Buradasınız

Erken Dönem Türkçe Transkripsiyon Metinleri ve Bunların Dil Araştırmaları Açısından Önemi

Early Period Transcribed Texts and Their Importance for Linguistic Studies

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.16947/fsmiad.02008
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This article discusses Latin scripted Ottoman Turkish transcribed texts written between XVIth and XVIIth centuries, works on them, and their position and significance in Ottoman Turkish linguistic studies. The first known Latin scripted transcribed text written with the purpose of teaching Western Turkish dated back 1533. The books, penned after this time, are remarkable because they demonstrate phonological and morphological progresses and changes hidden by Arabic alphabet based Ottoman script. In addition, Turkish dialogues found in transcribed texts are important as they reveal spoken Ottoman Turkish.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışma XVI. ve XVII. yüzyıllarda Latin harfleri ile yazılan Osmanlı Türkçesi transkripsiyon metinlerini, bunlar üzerine yapılan çalışmaları ve bunların Osmanlı Türkçesi dil araştırmalarındaki yeri ve önemini ele almaktadır. Batı Türkçesini öğretmeye yönelik Latin harfleriyle yazılmış bilinen ilk transkripsiyon metni 1533 tarihlidir. Bu tarihten sonra yazılan transkripsiyon metinleri Arap alfabesine dayalı Osmanlı imlasının gizlediği fonetik ve morfolojik gelişme ve değişmeleri göstermesi bakımından dikkate değer, aynı zamanda transkripsiyon metinlerindeki Türkçe diyaloglar konuşulan Osmanlı Türkçesinin ortaya çıkarılması bakımından önemlidir.
201
217

REFERENCES

References: 

