREN, İsmail (1989) “Sırbistan Türklerinin Halk Edebiyatı”, Çevren, (69):
23-30.
HAFIZ, Nimetullah (1975). “Prizren Ninnileri”, Çevren, (7): 102-108.
HAFIZ, Nimetullah (1977). “Prizren’de Türk Tekerlemeleri”, Çevren, (15):
153-159.
HAFIZ, Nimetullah (1978a). “Prizren’de Türk Bilmeceleri”, Çevren, (18-19):
203-220.
HAFIZ, Nimetullah (1978b). “Prizren Manileri”, Çevren, (20): 113-123.
HAFIZ, Nimetullah (1979). “Prizren Masalları I”, Çevren, (24): 121-137.
HAFIZ, Nimetullah (1990a). “Geleneğimizin Sesi, Kosova’da Sünnet Âdetleri”,
Çevren, (75): 37-40.
HAFIZ, Nimetullah (1990b). “Osmanlı Döneminden Bugüne Kadar Yugoslavya’da
Türk Basını”, Çevren, (76): 5-12.
HANADAN, Reşit (1983) “Mamuşa Folkloru Üstüne”, Çevren, (40): 127-145.
HOCA, Şerafettin (1977). “Balkan Vilayetlerinde Osmanlı Basını”, Çevren,
(14): 39-54.
HOCA, Şerafettin (1978). “1860-1912 Yılları Döneminde Yayımlanan ve
Aynı Zamanda Türkçe Olarak da Çıkan Arnavut Gazete ve Dergileri”,
Çevren, (14): 39-54.İNALCIK, Halil (2005). “Türkler ve Balkanlar”, Bal-Tam Türklük Bilgisi 3, s.
20-44.
(http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/halil_inalcik_turkler_ve_balkanlar.p
df)
İSEN, Mustafa (1997). “Balkanlarda Türk Edebiyatı”, Ötelerden Bir
Ses/Divan Edebiyatı ve Balkanlarda Türk Edebiyatı Üzerine Makaleler,
Ankara, Akçağ Yayınları, s. 512-537.
İSMAİL, Niyazi (1988). “1865-1985 Yılları Arasında Bulgaristan’da Türk
Azınlığın Basını”, Çevren, (63): 23-40.
KARAKUŞ, Ertuğrul (2013). “Makedonya Ve Kosova Türk Edebî Üreticiliğinin
Devamında ‘Sesler’ Dergisinin Rolü”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat
Konferansı (Balkanlarda Türkçe) Bildiri Kitabı 1, Tiran/Arnavutluk:
Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 112-127.
KARPAT, Kemal H. (1992). “Balkanlar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
V: 25-32.
KATON, Emil (1975). “Balkanlarda Türk Atasözlerinin Eski Yazıları”, Çevren,
(5): 30-39.
KERİM, Yusuf (2005). “Bulgaristan’da 1878-1944 Döneminde Çıkmış Olan
Gazete ve Dergilerin Alfabe Sırasıyla Cetveli”, Balkanlılar Dergisi,
(http://www.biyografi.net/MAKALE.asp?HABERID=165).
KOLOĞLU, Orhan (1992). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Basın, İstanbul:
İletişim Yay.
KÖPRÜLÜ, M. Fuat (1329/1914). “Yeni Bir İlim: Halkiyat ‘Folklore’” İkdam,
24 Kanun-ı sâni 1329 (6 Şubat 1914).
KRASNİÇ, Daver (2006). Çevren Dergisinin Balkan Türkleri Edebiyatındaki
Yeri ve Bu Dergideki Edebî Faaliyetler, İstanbul: İstanbul Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans
Tezi.
MEMİYA, Minka (Emine) (1989). “Bosna Hersek’te İlk Gazeteler”, Çevren,
(70): 53-63.
MERCAN, Hasan (1978) “Hıdırellez Martafalları” Çevren, (18-19): 79-84.
MORİNA, İrfan (1987). “Alfabetik Sırasıyla Yugoslavya Türk Halk Türkülerinin
Bibliyografyası”, Çevren, (58): 93-161.
NASRATTINOĞLU, İrfan Ü. (1984) “Doğu Anadolu’da Türkülü Halk Hikayeleri”,
Çevren, (44): 119-126.
