1. Arıncı K, Elhan A. Anatomi. 3. Baskı, Ankara: Güneş Kitabevi, 2001: 318-321.
2.
Songu
r A, Özen OA, Sarsılmaz M. Hipocampus. J Med Sci 2001;
21: 427-431.
3.
Guyto
n AC, Hall JE. Tıbbi Fizyoloji. Çavuşoğlu H (Çev. Ed.). 1.
Baskı, İstanbul: Nobel, 2001.
4. Smith AE. Formaldehyde. Occup Med 1992; 42: 83-88.
5. Usanmaz SE, Akarsu ES, Vural N. Neurotoxic effects of acute and subacute formaldehyde exposures in mice. Envir Toxicol Pharmacol 2002; 11: 93-100.
6. Kilburn KH, Warshaw R, Thornton JC. Formaldehyde impairs memory, equilibrium, and dexterity in histology technicians: effects which persist for days after exposure. Arch Environ Health 1987; 42: 117-120.
7. Kilburn KH. Neurobehavioral impairment and seizures from formaldehyde. Arch Environ Health 1994; 49: 37- 44.
8. Stroup NE, Blair A, Erikson GE. Brain cancer and other causes of deaths in anatomists. J Natl Cancer Inst 1986; 77: 1217-1224.
9. Pitten FA, Kramer A, Herrmann K, Bremer J, Koch S. Formaldehyde neurotoxicity in animal experiments. Pathol Res
Pract 2000; 196: 193-198.
10. Kuş İ, Sarsılmaz M. Pineal bezin morfolojik yapısı ve fonksiyonları. T Klin J Med Sci 2002; 22: 221-226.
11. Kus I, Akpolat N, Ozen OA, et al. Effects of melatonin on Leydig cells in pinealectomized rat: an immunohistochemical study. Acta
Histochem 2002; 104: 93-97.
12. Guerrero JM, Reiter RJ. A brief survey of pineal gland-immune system interrelationships. Endocr Res 1992; 18: 91-113.
13. Ayar A, Kutlu S, Yilmaz B, Kelestimur H. Melatonin inhibits spontaneous and oxytocin-induced contractions of rat myometrium in vitro. Neuroendocrinol Lett 2001; 22: 301-306.
Kuş
v
e Ark
gelişen MDA düzeylerindeki artışın, melatonin uygulaması ile azaldığını ve lipid peroksidasyonun engellendiği gösterilmiştir
(41).
Biyokimyasal düzeyde gerçekleştirmiş olduğumuz bu araştırmada da, formaldehit enjeksiyonuna bağlı olarak hipokampusta meydana gelen oksidatif hasarın melatonin uygulamasıyla baskılandığını gösteren sonuçlar elde edilmiştir. Bir başka ifadeyle, formaldehit uygulamasıyla birlikte melatonin hormonu enjekte edilen sıçanlarda, hipokampus doku örneklerine ait SOD ve GSH-Px enzim aktivitelerinin arttığı, MDA düzeylerinin ise azaldığı tespit edilmiştir.
Sistemik olarak
sıçanlar
a vermiş olduğumuz formaldehit, serbest oksijen radikallerini (SOR) aşırı derecede artırmıştır. SOR'daki bu artışı kompanse etmek için antioksidan enzimler aşırı derecede kullanılmış ve yıkılmış olabilir. Yani, sadece formaldehit enjekte edilen gruptaki SOD ve GSH-Px enzim aktivitelerindeki azalmanın muhtemel sebebi bu olabilir. Diğer yandan, formaldehit maruziyetinin yanı sıra uyguladığımız melatonin, ya direkt olarak SOR üzerinde süpürücü etki göstererek ya da indirekt bir şekilde antioksidan enzimlerin aktivitesini artırarak, SOR'un beyin dokusu üzerinde göstermiş olduğu hasarı önleyici bir etki göstermiştir. Bu nedenle, formaldehit üretiminin yapıldığı ya da kullanıldığı ortamlarda çalışan kişilerin antioksidan içeriği yüksek olan gıdalarla beslenmelerinin faydalı olacağı kanaatindeyiz.
14. Stastica P, Ulanski P, Rosiak JM. Melatonin as a hydroxyl radical
scavenger. J Pineal Res 1998; 25: 65-66.
15.
Zan
g LY, Cosma G, Gardner H, Vallyathan V. Scavenging of reactive oxygen species by melatonin. Biochim Biophys Acta
1998; 1425: 469-477.
16. Longoni B, Salgo MG, Pryor WA, Marchiafava PL. Effects of melatonin on lipid peroxidation induced by oxygen radicals. Life Sci 1998; 62: 853-859.
17. Sewerynek E, Melchiorri DA, Chen L, Reiter RJ. Melatonin reduces both basal and bacterial lipopolysaccharide-induced lipid peroxidation in vitro. Free Radic Biol Med 1995; 19: 903-909.
