You are here

KENTSEL GELİŞMENİN HAVA KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLERİ ve DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ KENTLERİNDEKİ PARTİKÜL MADDE KİRLİLİĞİ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1120
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Development of industry and technology brought together the factor of urbanization. Various environmental problems such as air pollution emerged together with the concept of rapid urbanisation. In this study, a research was done about air pollution which is caused due to particle matters in Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon within the boundaries of Eastern Black Sea Region and PM10 contaminant was evaluated. Hourly PM10 concentration data for 2010-2014 years belonging to The Eastern Black Sea Region cities were obtained from T.R. Ministry of Environment and Urbanization Air Quality Monitoring Stations WEB site. Measurement results were compared and evaluated with Air Quality Evaluation and Management Regulation, European Union Air Quality Standards, USA National Air Quality Standards and Long and Short Term Limit Values belonging to World Health Organization. With this study it was determined that the cities which have the highest air quality in the sense of PM10 in the Black Sea Region were Giresun and Artvin and the cities which have the lowest quality were Trabzon and Gümüşhane.
Abstract (Original Language): 
Sanayi ve teknolojinin gelişmesi beraberinde kentleşme faktörünü getirmiştir. Hızlı kentleşme olgusu ile birlikte, özellikle hava kirliliği gibi çevre sorunları ortaya çıkmıştır. Yapılan bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi sınırları içinde olan Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon illerinin merkezlerindeki partikül maddelerden meydana gelen hava kirliliği hakkında araştırma yapılmış ve PM10 kirleticisi değerlendirilmiştir. Çalışma alanı olan Doğu Karadeniz Bölgesi illeri merkezlerine ait 2010-2014 yılları için saatlik PM10 konsantrasyonu verileri T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme İstasyonları WEB Sitesi”nden alınmıştır. Elde edilen ölçüm sonuçları Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, Avrupa Birliği Hava Kalitesi Standartları, A.B.D. Ulusal Hava Kalitesi Standartları ve Dünya Sağlık Örgütü’ne ait Uzun ve Kısa Vadeli Sınır Değerler ile karşılaştırılmış ve değerlendirilmiştir. Yapılan bu çalışma ile Doğu Karadeniz Bölgesi içerisinde PM10 bakımından hava kalitesinin en yüksek olduğu iller arasında Giresun ve Artvin, en kötü olduğu iller arasında ise Trabzon ve Gümüşhane’nin yer aldığı belirlenmiştir.
27
55

REFERENCES

References: 

