Son Dönem Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Kur’ân ve Tefsir Çalışmaları

Ahmet Yaşar Ocak, Türkler, Türkiye ve İslâm, (İstanbul: İletişim Yayınları,
2011).
Ali Bulaç, “Kur’ân’ı Okuma Biçimi Olarak Hermeneutik”, İslâmi Araştırmalar,
cilt: 9, sayı: 1-4 (1996).
Alparslan Açıkgenç, “Said Nursi”, DİA, (İstanbul 2008), XXXV.
Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dinî Kur’ân Dili, (İstanbul: Eser Neşriyat, 1979).
---------, Ahkâm-ı Evkâf, (İstanbul: 1326).
Eşref Edib, Mehmed Âkif Hayatı Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları, Hazırlayan:
Fahrettin Gün, (İstanbul: Beyan Yayınları, 2011).
F. Remziye, “Sırât-ı Müstakîm Cerîde-i İslâmiyesine”, Sırât-ı Müstakîm, sayı:
158, (21 Ramazan 1329).
Fazlur Rahman, İslâm ve Çağdaşlık, çev. A. Açıkgenç-M. Hayri Kırbaşoğlu,
(Ankara: Fecr Yayınevi, 1990).
Gökhan Çetinsaya, “Kalemiye’den Mülkiye’ye Tanzimat Zihniyeti”, (Modern
Türkiye’de Siyasî Düşünce: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve
Meşrutiyet’in Birikimi içinde), cilt editörü: Mehmet Ö. Alkan, (İstanbul: İletişim
Yayınları, 2006).
H. Mahmut Yücer, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (19. Yüzyıl), (İstanbul: İnsan
Yayınları, 2003).
Hadiye Ünsal, Tefsirde Heterodoksi Kâdiyânîlik ve Kur’ân, (Ankara: Ankara
Okulu Yayınları, 2011).
Hasan Basri Çantay, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, (İstanbul: Ahmed Said
Matbaası, 1957).
İlhan Kutluer, “İslâmcılık [Düşüncede]”, DİA, XXIII.
İsmail Kara, “İslâm Düşüncesinde Paradigma Değişimi”, (Modern Türkiye’de
Siyasî Düşünce: Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyetin
Birikimi içinde), cilt: 1, cilt editörü: Mehmet Ö. Alkan, (İstanbul: 2006),
s. 238, 244.
---------, “Modernleşme ve İlmî Hiyerarşinin Bozulması”, Türkiye’nin Çağdaşlaşma
Problemi ve İslâm, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000).
---------, Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi, (İstanbul: Risale Yayınları, 1986).
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, “Kur’ân’ın Ana Dilimize Çevrilmesi”, Ankara
Mustafa Öztürk
61
)
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: II-III (1952).
İsmet Ersöz, “Hulâsatü’l-Beyân”, DİA, XVIII.
J.M.S. Baljon, Kur’ân Yorumunda Çağdaş Yönelimler, çev. Şaban Ali Düzgün,
(Ankara: Fecr Yayınevi, 1994).
Kâşif Hamdi Okur, “II. Meşrutiyet Dönemi İslâm Hukuku Tartışmalarından
Bir Kesit: (Mansurizade Said ve Seyyid Bey Örneği)”, Dinî Araştırmalar, cilt: 2,
sayı: 5 (1999).
---------, “İslâm Hukukunda Çağdaşlaşma Arayışlarının Arka Planı: Son Dönem
Osmanlı Düşüncesinden Günümüze Uzanan Süreç”, İslâmî İlimler Dergisi,
yıl: 3, sayı: 1 (2008).
M. Emin Köktaş, “Türk Modernleşmesinin Din Sorunu”, Türkiye’nin Çağdaşlaşma
Problemi ve İslâm, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000).
M. Saffet Sarıkaya, “Osmanlı Türkiye’sindeki İslâmcılık Düşüncesine Genel
Bir Bakış”, Arayışlar -İnsan Bilimleri Araştırmaları-, cilt: 1, sayı: 1 (Isparta:
Arayışlar, 1999/1).
M. Suat Mertoğlu, “Doğrudan Doğruya Kur’ân’dan Alıp İlhamı”: Kur’ân’a
Dönüş’ten Kur’ân İslâmı’na”, Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, cilt: XV,
sayı: 28 (2010).
---------, Osmanlı’da İkinci Meşrutiyet Sonrası Modern Tefsir Anlayışı (Sırat-ı
Müstakim/Sebilürreşad Dergisi Örneği: 1908-1914), (yayımlanmamış doktora
tezi), (İstanbul: 2001).
M. Şükrü Hanioğlu, “Batılılaşma”, DİA, V.
---------, “Meşrutiyet”, DİA, XXIX.
---------, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Zihniyet, Siyaset ve Tarih, (İstanbul:
Bağlam Yayınları, 2006).
Manastırlı İsmail Hakkı, “Kuvve-i Teşrîiiyye”, Beyânülhak, nr. 17 [Kânûnuevvel
1324].
---------, “Mevâiz”, Sırât-ı Müstakîm, II/34, (19 R. Âhir 1327/20 Nisan 1325).
Mansûrîzâde Said, “Teaddüdü Zevcât İslâm’da Men Olunabilir”, İslâm Mecmuası,
cilt: 1, sayı: 8 (1330-1332).