Adamović, Milan, Das Türkische des 16. Jahrhunderts, Nach den Aufzeichnungen
des Florentiners Filippo Argenti (1533), Göttingen, Pontus Verlag, 2001.
Aksulu, N. Melek, Mohaç Esiri Bartholomaeus Georgiević, 1505-1566, ve
Türklerle İlgili Yazıları, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
Bombaci, Alessio, La ‘Regola del parlare Turcho’ di Filippo Argenti, Napoli,
Regio istituto universitario orientale di Napoli, Centro di studi di Turcologia,
1938.
Bombaci, Alessio, “Padre Pietro Ferraguto e la sua grammatica Turca 1611”,
Pubblicazioni dell’Istituto Superiore Orientale di Napoli, N. S., 1/1, s. 205-236.
Çelebioğlu, Âmil, Kanûnî Sultan Süleyman Devri Türk Edebiyatı, İstanbul,
MEB, 1994.
Demiriş, Bedia, “Megiser’in Institutionum Linguae Turcicae Libri Quatuor
Eserinin İthaf Yazısı Üzerine Bir Değerlendirme”, Türkçenin Batılı Elçileri Sempozyumu
5-6 Kasım 2012, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
Develi, Hayati, Osmanlı’nın Dili, İstanbul, 3F Yayınevi, 2006.
Dilâçar, Agop, “1612’de Avrupa’da Yayımlanan İlk Türkçe Gramerinin Özellikleri”,
TDAY Belleten, Ankara, TDK, 1971, s. 197-210.
Duman, Musa, “Klâsik Osmanlı Türkçesinde Konuşma Dili”, III. Uluslararası
Türk Dili Kurultayı 23-27 Eylül, Ankara, TDK, 1999, s. 331-358.
Erkan, Mustafa, “Dürretü’t-Tâc”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
cilt 10, Ankara, TDVİA, 1994, s. 33-34.
Fazlıoğlu, İhsan, “Osmanlı Döneminde ‘Bilim’ Alanındaki Türkçe Telif ve
Tercüme Eserlerin Türkçe Oluş Nedenleri ve Bu Eserlerin Dil Bilincinin Oluşmasındaki
Yeri ve Önemi”, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları, sayı 3, Mart
2003, s. 151-184.
Fazlıoğlu, İhsan, “Osmanlı Döneminde Fen Bilimlerindeki Türkçe Telif ve
Tercüme Eserlerin Dil Bilincinin Oluşmasındaki Yeri ve Önemi”, Dil, Kültür ve
Çağdaşlaşma, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2003, s. 153-164.
Gallotta, Aldo, “Latin Harfleri İle Yazılmış Bir Kaç Osmanlı Atasözü”, İÜ
TDE Dergisi 1980-1986, cilt XXIV-XXV, İstanbul, Edebiyat Fakültesi Basımevi,
1986, s. 235-249.
Gallotta, Aldo, “La caratteristiche fonetiche della lingua turca di Giovan Battista
Montabalno”, Annali dell’Universita degli Studi di Napoli L’Orientale, Rivista
del Dipartimento di Studi Asiatici e del Dipartimento di Studi e Ricerche su
Africa e Paesi Arabi, 55/3, 1995, s. 253-268.
Erken Dönem Türkçe Transkripsiyon Metinleri ve Bunların Dil Araştırmaları Açısından Önemi / Ömer Yağmur 215
Gallotta, Aldo, “Giovan Battista Montalbano’nun Grammatica della lingua
Turca’sının Fonetik Özellikleri”, Uluslararası Türk Dili Kongresi 26 Eylül 1988-
3 Ekim 1988, Ankara, TDK, 1996, s. 295-310.
Georgieuiz, Bartholomæo, De Tvrcarvm Moribvs Epitome, Lvgdvni, Apvd
Ioan Tornaesivm, 1567.
Hazai, Georgy, “Jakab Harsanyi-Nagy’ın Latin Harfleri İle Yazılmış Türkçe
Metinleri”, TDAY Belleten, Ankara, TDK, 1971, s. 47-59.
Hazai, Georgy, Das Osmanisch-Türkische Im XVII. Jahrhundert Untersuchungen
An Den Transkriptionstexten Von Jakab Nagy De Harsany, Budapest,
Akadémiai Kiadó, 1973.
Hitzel, Frédéric (Ed.), Enfants de Langue et Drogomans, Dil Oğlanları ve
Tercümanlar, İstanbul, YKY, 1995.
İnalcık, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ, 1300-1600, Çev. Ruşen
Sezer, İstanbul, YKY, 2009.
İnalcık, Halil, Devlet-i ‘Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-
I, Klasik Dönem, 1302-1606: Siyasal, Kurumsal Ve Ekonomik Gelişim, İstanbul,
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
Karakartal, Oğuz, Türk Kültüründe İtalyanlar, İstanbul, Eren Yayıncılık,
2002.
Karakartal, Oğuz, Türk-İtalyan Kültür İlişkileri, İstanbul, Eren Yayıncılık,
2004.
Kármán, Gábár, A 17th Century Odyssey in East Central Europe A Biography
of Jakáb Harsányi Nagy, Central European University, Budapest, Hungary, 2010.
Kartallıoğlu, Yavuz, Bernardo da Parigi’nin Söz Kitabı 400 Yıllık İtalyanca-
Türkçe Sözlük, Ankara, Gazi Kitabevi, 2010.
Levend, Agâh Sırrı, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, Ankara,
