Buradasınız

İSLAM'IN KÖLE VE CARİYE SORUNUNA YAKLAŞIMI

AN ISLAMIC APPROACH TO THE PROBLEM OF SLAVE AND CONCUBINE

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Slavery system go back to the deep history of humankind. This system has been a production of those who keep power in hand and think themselves superior and see others inferior. Therefore slavery is a shame of humanity. Also all human come from Adam and Eve. Adem was created from the dust of the ground. So that none of nation is sperior to others. As in Chine, India, Mesopotamia, Ancient Greek, Rome, Egypt, in pre-Islamic Arabs the slavery system used to exist actively. Islam took a stand against this unhuman, discriminate mentality which deemed proper to human. But Islam didn't abolish this system promptly from some sociological and psychological reasons. It administared gradually abolishing method approximately in twenty three years during revelation. First, It tried to wipe out the slavery mentality and owning slave which rooted in society. It accomodated the universal principles that all human come from same origion, had equal right and freedom from birth, are all created for same reasons, and none of them must be owned as slave, human may obey only Allah. It made accept the reality that all human being are equal, especially believers are brothers of each other, superiority is only depend to piousness among brothers. Then It declared by some execution that as all other people, slaves also have freedom of living, protection of his/her descandent, mind and posession and therefore these rights must not be seizured from them. Later the value of emancipation in Islam was put forward by this and it was tried to reduce the number of slaves in yoke. In the end according to Quran (chapter 47 verse 4) it was prohibited to make slaves the prisoners of war. It was suggested to leave them free either by bale, some goods. Therefore the system of slavery ended up in Islam by this verse. And all the slaves in hand had been freed and they were called as "Mevla".
Abstract (Original Language): 
Kökeni itibariyle insanlık tarihinin derinliklerine kadar uzanan kölelik, gücü elinde bulunduran ve kendilerini üstün gören bir sınıfın başkalarını aşağı görmelerinin talihsiz bir ürünü ve çok kötü bir insanlık ayıbıdır. Oysa bütün insanlar Adem'den'dir, Adem ise balçıktan yaratılmıştır. O sebeple bir soyun diğerine üstünlüğü söz konusu değildir. Hint, Çin, Mezopotamya, Eski Yunan, Roma, Mısır'da olduğu gibi, İslam öncesi dönemde Araplarda da kölelik kurumu canlı bir biçimde yaşatılmaktaydı. İslam, insana reva görülen bu aşağılayıcı ve ayrıştırıcı zihniyet ve uygulamaya karşı çıktı, fakat bir takım psikolojik ve sosyolojik nedenlerle bu sorunu bir çırpıda kaldırma yoluna gitmedi. Yaklaşık olarak yirmi üç yıl süren tebliğ sürecinde aşama aşama yok etme yöntemini uyguladı. Bu yüzden öncelikle toplumda yerleşmiş olan köle edinme ve kölelik zihniyetini yok etme çabası içerisine girdi. Tüm insanların aynı kökten geldikleri, eşit hak ve özgürlüklere doğuştan sahip oldukları ve hepsinin de aynı amaçla yaratıldıkları düşüncesinin; hiç kimsenin Allah'tan başkasına kul/köle olamayacağı prensibini inananların zihinlerine yerleştirdi. Tüm insanların eşit oldukları; özellikle müminlerin birbirlerinin kardeşi olduğu; Allah katında, kardeşler arasında takvadan başka hiçbir üstünlüğün söz konusu olmadığı gerçeğini kabul ettirdi. Sonra da her insan için olduğu gibi, kölenin de yaratılışta sahip olduğu hayat hakkıyla birlikte, aklını, dinini, neslini ve malını müdafaa etme haklarının olduğu, dolayısı bunların gasp edilemeyeceği ilkesini Müslümanlar arasında uygulamalarla gösterdi. Daha sonra da çeşitli vesilelerle köle azat etmenin dindeki değeri ön plana çıkarılarak mevcut kölelerin tüketilmesi yoluna gidildi. En son olarak da Muhammed (47) suresinin 4. ayetinde, savaş esirlerinin, mecbur kalınmadığı sürece, köleleştirilmeyip salı verilmeleri; ister iyilik namına ister bir bedel karşılığı mutlaka salıverilmeleri hükmü getirilerek Asr-ı Saadette İslam toplumunda köle edinme geleneği sona erdirilmiş oldu. Mevcut köleler ise, hürriyetleri ellerine verilerek, Allah, azat eden kişi ve azat edilen köle için ortak bir ad olan "mevla" adıyla iradelerinde serbest bırakıldılar...
1
54

REFERENCES

References: 

