Buradasınız

SERRÂC’IN TASAVVUFA YAKLAŞIMI: BİR İSLÂM İLMİ OLARAK TASAVVUF YA DA FIKH-I BÂTIN

Sarraj’s Approach to Tasawwuf: Tasawwuf or Fiqh Al-Batin as an Islamic Science

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The aim of this article is to provide a general view about Sarraj’s (d. 988) understanding of tasawwuf. In his book entitled Kitab al-Luma Sarraj concentrates on the understanding and interpretation of religion by the Sufis. Sarraj emphasizes two basic points. Firstly, he considers that tasawwuf has its own scientific field in terms of Islamic knowledge. Thereby, it has to use its own original scientific methods which are different to other methods of Islamic sciences. Tasawwuf holds the right to interpret religious sources. Secondly, Fiqh cannot focus on the internal aspects of human actions. In this respect, according to Sarraj tasawwuf can be considered as a fiqh al-batin. From this aspect, Sarraj underlines that sufism is based on intensive religious practises while Ibahiyya has disdained from such praqctices, not taking acts of worship seriously enough, so Sarraj separates Sufis from Ibahiyyas conclusively.
Abstract (Original Language): 
Bu makalenin amacı tasavvufun ilk yazarlarından kabul edilen Serrâc’ın (ö. 378/988) tasavvuf anlayışı hakkında genel bir bakış sağlamaktır. Serrâc Kitâbu’l-Lüma‘ adlı eserinde sûfîlerin dini anlamaları ve yorumlamaları konusuna eğilir. Serrâc iki temel nokta üzerinde durmaktadır. İlk olarak tasavvuf kendi bilimsel alanına sahiptir. Bu sebeple diğer İslâm ilimlerinden farklılaşan kendine özgü ilmî yöntemleri kullanmak zorundadır. Tasavvuf da dinî kaynakları yorumlama hakkına sahiptir. İkinci olarak Fıkıh insan davranışlarının bâtınî yönünü ele almaz. Bu yüzden Serrâc’a göre tasavvuf bir tür fıkh-ı bâtın sayılabilir. Bu yönüyle Serrâc İbâhiyye’nin dinî yükümlülükleri hafife almasına karşılık tasavvufun yoğun dinî pratiklere dayandığının altını çizer ve sûfîlerle ibâhîlerin arasını kesin bir şekilde ayırır.
101-119

REFERENCES

References: 