NASUHBEYOĞLU, Tayfun (2008). Balkan Tarihine Genel Bir Bakış, İstanbul
(http://pusuladernegi.org/wp-content/uploads/balkan_tarihi.pdf).
OKUMUŞ, Salih-KAÇAR, Hakan-KAÇAR, Elif (2013). “Makedonya’da Türkçe
Yayımlanan Bir Çocuk Dergisi: Tomurcuk”, 2. Uluslararası Dil ve Edebiyat
Konferansı (Balkanlarda Türkçe) Bildiri Kitabi 2, Tiran/Arnavutluk:
Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 268-276.
OKUMUŞ, Salih-BARIŞ, Halime (2013). “‘Çevren’ Dergisi’nin Balkan Türkleri
Edebiyatındaki Yeri ve Edebî Etkinlikleri (1973-1991), Dede Korkut
Dergisi, II (4): 163-167.OKUMUŞ, Salih-CAN, Esat-DEMİR, H. Hüseyin (2014). “Makedonya ve Kosova’da
Türkçe Yayınlanan Çocuk Dergileri” 3. Uluslararası Dil ve Edebiyat
Konferansı (Avrupa’da Türkçe) Bildiri Kitabi 2, Tiran/Arnavutluk:
Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 328-343.
OKUMUŞ Salih-ALATAŞ, Ayhan (2014). “Makedonya’da Türkçe Yayımlanan
Bir Edebiyat Dergisi: Sesler (Şekil, Muhteva ve Yazar Kadrosu Açısından
İnceleme)” 3. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Avrupa’da
Türkçe) Bildiri Kitabi 2, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi,
s. 343-393.
OKUMUŞ, Salih-DEMİR, H. Hüseyin-ÇOBAN Murat (2015). “Kosova'da Yayımlanan
Türkçe Gazete ve Dergiler”, Yeni Türkiye (Rumeli-Balkanlar
Özel Sayısı-V), XXI (70): 6254-6274.
OKUMUŞ, Salih (2015). “Kosova’da Türkçe Yayınlanan Bir Gazete: Tan”,
Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, IV (1): 85-107.
OY, Aydın (1985) “Çevren” Dergisi Folklor Etnografya ve Halk Edebiyatı Bibliyografyası
(Sayı: 1-40), İstanbul: Anadolu Sanat Yayınları.
ÖZCAN, Recai (2014). “Balkanlarda Bir Feyiz Kaynağı: Yeni Mektep Mecmuası”,
3. Uluslararası Dil ve Edebiyat Konferansı (Avrupa'da Türkçe) Bildiri
Kitabı 1, Tiran/Arnavutluk: Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, s. 387-
410.
ÖZTUNA, Yılmaz (1994). Büyük Osmanlı Tarihi, C. 1, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
PLANA, Şefket (1987). “Kosova ve Makedonya Türbeleriyle İlgili Önemli
Efsaneler”, Çevren, (59): 21-29.
RADOYEVİÇ, Miodrag (1984). “Türk Bilmeceleri”, Çevren, (42): 99-102.
ŞAPOLYO, Enver Behnan (1971). Türk Gazeteciliği Tarihi ve Her Yönüyle
Basın, Ankara: Güven Matbaası.
TARHAN, Aslı (2012). Balkanlar’daki Türk Edebiyatı Yayınlarında Çağdaş
Kosova Türk Çocuk Edebiyatı’nın Yeri, Çanakkale: On Sekiz Mart Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı (2008) Osmanlı Tarihi, C. 1, 9. Baskı, Ankara: Türk
Tarih Kurumu.
ÜSTÜN, İbrahim (2003). Kosova’da Türkçe Basın (1871-2003), Erzurum:
Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yüksek
Lisans Tezi.
YAZI KURULU (1973). “Başlarken”, Çevren, (1): 5.
YENİSOY, Hayriye S. (2012). “Bulgaristan’da Türkçe Basın (1865-2010)”,
(http://www.kircaalihaber.com/?pid=8&id_aktualno=296%20class=)
YILMAZ, Uğur (2013). Balkan Gazetesi (1906), Konya: Necmettin Erbakan
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi
Anabilim Dalı Tarih Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com