TDK, 1972.
Majda, Tadeusz, Turkish Religious Texts in Latin Script from 18th Century
South-Eastern Anatolia, Transcriptions, Translations, and a Study of Language,
Berlin, Klaus Schwarz Verlag, 2013.
Majda, Tadeusz, “Turkish Text in Latin Script from the Diyarbakir Region
dated 1768”, Archivum Ottomanicum 27, Wiesbaden, Harrossowitz Verlag, 2010,
s. 5-153.
Meninski, Franciscus à Mesgnien, Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae,
Arabicae, Persicae, cilt 1, Viennæ, 1680. (Tıpkıbasım: Stachowski, Sta216
FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 4 (2014) Güz
nisław - Ölmez, Mehmet, İstanbul, Simurg, 2000)
Özkan, Mustafa, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi,
İstanbul, Filiz Kitabevi, 2009.
Padolak, Babara, “Der Transkriptionstext von Michal Ignacy Wieczorkowski,
Breve compendium fidei Catholicae Turcico textu”, Studia Turcologica Cracoviensia
I, Kraków, Jagiellonian University Press, 1995, s. 23-89.
Rocci, Luciano, Ricerche sulla lingua Osmanlı del XVI secolo, XVI secolo Il
corpus lessicale Turco del manoscritto fiorentinodi Filippo Argenti (1533), Wisbaden,
Harrossowitz Verlag, 2007.
Rocci, Luciano, I Repertori Lessicali Turco-Ottomani di Giovan Battista
Montalbano (1630 ca.), Trieste, Edizioni Universita di Trieste, 2014.
Rocci, Luciano, Il “Dittionario della Lingua Turchesca” di Pietro Ferraguto
(1611), Trieste, Edizioni Universita di Trieste, 2012.
Siemieniec-Gołaś, Ewa, Turkish Lexical Content in Dittionario Della Lingua
Italiana, Turchesca by Giovanni Molino, 1641, Krakow, Księgarnia Akademicka,
2005.
Siemieniec-Gołaś, Ewa, “Turkish Words in Simiths’s Epistolae Quatuor,
1674”, Studia Turcologica Cracoviensia I, Kraków, Jagiellonian University
Press, 1995, s. 125-149.
Stachowski, Marek, “Marcin Paszkowski’s Polish and Turkish dictionary,
1615”, Studies in Polish Linguistics, 8/1, 2013, s. 45-56.
Stein, Heidi, “17. Yüzyıla Ait Bir Atasözü Koleksiyonu”, Çev. Volkan Coşkun,
Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, cilt 1, sayı 2, 2010.
Stein, Heidi, Der türkische Transkriptionstext des Hieronymus Megiser, Ein
Beitrag zur Sprachgeschichte des Osmanisch-Türkischen, Karl-Marx-Universität
Leipzig Sektion Africa und Nahost Wissenschaften, Basılmamış Doktora Tezi,
1975.
Şimşir, Bilâl N., Türk Yazı Devrimi, Ankara, TTK, 1992.
Tanış, Asım, Giovanni Molino’nun İtalyanca-Türkçe Sözlüğü ve Halk Türkçesi,
Ankara, 1989.
Timurtaş, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi, XV. Yüzyıl Gramer-Metin Sözlük,
Ankara, Akçağ, 2005.
Tulum, Mertol, 17. Yüzyıl Türkçesi ve Söz Varlığı, Ankara, TDK, 2011.
Erken Dönem Türkçe Transkripsiyon Metinleri ve Bunların Dil Araştırmaları Açısından Önemi / Ömer Yağmur 217
Yağmur, Ömer, “Adamovic, Milan, Floransalı Filippo Argenti’nin Notlarına
Göre (1533) 16. Yüzyıl Türkçesi, TDK, Ankara, 2009, 271 s.”, Dil Araştırmaları,
sayı 6, Bahar 2010, Ankara, s. 237- 241.
Yağmur, Ömer, “De Turcarum ritu et cereamoniis (1544) İçerisinde bulunan
Çeviri Yazılı Sözlük Üzerine,” VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi 30 Eylül-4
Ekim 2013, Bildiri Kitabı II, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Yayınları, 2014, s. 619-633.
Yağmur, Ömer, “Mohaç Esiri Bartholomæo Georgievic’in Türklerle İlgili Bir
Kitabı: De Tvrcarvm Moribvs Epitome (1553)”, Uluslararası Türkçenin Batılı
Elçileri Sempozyumu, 5-6 Kasım 2012, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi,
2014.
Yağmur, Ömer, “Tadeusz Majda, Turkish Religious Texts in Latin Script from
18th Century South-Eastern Anatolia, Transcriptions, Translations, and Study of
the Language”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, XI/2, 2014, s. 145-147.
Yağmur, Ömer, Latin Harfli Çeviri Yazılı Metinlerde Türkçe Söz Dizimi (XVI.-
XIX. Yüzyıllar), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora
Tezi, İstanbul, 2013.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com