Adî, Abdülkerim Zehûr, “Ebû Nasr es-Serrâc ve kitâbuhû el-Lüma‘ ”, Şam, Mecelletü
Mecmâi’l-Lügati’l-Arabiyye bi-Dımaşk, 1982, C. LVII/1-2, ss. 35-91.
Afîfî, Ebû’l-Alâ, Tasavvuf: İslâm’da Manevî Hayât, Çev. Ekrem Demirli, Abdullah Kartal,
İstanbul, İz Yay., 1996.
Aşkar, Mustafa, Tasavvuf Târihi Literatürü, İstanbul, İz Yay., 2006.Ateş, Süleyman, İşârî Tefsir Okulu, İstanbul, Yeni Ufuklar Neşriyat, 1998.
Attâr, Ferîdüddîn, Tezkiretü’l-evliyâ, Çev. Süleyman Uludağ, Bursa, İlim ve Kültür
Yayınları, 1984.
Brockelmann, Carl, GAL, Erster Supplementband, Leiden, E. J. Brill, 1937.
Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Anka Yay., 2004.
Demirli, Ekrem, Sadreddin Konevî’de Bilgi ve Varlık, İstanbul, İz Yay., 2005.
――――, Sadreddin Konevî, İstanbul, İSAM Yay., 2008.
――――, İslâm Metafiziğinde Tanrı ve İnsan, İstanbul, Kabalcı Yay., 2009.
――――, “Zâhirî İlimlerin Otoritesi Karşısında Tasavvufun Meşrûiyet Arayışı”,
İ.Ü.İ.F.D., Sayı:15, Yıl: 2007, ss. 219-245.
Farâbî, Ebû Nasr, İlimlerin Sayımı (İhsâu’l-ulûm), Çev. Ahmet Ateş, İstanbul, Millî
Eğitim Basımevi, 1986.
Gökbulut, Süleyman, “İlim Tasnîflerinde Tasavvufun Yeri”, Tasavvuf İlmî ve Akademik
Araştırma Dergisi, Ankara, 2007, Sayı: 19, ss. 245-264.
Hârizmî, Ebû Abdullah, Mefâtîhu’l-ulûm, Yay. Haz. Osman Halil, (y.y.), 1930.
Herevî, Abdullah Ensârî, Menâzilu’s-sâirîn, y.y., 1966, 2.bs.
Hifnî, Abdülmün’îm, Mevsûâtu’s-sûfiyye, Kahire, Mektebetü’l-Medbûlî, 2003.
Hucvîrî, Ali b. Osman, Hakîkat Bilgisi, Çev. Süleyman Uludağ, İstanbul, Dergah Yay.,
1996.
İbn Sînâ, II. Analitikler, Çev. Ömer Türker, İstanbul, Litera Yay., 2006.
İbn Münevver, Muhammed, Esrârü't-tevhîd fî makâmâti'ş-şeyh Ebî Saîd, Çev. İs’âd
Abdülhâdî Kandîl, Yay. Haz. Yahya Hişâb, Kahire, Dâru’l-mısriyyeti li’t-te’lif
ve’t-tercüme, (t.y.)
――――, Tevhidin Sırları, Çev. Süleyman Uludağ, İstanbul, Kabalcı Yay., 2003.
el-İsfahânî, Ebû Nuaym, Hilyetü’l-evliyâ, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye,1988.
Kâtip Çelebi, Keşfü’z-zünûn an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn, tsh. M. Şerafettin Yaltkaya,
Kilisli Rıfat Bilge, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 2.bs., 1971.
Kelâbâzî, Ebû Bekir İshak, Ta’arruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf, Yay. Haz. Ahmet
Şemseddin, Beyrut, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1993.
――――, Doğuş Devrinde Tasavvuf, Çev. Süleyman Uludağ, İstanbul, Dergah Yay.,
1992.
Kuşeyrî, Abdülkerim, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, thk. Ma’rûf Mustafa Züreyk, Ali Abdülhamit
Ebû’l-Hayr, Beyrut, Dâru’l-Hayr, 3 bs.,1997.
――――, Kuşeyrî Risâlesi, Çev. Süleyman Uludağ, İstanbul, Dergah Yay., 1999.
Lory, Pierre, “al-Sarradj”, E.I.: new edition, Ed. C.E. Bosworth, E. van Donzel, Leiden,
E. J. Brill, 1997, c. IX, s. 65-66.
el-Mekkî, Ebû Tâlib, Kûtü'l-kulûb: Kalplerin Azığı, Çev. Muharrem Tan, İstanbul, İz
Yay., 2004, 2 bs.
Nicholson, Reynold A., The Kitâb al-Luma fi’l-Tasawwuf of Abu Nasr, Leiden, London,
E. J. Brill, Luzac and Co., 1914.Öngören, Reşat, “Ehl-i Sünnet’te Tasavvufun Yeri”, Târihte ve Günümüzde Ehl-i Sünnet,
İstanbul, Ensâr Neşriyat, 2006, ss. 157-172.
――――, “Bir Bilgi Kaynağı Olarak Tasavvufta Keşfin Değeri”, İ.Ü.İ.F.D., Yıl: 2002,
Sayı: 5, ss. 85-96.
Serrâc, Ebû Nasr, el-Lüma‘ li Ebî Nasr Serrâc et-Tûsî, Yay. Haz.: Abdülhalim Mahmud;
Taha Abdülbâki Surûr, Mısır, Dâru’l-kütübi’l-hadîse, 1960.
――――, İslâm Tasavvufu, Çev. Hasan Kâmil Yılmaz, İstanbul, Erkam Yay., 1996.
――――, Lüma‘ fi târihi’t-tasavvufi’l-İslâmî, haz. Kâmil Mustafa Hindâvî, Beyrut,
Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
Sezgin, M. Fuat, GAS, Band I, Leiden, E. J. Brill, 1967.
Sülemî, Ebû Abdurrahman, Tabakâtu’s-sûfiyye, thk. Nureddin Şerîbe, Halep, Dârü’l-
Kitâbi’n-Nefîs, 1986.
――――, Tasavvufta Fütüvvet, Çev. Süleyman Ateş, A.Ü.İ.F.Y., Ankara, 1977.
Taftazânî, Sa’duddîn, et-Telvîh ilâ keşfi hakâiki’t-tenkîh, /Sadrüşşerîa, et-Tavzîh şerhu’ttenkîh,
Yay. Haz. Muhammed Adnan Dervîş, Beyrut, Dâru’l-erkâm, (t.y.)
Taşköprülüzâde, Mevzûâtü’l-ulûm, Çev. Kemaleddin Mehmed Efendi, İstanbul, İkdam
Matbaası, (t.y.).
Yılmaz, Hasan Kâmil, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul, Ensar Yay., 1997.
Yüce, Abdülhakim, “el-Lüma‘ ”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, Ankara,
2000, Sayı: 3, ss. 185-196.
Zehebî, Şemseddin, Târihu’l-İslâm, Beyrut, Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1989.
Zirikli, Hayreddin, el-A'lâm, Kahire, Matbaâtu Kustâsus, 2. bs., 1954.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com