Buradasınız

Türk Dergiciliğinin Doğum Sancıları

Birth Pangs of Turkish Magazine Publishing

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study, information about the first three magazines published in Turkish inside the boundaries of Ottoman Empire will be provided. In this work, detailed information related to Mecmûa-i İbr-i İntibah / Mecmûa-i İbretnüma and Mirat magazines of which almost no information can be found in available Turkish press history studies will be provided besides the information related to Mecmûa-i Fünûn which is subjected to many comprehensive studies. Also in the starting era of Turkish magazine publishing, general evaluation of Ottoman socio¬economic and cultural situation will be discussed. The main focus of this study will be the debates between these jousting two magazines and Mecmûa-i Fünûn. These polemics which occurred at the very start of private initiative publishing can be recognized as an outcome of first professional rivalry/competition. The results of these assertive literary debates and their relative causes associated with existing administrative and social structure will be given. The purpose of this study is to illuminate starting phase of Turkish periodical publishing which displays great importance in Turkish press history studies with first¬hand resources.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada, Osmanlı Devleti sınırlarında Türkçe olarak yayınlanan ilk üç dergiye ilişkin bilgi verilecektir. Osmanlı Devleti'nde özel girişimle yayıncılığın başlamasından henüz dokuz ay gibi kısa bir süre sonra düzenli yayın aralığına sahip ilk Türkçe dergi Mecmûa-i Fünûn yayınlanmaya başlar. Kendisinden yalnızca birkaç ay sonra ise ikinci Türkçe dergi Mecmûa-i İbr-i İntibah ve ilk resimli Türkçe dergi Mirat yayınlanır. Diğer iki ilmî dergi ile Mecmûa-i Fünûn'un başlattığı edebi tartışma sonrası, her iki yeni ilmî dergi de yayınlarına son vermek durumunda kalır. Her üç derginin gerek yayımcıları gerekse yazarları kalemiyye (devlet memuru) ve az da olsa askeriye sınıfına mensup eğitimli gençlerden oluşmaktadır. Bu çalışmada, özellikle Türk basın tarihi ile ilgili mevcut çalışmalarda haklarında neredeyse hiçbir malumata rastlanmayan Mecmûa-i İbr-i İntibah (Mecmûa-i İbretnüma) ve Mirat dergilerine dair daha ayrıntılı bilgi verilecek olup, çok sayıda kapsamlı araştırmaya konu olmuş Mecmûa-i Fünûn dergisine ilişkin de bilgi aktarılacaktır. Türkçe dergiciliğin başladığı dönemde Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik, kültürel duruma dair de genel bir saptamada bulunulacaktır. Çünkü, mevcut durumun basının genel işleyişine ve içeriğine etki ettiği gibi, gazetecilik (dergicilik) mesleğine soyunan dönemin aydınlarının zuhur ettikleri ortama dair ışık tutulmasının da faydalı olacağı kanaatindeyiz. Çalışmada özellikle üzerinde durulacak nokta, Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye'nin resmî yayını olan Mecmûa-i Fünûn ile polemiğe giren diğer iki derginin arasında geçen tartışmalar olacaktır. Özel sermaye yayıncılığının henüz başladığı bir dönemde meydana gelen bu polemiğin, sektördeki ilk mesleki rekabetin sonucu olduğu söylenebilir. Yine, yayınlar arasında yaşanan 'mübâhase-i edebiyye'nin neticeleri ve bunun nedenleri, dönemin idari, sosyal yapısı ile ilişkilendirilerek aktarılmaya çalışılacaktır. Amaç, Türk basın tarihinin gerçekte çok önem arz eden, Türkçe dergi yayıncılığının ilk evrelerine tekabül eden bu dönemine ilişkin, ilk elden kaynaklar yürütülecek bir çalışma yoluyla az da olsa bir ışık tutabilmektir.
84-100

REFERENCES

References: 

