Buradasınız

Öğrenci Tükenmişliğini Yordamada Stresle Başaçıkma, Sınav Kaygısı, Akademik Yetkinlik ve Anne-Baba Tutumları

Coping with Stress, Test Anxiety, Academic Self-Efficacy and Parental Attitudes in Predicting Student Burnout

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Known as one of the most important problems of modern times, burnout was defined by Freudenberger (1974) as ineffectiveness, wearing out, lack of energy and power, and an exhaustion of the inner resources of individual due to unsatisfied needs. The most commonly accepted account of burnout is given by the Maslach Burnout Model, which explains burnout in three ways (Maslach & Marek, 1993). According to Maslach Model, burnout has three dimensions: emotional exhaustion, depersonalization, and lack of personal accomplishment (Maslach, Schaufeli & Leiter, 2001). The measurement device based on this model (Maslach Burnout Inventory) is primarily administered to professionals experiencing face-to-face relationship in areas such as health, education, and social work. However, further advancements necessitate research on other non-human-centered professions. Therefore, the General Form of the MBI was developed. Even though studentship is not evaluated as a profession, basic student activities such as attending lessons, fulfillment of courses’ tasks, succeeding on exams, and vocational decision making skills may be defined as a job and assigned a meaning equal to a job (Schaufeli & Taris, 2005 Cited in: Çapri, Gündüz & Gökçakan, 2011). In this context, burnout may also be evaluated as a risk for students as in the face-to-face working professions. Additionally, besides the activities noted above, developmental tasks, various characteristics of adolescence, peer and familial relationships, examination processes, and career expectations result in intensive stress for students (Kutsal, 2009). High school students may experience stress because they face intense constraints on their ability to fulfill personal-social and academic-vocational developmental tasks. In this process, it may be claimed that the self-efficacy and coping strategies of students, as well as parental attitudes toward adolescents, will probably influence students’ burnout. Also, investigating student burnout as an academic, social, and vocational phenomenon may provide significant information for school counselors. The aim of present study is to examine whether coping with stress, test anxiety, academic self-efficacy, and parental attitudes predicts burnout levels of high school students. For this purpose, data was collected from 1385 adolescents attending eight different high schools in Mersin
Abstract (Original Language): 
Bu araştırma, Maslach Tükenmişlik modeli çerçevesinde, stresle başaçıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne-baba tutumları değişkenlerinin lise öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerini yordamadaki katkılarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 1385 lise öğrencisinin katıldığı araştırmada, Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF), “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği”, “Sınav Kaygısı Envanteri”, “Ergenlerde Yetkinlik Beklentisi Ölçeği” ve “Ana Baba Tutum Envanteri” kullanılmıştır. Öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin stresle başaçıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne-baba tutumlarının yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla, çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular; akademik yetkinliğin tükenmenin % 14’ünü, duyarsızlaşmanın % 10’unu ve yetkinliğin ise % 20’sini açıkladığını göstermiştir. Bu değişkenin yanı sıra, tükenme alt boyutunda olumlu stresle başaçıkma ve sınav kaygısının; duyarsızlaşma alt boyutunda olumsuz stresle başaçıkma ve sınav kaygısının; yetkinlik alt boyutunda ise sosyal destek arama yaklaşımı ve demokratik ana-baba tutumlarının önemli yordayıcılar olduğu belirlenmiştir
202-218

REFERENCES

References: 