Mehmed Âkif, “Tefsîr-i Şerîf”, Sırât-ı Müstakîm, VIII/183, (19 R. Evvel
1330/24 Şubat 1327).
Mehmet Sofuoğlu, Tefsir Dersleri, (İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayın-
Son Dönem Osmanlı'dan Günümüze Türkiye'de Kur'ân ve Tefsir Çalışmaları
62
)
ları, 1962).
---------, Tefsire Giriş, (İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981).
Muhammed Reşid Rıza, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm (Tefsîru’l-Menâr), (Beyrut:
Dâru’l-Ma’rife, 1999).
Mustafa Bilgin, “Hak Dinî Kur’ân Dili”, DİA, XV.
Mustafa Öztürk, “Dinî Hükümlerin Kaynağını Kur’ân ile Sınırlandırma Eğiliminin
Kaynakları ve Tutarlılığı”, Dinî Hükümlerin Kaynağı ve Dinî Metinlerin Anlaşılması
içinde], ed. Cengiz Kallek, (İstanbul: İsam Yayınları, 2010).
---------, Kur’ân ve Tefsir Kültürümüz, (Ankara: Ankara Okulu Yayınları,
2010).
---------, Kur’ân, Tefsir ve Usûl Üzerine, (Ankara: Ankara Okulu Yayınları,
2011).
---------, Osmanlı Tefsir Mirası, (Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012).
Mustafa Sabri, “Edeb-i Tahrîr”, Beyânülhak, nr. 15 [29 Kânûnuevvel 1324].
Mustafa Tekin, “Meşrutiyet Döneminde Kadın ve Aile Tartışmaları”, [Yüzüncü
Yılında II. Meşrutiyet içinde], (İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi, 2008).
Nazif Öztürk, Türk Yenileşme Tarihi Çerçevesinde VÂkif Müessesesi, (yayımlanmamış
doktora tezi), (Ankara: 1991).
Ömer Çaha, “Türkiye’nin Siyasî Modernleşmesi”, Modernleşme, İslâm Dünyası
ve Türkiye içinde, (İstanbul: Ensar Neşriyat, 2001).
Ömer Nasuhi Bilmen, Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meâli Âlîsi ve Tefsiri, (İstanbul:
Bilmen Yayınevi, 1971).
Ömer Özsoy, “Çağdaş Kur’ân(lar) Üretimi Üzerine –‘Karı Dövme’ Olgusu
Bağlamında 4. Nisâ’, 34 Örneği–“, İslâmiyât, cilt: 5, sayı: 1 (2002).
---------, “Türkiye’de Kur’ân Hermeneutiği Tartışmaları-Bir Soykütüğü Denemesi”,
(yayımlanmamış tebliğ metni).
---------, Kur’ân ve Tarihsellik Yazıları, (Ankara: Kitabiyat, 2004).
Said Nursi, İşârâtü’l-İ’câz, çev. Abdülmecid Nursi, (İstanbul: Tenvir Neşriyat,
tsz.).
---------, Sikke-i Tasdîki Gaybî, (İstanbul: Sözler Yayınevi, 1980).
Sait Şimşek, “İslâmcılık ve Kur’ân”, [Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce:
İslâmcılık içinde], cilt: 6, cilt editörü: Yasin Aktay, (İstanbul: İletişim Yayınları,
Mustafa Öztürk
63
)
2004).
Salih Akdemir, “Cumhuriyet Döneminde Yayınlanan Türkçe Telif ve Tercüme
Tefsirler Üzerine Bir Değerlendirme”, İslâmî Araştırmalar, cilt: 2, sayı: 8
(1988).
Seyyid Bey, Usûl-i Fıkıh Dersleri, (İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333).
Süleyman Ateş, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, (İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat,
1989).
Şeyh Muhsin-i Fânî, Nûru’l-Beyân: Kur’ân-ı Kerîm Tefsirinin Türkçe Tercemesi,
(İstanbul: Kütüphane-i İslâm, 1340/1924).
Şeyhülİslâm Musa Kazım, “İslâm ve Terakki I”, İslâm Mecmuası, yıl: 1, sayı:
1 (16 Rebîülevvel 1332-30 Kânûnisânî 1229). “İslâm ve Terakki II”, İslâm Mecmuası,
yıl: 1, sayı: 2 (30 Rebîülevvel 1332-13 Şubat 1229). “İslâm ve Terakki III”,
İslâm Mecmuası, yıl: 1, sayı: 3 (14 Rebîülâhir 1332-27 Şubat 1229).
---------, “İslâm ve Terakki III”, İslâm Mecmuası, yıl: 1, sayı: 3 (14 Rebîülâhir
1332-27 Şubat 1229).
Yasin Aktay, “Kur’ân Yorumlarının Hermeneutik Bağlamı”, İslâmi Araştırmalar,
cilt: 9, sayı: 1-4 (1996).
---------, “Modernleşme ve Gelenek Bağlamında Dinî Bilgi ve Otoritesinin
Dönüşümü”, Bilimname: Düşünce Platformu, cilt: 2, sayı: 6 (2004/3).
Yaşar Nuri Öztürk, Kur’ân’daki İslâm, (İstanbul: Yeni Boyut Yayınları, 1997)