DEMİRARSLAN Kazım Onur (2012). Kocaeli İli Körfez İlçesi’nde Hava Kirletici
Kaynaklarının ve Hava Kalitesi Seviyesinin Belirlenmesi, Yayınlanmamış
Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
DEMİRARSLAN Kazım Onur (2015). “Hava Kalitesi ve Değerlendirmesinde
Modelleme Yaklaşımı” İstanbul Teknik Üniversitesi VII. Atmosfer Bilimleri
Sempozyumu, Nisan 28-30, İstanbul.
DEMİRARSLAN Kazım Onur - AKINCI Halil (2016). " Doğu Karadeniz Bölgesinde
Kükürtdioksit (SO2) Dağılımlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla
Belirlenmesi" Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 2(2), 81-99.
DODISH Thad (2003). Air Quality,4th ed. Indiana: Lewis Publisher.
GÜLER N. (2014). Kentleşmenin Biyolojik Faturası. Kocaeli: Sesim Ofset Matbaacılık.
KAYA Durmuş vd. (2013). Hava Kalitesi Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
KELEŞ Ruşen (2010). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
KIVILCIM A. Ertan (2014). Kent ve Kentli Hakları. Ankara: TODAİE Yayınları.
LEE Cameron vd. (2012). Utilizing map pattern classification and surface
weather typing to relate climate to the Air Quality Index in Cleveland,
Ohio, Atmospheric Environment, V(63), 50-59.
LI Ke - LIN Boqiang (2015). Impacts of urbanization and industrialization
on energy consumption / CO2 emissions: Does the level of development
matter? Renewable and Sustainable Energy Reviews, V(52), 1107-1122.
LIPPMANN Morton (1998). The 1997 US EPA Standarts for Particulate Matter
and Ozone, Editors: Hester R. E., Harrison R. M., Air Pollution and
Health, 1st ed., The Royal Society of Chemistry, Cambridge.
MCGRANAHAN Gordon - MURRAY Frank (2003). Air Pollution and Health in
Rapidly Developing Countries, Routledge Earthscan Canada. ROTHWELL Alison vd. (2015). Feeding and housing the urban population:
Environmental impacts at the peri-urban inter face under different
land-usescenarios, Land Use Policy, V(48), 377-388.
SINGH Kunwar P vd. (2013). Identifying pollution sources and predicting
urban air quality using ensemble learning methods, Atmospheric Environment,
V(80), 426-437.
URL-1, Science Daily,
“Urbanization”,http://www.sciencedaily.com/terms/urbanization.htm (08.08.
2015).
URL-2, EPA 2015, US Environmental Protection Agency, “CADDIS Volume 2:
Sources, Stressors & Responses”, http://www.epa.gov/caddis/ssr_urb
_urb1.html, (15.08.2015).
URL-3, World Urbanization Prospects The 2014 Revision, “United Nations
Department of Economic and Social Affairs”, http://esa.un.org/unpd
/wup/Highlights/WUP2014-Highlights.pdf (12.09.2015).
URL-4, UNFPA, United Nations Population Fund, “Urbanization”, http://
www.unfpa.org/urbanization (12.09.2015).
URL-5,The World Bank, “Urban Population (% of total)”, http://data.world
bank.org/indicator (15.07.2015).
URL-6, UNEP, 2015,
http://www.unep.org/french/tunza/children/pdfs/Fact_sheets/Urbanizati
on.pdf (21.08.2015).
URL-7, EPA, (2015).US Environmental Protection Agency, Particulate Matter,
http://www.epa.gov/pm/ (15.09.2015).
URL-8, Türkiye Kültür Portalı, Artvin, http://www.kulturportali.gov.tr/
turkiye/artvin/genelbilgiler. (15.09.2015).
URL-9, Türkiye Cumhuriyeti Bayburt Valiliği, Coğrafi Yapı, http://www.
bayburt.gov.tr/. (15.09.2015).
URL-10, Türkiye Cumhuriyeti Giresun Valiliği, Coğrafya, http://www.gires
un.gov.tr/. (15.09.2015).
URL-11, Türkiye Cumhuriyeti Gümüşhane Valiliği, Coğrafi Konum, http://
www.gumushane.gov.tr/. (15.09.2015).
URL-12, Türkiye Kültür Portalı, Ordu, http://www.kulturportali.gov.tr/
turkiye/ordu/genelbilgiler.(15.09.2015).
URL-13, Türkiye Kültür Portalı, Rize, http://www.kulturportali.gov.tr
/turkiye/rize/genelbilgiler.(15.09.2015).
URL-14, Türkiye Kültür Portalı, Trabzon, http://www.kulturportali.gov.tr/
turkiye/trabzon/genelbilgiler.(15.09.2015).
URL-15, TUİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları, http:
//tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul (15.09.2015).
URL-16, Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, Resmi Gazete
Tarihi: 06.06.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26898, www.csb.gov.tr/db/
cygm/editordosya/YON-26898HavaKalitesi.docx, (22.09.2015).
URL-17, European Union Air Quality Standards, http://ec.europa.eu/envir
onment/air/quality/standards.htm, (22.09.2015).URL-18 EPA 2015, US Environmental Protection Agency, National Ambient
Air Quality Standards, http://www3.epa.gov/ttn/naaqs/criteria.html,
(22.09.2015).
URL-19, WHO 2015, World Health Organization, Air quality guidelines -
global update 2005, http://www.who.int/phe/health_topics/outdoor
air/outdoorair_aqg/en/, (22.09.2015).
URL-20, Artvin İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (05.09.2015).
URL-21, Artvin İl Çevre Durum Raporu (2013). http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/ (22.09.2015).
URL-22Artvin İl Çevre Durum Raporu (2014). http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/ (22.09.2015).
URL-23 Trafik Güvenliği Dairesi Başkanlığı Ulaşım Etütleri Şubesi Müdürlüğü
(2015), Otoyollar ve Devlet Yollarının Trafik Dilimlerine Göre Yıllık
Ortalama Günlük Trafik Değerleri ve Ulaşım Bilgileri, 2014 Trafik ve
Ulaşım Bilgileri,http://www.kgm.gov.tr/(22.09.2015).
URL-24, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2015), Hava Kalitesi İzleme İstasyonları
WEB Sitesi, http://www.havaizleme.gov.tr/, (10.07.2015),
URL-25, Bayburt İl Çevre Durum Raporu (2010), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-26, Bayburt İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-27, Bayburt İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-28, Bayburt İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-29, Bayburt İl Çevre Durum Raporu (2014), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-30, Giresun İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-31, Giresun İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-32, Giresun İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-33, Giresun İl Çevre Durum Raporu (2014), http://www.csb.gov.tr/gm
/ced/, (19.09.2015).
URL-34, Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu (2010), http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/, (19.09.2015).
URL-35, Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/, (19.09.2015).
URL-36, Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/, (19.09.2015).
URL-37, Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/, (19.09.2015).URL-38, Gümüşhane İl Çevre Durum Raporu (2014), http://www.csb.gov.tr
/gm/ced/, (19.09.2015).
URL-39, Ordu İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-40, Ordu İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-41, Ordu İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-42, Rize İl Çevre Durum Raporu (2010), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-43, Rize İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-44, Rize İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-45, Rize İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-46, Rize İl Çevre Durum Raporu (2014), http://www.csb.gov.tr/gm/
ced/, (19.09.2015).
URL-47, Trabzon İl Çevre Durum Raporu (2010), http://www.csb.gov.tr/
gm/ced/, (19.09.2015).
URL-48, Trabzon İl Çevre Durum Raporu (2011), http://www.csb.gov.tr/
gm/ced/, (19.09.2015).
URL-49, Trabzon İl Çevre Durum Raporu (2012), http://www.csb.gov.tr/
gm/ced/, (19.09.2015).
URL-50, Trabzon İl Çevre Durum Raporu (2013), http://www.csb.gov.tr/
gm/ced/, (19.09.2015).
URL-51, Trabzon İl Çevre Durum Raporu (2014), http://www.csb.gov.tr/
gm/ced/, (19.09.2015).
ZHOUA Jingyang vd. (2015). Selection and modeling sustainable urbanization
indicators: A responsibility-based method, Ecological Indicators,
V(56), 87-95.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com