Akdemir, D. & Çuhadaroğlu Çetin, F. (2008). Çocuk ve ergen psikiyatri bölümüne başvuran
ergenlerin klinik özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15 (1), 5–14.
Akkaya, S. (2008). Ortaöğretim (lise) öğrencilerinde rekabetçi tutum ile ana-baba tutumları
arasındaki ilişki düzeyi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Albayrak-Kaymak, D. (1987). Sınav kaygısı envanterinin Türkçe formunun oluşturulması ve
güvenirliği. Psikoloji Dergisi, 6 (21), 55–62.
Arı, R. & Seçer, Z. Ş. (2003). Farklı ana baba tutumlarının çocukların psikososyal temelli
problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 10, 451–464
Baltaş, A. (2009). Öğrenmede ve sınavlarda üstün başarı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: a social cognitive theory. Englewood
Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V. & Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of
self-efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67 (3), 1206–1228.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy. Harvard Mental Health Letter, 13 (9), 4-6.
Beyers, W. & Goossens, L. (1999). Emotional autonomy, psychosociol adjustment and
parenting: Interactions, moderating and mediating effects. Journal of Adolescence, 22,
753–769.
Betoret, F. D. (2009). Self-efficacy, school resources, job stressors and burnout among Spanish
primary and secondary school teachers: a structural equation approach. Educational
Psychology, 29 (1), 45–68.
Bozkurt, N. (2004). İlköğretim öğretmenlerinde, stres yaratan yaşam olayları ve stresle
başaçıkma tarzlarının çeşitli değişkenlerle ilişkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri
Kurultayı. (6–9 Temmuz 2004). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Brouwers, A., Evers, W. & Tomic, W. (2001). Self-efficacy in eliciting social support and
burnout among secondary-school teachers. Journal of Applied Social Psychology, 31 (7),
1474–1491.
Chan, D. W. (2007). Burnout, self-efficacy, and successful intelligence among Chinese
prospective and in-service school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 27
(1), 33–49.
Cotton, D. H. G. (1990). Stress management - an integrated approach to therapy. New York:
Brunner-Mazel Publishers.
Çapri, B., Gündüz, B. & Gökçakan, Z. (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu
(MTE-ÖF)’nun Türkçe’ye uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (40), 134–147.
Çelikkaleli, Ö. (2011). Yetişkin eğitimcisi öğretmenlerin tükenmişlik ve mesleki
yetkinliklerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 3 (4), 38–53.
Çelikkaleli, Ö., Gündoğdu, M. & Kıran-Esen, B. (2006). Ergenlerde yetkinlik beklentisi ölçeği:
Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 25, 62–72.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
213
Çoban, A. E. & Hamamcı, Z. (2008). Stresle başa çıkma programının psikolojik danışmanların
mesleki tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisi. Elementary Education Online, 7 (3), 600–
613.
Dick, M. J. (1992). Burnout in doctorally prepared nurse faculty. Journal of
Nursing Education, 31 (8), 341–346.
Duchesne, S. & Ratelle, C. (2010). Parental behaviors and adolescents’ achievement goals at
the beginning of middle school: Emotional problems as potential mediators. Journal of
Educational Psychology, 102 (2), 497–507.
Duygun, T. & Sezgin, N. (2003). Zihinsel engelli ve sağlıklı çocuk annelerinde stres
belirtileri stresle başaçıkma tarzları ve algılanan sosyal desteğin tükenmişlik düzeyine
olan etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 18 (52), 37–52.
Düzgün, Ş. (1995). Lise öğrencilerinin psikolojik belirtileri ile ana-baba tutumları arasındaki
ilişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Erzurum.
Ebrinç, S., Açıkel, C., Başoğlu, C., Çetin, M. & Çeliköz, B. (2002). Yanık merkezi
hemşirelerinde anksiyete, depresyon, iş doyumu, tükenme ve stresle başa çıkma:
karşılaştırmalı bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 162–168.
Eldeleklioğlu, J. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki.
Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ergene, T. (2003). Effective interventions on test anxiety reduction. School Psychology
International, 24, 328–332.
Forlin, C. (2001). Inclusion: Identifying potential stressors for regular class teachers.
Educational Research, 43 (3), 235–245.
Friedman, I. A. (1997). High and low burnout principals: what makes the difference? The
Annual Meeting of the American Educational Research Association, 28, 2–32.
Friedman, I. A. (2003). Self-efficacy and burnout in teaching. The importance of
interpersonal-relations efficacy. Social Psychology of Education, 6 (3), 191–215.
Friesen, D. & Sarros, J. C. (1989). Sources of burnout among educators. Journal of
Organizational Behavior, 10 (2), 179–188.
Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issue, 30, 159-165.
Gündüz, B. & Gökçakan, Z. (2003). Tükenmişliği yordamada stresle başaçıkma biçimleri,
eğitim düzeyi ve hizmet süresi değişkenleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 2 (25), 10–17.
Gündüz, B. (2000). Hemşirelerde stresle başaçıkma biçimleri ile tükenmişlik arasındaki
ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Kaya, M., Genç, M., Kaya, B. & Pehlivan, E. (2007). Tıp fakültesi ve sağlık meslek
yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başaçıkma tarzları ve
etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 18 (2), 137–146.
Kennedy, B. R. (2005). Stress and burnout of nursing staff working with geriatric clients in
long-term care. Journal of Nursing Scholarship, 37 (4), 381–382.
Kutsal, D. (2009). Lise öğrencilerinin tükenmişliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kutsal, D. & Bilge, F. (2012). A study on the burnout and social support levels of high school
students. Education and Science, 37 (164), 283–297.
Kuzgun, Y. (1973). Ana- baba tutumlarının bireyin kendini gerçekleştirme düzeyine etkisi.
Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5 (1), 57–70.
ÇAPULCUOĞLU & GÜNDÜZ
Öğrenci Tükenmişliğini Yordamada Stresle Başaçıkma, Sınav Kaygısı, Akademik Yetkinlik ve Anne-Baba Tutumları
214
Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer
Publishing Company.
Maslach, C., Schaufeli, W. B. & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology,
52, 397–442.
Maslach, C. & Marek, T. (1993). Professional burnout: recent developments in theory and research.
Washington DC: Taylor & Francis.
Maslach, C. (2003). Job burnout: new directions in research and intervention. Current
Directions in Psychological Science, 12 (5), 189–192.
Mc Manus, I. C., Qinder, B. C. & Gordon, D. (2002). The causal links between stress and
burnout in a longitudinal study of UK doctors. The Lancet, 3 (59), 2089–90.
Muris, P. (2001). A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of
Psychopathology and Behavioral Assessment, 23 (3), 145–149.
Öner, N. (1990). Sınav kaygısı envanteri el kitabı. İstanbul: YÖRET.
Öner, N. (1997). Türkiye'de kullanılan psikolojik testler: Bir başvuru kaynağı. (3. Baskı). İstanbul:
Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Ören, N. & Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen adaylarında tükenmişlik. Muğla Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 30-42.
Özçelik, B. (2009). Belediyelerde çalışan iş görenlerin durumluluk kaygı, iş doyumu ve
tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Schaufeli, W. & Greenglass, E. R. (2001). Introduction to special issue on burnout and health.
Psychology and Health, 16, 501–510.
Schaufeli, W. B., Matinez, I. M., Marquez-Pinto, A., Salanova, M. & Bakker, A. B. (2002).
Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of
Cross-cultural Studies, 33, 464–481.
Sever, A. (1997). Hemşirelerin iş stresi ile başa çıkma yolları ve bunun sonuçlarının
araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü, İstanbul.
Simoni, P. S. & Paterson, J. J. (1997). Hardiness, coping and burnout in the nursing
workplace. Journal of Professional Nursing, 13 (3), 178–85.
Spielberger, C. D. (1980). Preliminary professional manual fort the test anxiety inventory. C.A.:
Consulting Psychologists Pres.
Şahin, N. H. & Durak, A. (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: üniversite öğrencilerine
uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (34), 56–73.
Telef, B. B. (2011). The study of teachers’ self-efficacy, job satisfaction, life satisfaction and
burnout. Elementary Education Online, 10 (1), 91–108.
Teltik, H. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yeterlilik algılarının iş doyumu ve
tükenmişlik düzeyleriyle ilişkisinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Thelwell, R. C., Lane, A. M. & Weston, N. J. V. (2007). Mood states, self-set goals, self-efficacy
and performance in academic examinations. Personality and Individual Differences, 42,
573–583.
Ünüvar, A. (2007). Lise öğrencilerinin algıladıkları ana-baba tutumları ile kendine saygı
düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi – Journal of Educational Sciences Research
215
Vealey, R. S., Armstrong, L., Comar, W. & Greenleaf, C. A. (1998). Influence of perceived
coaching behaviors on burnout and competitive anxiety in female collage athletes.
Journal of Applied Sport Psychology, 10 (2), 297-318.
Wiggins, M. S., Lai, C. & Deiters, J. A. (2005). Anxiety and burnout in female collegiate ice
hockey and soccer athletes. Perceptual and Motor Skills, 101, 519-524.
Yalaz, M., Solak, U., Arslan, M. T., Şen, A., Köroğlu, Ö., Akisu, M. & Kültürsay, N. (2009).
Yenidoğan yoğun bakım hemşirelerinde stres faktörleri ve stresle başetmenin
değerlendirilmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Ege Pediatri Bülteni, 16 (3), 143–148.
Yavuz, Ç. & Akagündüz, N. (2004). Çocuk olmak. İstanbul: Ümraniye Rehberlik ve Araştırma
Merkezi Müdürlüğü Yayınları.
Yavuzer, H. (2009). Ana-baba ve çocuk. (20. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yellice Yüksel, B., Kaner, S. & Güzeller C. O. (2011). Öğretmenlerin mesleki yetkinlik,
mesleki sosyal destek ve tükenmişlik ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1–25.
Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal
destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 167–176.
Yörükoğlu, A. (1989). Değişen toplumda aile ve çocuk. (3.Baskı). İstanbul. Özgür Yayın Dağıtım

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com