Buradasınız

Geç Dönem Osmanlı Taşra Toplumunda Eşrâfın Mahallî İşlevleri Üzerine: Uşaklı Tirîdzâde Mehmed Paşa

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
This study handles the functions of Ottoman local notables in depth in the case of Tirîdzade Mehmed Pasha, one of the prominent figures in Uşak district. In this context, first of all, the Tirîdzade Mehmed Pasha’s familial personality and then his wealth resources are introduced. Afterwards, it is given his role in the Ottoman provinicial life as a tradesman, tax collector, opponent, manufacturer, and a philanthropist. The study, focusing on the emergence of a notable and his activities is constructed upon the materials from the various collections such as İrade, Şûrâ-yı Devlet, Meclis-i Vükelâ, Bâb-ı Âlî, housed in the Prime Ministry Ottoman Archives. As a conclusion, it could be seen that in Uşak district, Tirîdzâde Mehmed Pasha’s activities had crucial functions with its either positive or negative aspects. It can be argued that Tirîdzâde Mehmed Pasha is a prominent historical figure, with his wealth and political influence, conducting the administrative affairs of the aforementioned district as well as its economy, acting as a mediator in the peripheral relations of the centre (Istanbul) with the province in a way he appeared either as a representetative or an opponent of the former.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada; Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında eşrafın işlevleri, Uşak kazası ileri gelenlerinden Tirîdzâde Mehmed Paşa örneğinde ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Bu bağlamda çalışmada, ilk olarak Tirîdzâde Mehmed Paşa’nın ailevî kimliği verilmekte, akabinde zenginlik kaynaklarına değinilmekte, tüccar ve mültezim kimliği, mütegallibe ve muhalif kimliği, fabrikatör kimliği, yardımsever kimliği bağlamlarında mahallî düzeyde oynadığı roller ortaya konulmaktadır. Çalışma, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nin, İrade, Şûrâ-yı Devlet, Meclis-i Vükelâ, Bâb-ı Âlî gibi çeşitli tasniflerinde yer alan belgelerdeki bilgiler üzerine inşa edilmekte, bir eşrafın ortaya çıkışına ve faaliyetlerine odaklanmaktadır. Neticede, Tirîdzâde Mehmed Paşa’nın Uşak kazasında önemli işlevleri yerine getirdiği, bu işlevlerinin müspet ve menfi niteliklere sahip olduğu görülmektedir. Tirîdzâde Mehmed Paşa’nın, mal varlığı ve nüfuzu ile, kazanın iktisadî olduğu kadar, idarî işlerine de yön veren, merkez ile ilişkilerde aracı rolünde bulunan, kâh merkezin taşradaki temsilcisi, kâh merkezin muhalifi ve muarızı olarak önemli bir tarihî figür olduğu sonucuna varılmaktadır.
3-29