Abdulkerim Kuşeyri, Kuşeyri Risalesi, (Yayına hazırlayan: Süleyman Uludağ), Dergah Yayınlan, İstanbul, 1978, s.324-331.
Aydın, Mehmet Akif, DİA, KÖLE mad. XXVI/239.
Beydavi, Nasruddin Ebu'l-Hayr Abdullah b. Ömer(ö.685/1286), Envaru't-Tenzil ve Esraru'te'vil, Mısır, 1968, II/58.
Buhari, Cenaiz, 80, Tefsiru Sureti Rum; Müslim, Kader, 25.
Buhari, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil, es-Sahîh, İstanbul, 1315, Zühd, 70;
Bursavî, İsmail Hakkı, Ruhu'l-Beyân, İstanbul, 1389., VI/150.
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet yayınları,tsz.XIV/7037 vd.; ANabritanika, AnaYayıncılık, 1986, XIII/575.
Demir, Ömer ve Mustafa Acar, Sosyal Bilimler Sözlüğü, İstanbul, 1993, s.220.
Doğan, Mehmet, Temel Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul, 1994, 252.
Duman, M. Zeki, Beş Sûrenin Tefsiri, Fecr Yayınları, Ankara, 2010, s. 68-70.
Duman, M. Zeki, Beyanü'l-Hak Kur'an-ı Kerim'in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri, Fecir yayınlan, Ankara, 2008, III/390 vd.
Ebû Dâvud, Suleyman b. El-Eş'âs es-Sîcistânî el-Ezdî(ö. 275/888), es-Sünen, (Tahkik: İzzet Ubeyd ed-De'âs),Şam, 1969, Savm, 2390.
Fahreddîn er-Râzî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ömer b. Hüseyn el-Kureşî, Mefâtîhu'l-Ğayb(ö.604/1208), Tahran, tsz., XXIII/218.
Hamevî, Yakut el-, Mu'cemu'l-Buldan, II/354.
Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, (Çev. Salih Tuğ), İstanbul, II/22.
Hazin, Lübabu't-Te'vil fi Meani't-Tenzil, İstanbul, 1315III/313.
İbn Kesir, Ebu'l-Fadl İsmail b. Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azîm, Kahire, tsz.,
VII/366.
İbn Mace, Cihad, 39.
İbn Mace, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd, el-Kazvînî, es-Sünen, (Tahkik:
Muhammed Fuad Abdulbâki), Kahire, 1975, Zühd, 8.
İbn Manzûr, a.g.e, 'ABD' mad.; Asım Efendi, Ebu'l-Kemal es-Seyyid Ahmet, el-Okyanusu'l-Basiyt fi Tercemeti'l-Kamusı'l-Muhiyt, İstanbul, 1305,
'ABD' mad.
53
İlahiyat Fakültesi Dergisi Sayı: 12 Yıl: 2011/1 (1-54 s.) İbn Manzur, Ebu'l-Fadl Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânu'l-Arab,
Beyrut,1968, 'ABD' mad. III/270.
İbn Sa'd, Tabakat, I, 134, 260; VIII, 187 vd.; Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, II, 745 vd.;
İbnu'l Esir, Ebu's-Saadât el-Mübarek b. Muhammed el-Cezerî, el-Hidâye fi Gari-bi'l-Hadis ve'l-Eser, Beyrut, 1963, II/417.
Köksal, M. Asım, Hz. Muhammed ve İslâmiyet, VII, 81-82; VIII, 565-568.
Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî (ö.671/1272), el-Câmî' li
Ahkami'l-Kur'âni'l-Azîm, Kahire, tsz., XII/245.
Kutup, S., Fî Zılâli'l-Kur'ân, (Çev. S. Uçan, V. İnce, M. Yolcu), İstanbul, 1991,VII/482.
Mustafa, İbrahim ve arkadaşları, el-Mu'cemu'l-Vasiyt, Tahran, tsz, 'FTY' mad.
Müslim, Ebû Huseyn Müslim b. El-Haccâc el-Huseyrî en-Nîsâbûrî (ö.261/874), es-Sahîh, (Tahkîk: Muhammed Fuad Abdulbâkî), Kahire, 1955, İman,
22,54,93.
Müslim, Fezâilü's-Sahâbe 46.
Nesefi, Medarik (Hazin'in kenarında), III/314.
Özdemir, Mehmet nadir, İnsan Hakları Bağlamında Hz. Peygamber'in Köleliğe Yaklaşımı, Bilimname, Sayı XIX, Yıl 2010/2, s.91.
Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1983, II/300.
Rağıb, el-Huseyn b. Muhammed el-İsfahânî, el-Müfredât fî Garîbi'l-Kur'ân
(Tahkik: Muhammed Ahmed Halefallah) Kahire, 1970, 'ABD' mad.
Sabuni, Muhammed Ali, Revaiu'l-Beyan Tefsiru Ayati'l-Ahkam, I/503 vd. Şibli, Mevlana, Asn Saadet, II, 154;
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ es-Sevre, es-Sünen, Kahire, 1937, Zühd, 42;
Tirmîzî., Vela', 6,2130.
Vâkıdî, Meğâzî, II/564; İbn Sa'd, Tabakât, II/90; Yâkubî, Tarih, II/71; (Asım Köksal, İslam Tarihi, İstanbul, 1981, VI/94 ve devamından naklen)
Zeynüddîn Ahmed b. Ahmed b. Abdullatif ez-Zebîdî, (Çev. Ahmed Nâim), Sahîh-i Buhâri Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercemesi, Ankara, 1970, VII/442.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com