18. Reiter RJ, Carneiro RC, Oh CS. Melatonin in relation to cellular antioxidative defense mechanisms. Horm Metab Res 1997; 29:
363-372.
19. Skaper SD, Floreani M, Ceccon M, Facci L, Giusti P. Excitotoxicity, oxidative stress, and the neuroprotective potential of melatonin Ann N Y Acad Sci 1999; 890: 107-118.
20. Sun Y, Oberley LW, Li Y. A simple method for clinical assay of
superoxide dismutase. Clin Chem 1988; 34: 497-500.
21. Paglia DE, Valentine WN. Studies on the quantitative and qualitative characterisation of erythrocyte glutathione peroxidase. J Lab Clin Med 1967; 70: 158-169.
22. Esterbauer H, Cheeseman KH. Determination of aldehydic lipid peroxidation products: malonaldehyde and 4-hidroxynonenal. Methods Enzymol 1990; 186: 407-421.
23. Lowry O, Rosenbraugh N, Farr L, Rondall R. Protein measurement with the Folin-phenol reagent. J Biol Chem 1951;
183: 265-275.
24. Kim H, Kim YD, Cho SH. Formaldehyde exposure levels and serum antibodies to formaldehyde- human serum albumin of Korean medical students. Arch Environ Health 1999; 54: 115¬118.
259
Fırat Tıp Dergisi 2007;12(4):256-260
Kuş ve Ark
25. Sarsılmaz M, Özen OA. Subkronik dönem boyunca formaldehit soluyan sıçanların leydig hücrelerindeki histopatolojik değişiklikler. Fırat Tıp Dergisi 2000; 2: 1-5.
26. Nilsson
JA
, Zheng X, Sundqvist K, et al. Toxicity of formaldehyde to human oral fibroblasts and epithelial cells: influences of culture conditions and role of thiol status. J Dent Res 1998; 77: 1896-1903.
27. Thrasher JD, Kilburn KH. Embryo toxicity and teratogenicity of formaldehyde. Arch Environ Health 2001; 56: 300-311.
28. Kuo H, Jian G, Chen C, Liu C, Lai J. White blood cell count as an indicator of formaldehyde exposure. Bull Environ Contam Toxicol 1997; 59: 261-267.
29. Reiter L. Behavioral toxicology: effects of early postnatal exposure to neurotoxins on development of locomotor activity in
the rat. J Occup Med 1977; 19: 200-204.
30. Sorg BA, Bailie TM, Tschirgi ML, Li N, Wu WR. Exposure to
repeated low-level formaldehyde in rats increases basal corticosteron levels and enhances the corticosterone response to subsequent formaldehyde. Brain Res 2001; 898: 314-320.
31. Sorg BA, Hochstatter T. Behavioral sensitization after repeated formaldehyde exposure in rats. Toxicol Ind Health 1999; 15: 346¬355.
32. Akyol Ö. Beyin tümörlerinde doku SOD, CAT ve GSH-Px
aktiviteleri. Uzmanlık tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyokimya Bölümü, Ankara 1994.
33. Zararsiz I, Kus I, Akpolat N, et al. Protective effects of omega-3 essential fatty acids against formaldehyde-induced neuronal damage in prefrontal cortex of rats. Cell Biochem. Funct 2006;
24: 237-244.
34. Kuş İ, Zararsız İ, Yılmaz HR., ve ark. Sıçan prefrontal korteksinde formaldehit maruziyetiyle oluşan oksidatif hasara karşı melatonin hormonunun koruyucu etkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2004; 13: 1-7.
35. Teng S, Beard K, Pourahmad J, et al. The formaldehyde metabolic detoxification enzyme systems and molecular cytotoxic mechanism in isolated rat hepatocytes. Chem Biol Interact 2001;
130-132: 285-296.
36. Kamal AA, Gomaa A, el Khafif M, Hammad AS. Plasma lipid peroxides among workers exposed to silica or asbestos dust.
Environ Res 1989; 49: 173-180.
37. Kabuto H, Yokoi I, Ogawa N. Melatonin inhibits iron-induced epileptic discharges in rats by suppressing peroxidation. Epilepsia
1998; 39: 237-243.
38. Tan DX, Manchester LC, Reiter RJ, et al. Melatonin protects hippocampal neurons in vivo against kainic acid-induced damage
in mice. J Neurosci Res 1998; 54: 382-389.
39. Mason RP, Leeds PR, Jacob RF, et al. Inhibition of excessive neuronal apoptosis by the calcium antagonist amlodipine and antioxidants in cerebellar granule cells. J Neurochem 1999; 72:
1448-1456.
40. Kaptanoglu E, Palaoglu S, Demirpence E, et al. Different responsiveness of central nervous system tissues to oxidative conditions and to the antioxidant effect of melatonin. J Pineal Res
2003; 34: 32-35.
41. Erol FS, Topsakal C, Ozveren MF, et al. Protective effects of melatonin and vitamin E in brain damage due to gamma radiation: an experimental study. Neurosurg Rev 2004; 27: 65-69.
Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com