Books, Magazines and Encyclopedias
Asna,
M
. A. (Aralık 2002). Takvim-i Vekayi'nin 100. Yılında Türk Gazeteciliğinde Mülkiye'nin Yeri. Mülkiye Dergisi, 26, 237.
Berkes, N. (2008). Türkiye'de Çağdaşlaşma. Ahmet Kuyaş (ed.), İstanbul: YKY.
Devellioğlu, F. (1996). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
Ertuğ, H. R. (1970). Basın ve Yayın Hareketleri Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü Yayınları.
İhsanoğlu, E. (1993). Cemiyyet-i İlmiyye-i Osmaniyye. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (TDVİA). (v.7, pp. 333-334), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Tanpınar, A. H. (1988). 19'uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Tevfik, E. (1878). Salname-i Hadika, İstanbul: Hadika Matbaası.
Ulusoy, Nalcıoğlu, B. (2006). Mümeyyiz: İlk Türkçe Çocuk Gazetesi 1869-1870. İstanbul: Üniversitesi Yayınları.
Newspapers
Şinasi. (21 October 1860). Mukaddime. Tercümân-ı Ahvâl, p. 1. Şinasi. (27 June 1862). Mukaddime. Tasvîr-i Efkâr, p. 1. (July 1863). Mecmûa-i İbr-i İntibah. p. 64-70.
9 9
www.akademia-erciyes.com
Birth Pangs of Turkish Magazine Publishing
(October 1863).
Mecmûa-
i Fünûn'a cevab. Mecmûa-i İbr-i İntibah, p.139.
(October 1863).
Mecmûa-
i Fünûn'a cevab. Mecmûa-i İbr-i İntibah, p. 35-139.
Haydar, A. (January 1863). Mukaddime. Mecmûa-i İbr-i İntibah, p. 1.
Haydar A. (January 1863). Mukaddime. Mecmûa-i İbr-i İntibah, Ocak 1863, p. 1.
(December 1865). Mecmûa-i İbretnüma. p. 3.
(January 1866). İhtar. Mecmûa-i İbretnüma, p. 3-4.
Refik. (May 1863).Vecibe. Mirat, p. 47-48.
(May 1863).İhtar. Mirat, p. 48.
Refik. (June 1863). Ziraat aletlerinin tarifi: Demirden imal edilmiş bahçıvan tarağı.Mirat, p. 44. Refik. (April 1863).Sabanlara dair malumat. Mirat, p. 28-29. Refik. (March 1863).Esbab-ı medeniyet. Mirat, p. 1. Rıfat, A. (June 1863).Buhara dair malumat. Mirat, p. 42-43.
(June 1863). Hüsûf-ı külli. Mirat, p. 45-46.
(June 1863).
Küsû
f ve hüsûf hakkında malumat. Mirat, p. 46-47. Münif. (March 1863). Zuhûr-ı Mirat. Mecmuâ-i Fünûn, p. 399. Münif. (July 1862). Zuhûr-ı Tasvîr-i Efkâr. Mecmûa-i Fünûn, p. 46.
(November 1862). Sâlif-üz-zikr emirnâme-i sâmînin sûretidir. Mecmûa-i Fünûn. p. 175-176. Mecmûa-i Fünûn. (December 1862). p. 174-175. Mecmûa-i Fünûn. (December 1862). p. 175-176.
(July 1863).
Mecmûa-
i İbr-i İntibah'a Cevap. Mecmûa-i Fünûn, p. 30-35.
(July 1862).
Cemiyet-
i İlmiye-i Osmaniye'nin Nizamnamesi. Mecmûa-i Fünûn, p. 1.
(June 1864).
Suret-
i hal-i cemiyet. Mecmûa-i Fünûn, p. 481.
(December 1862). Mecmûa-i Fünûn. p. 174-175.
(April 1864).
Cemiye
t merkezinde kıraathane güşâdı. Mecmûa-i Fünûn, p. 423-424. Münif. (January 1863). Hudûs-ı İbr-i İntibah. Mecmuâ-i Fünûn, p. 353-355.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com