A Magazine Whose Writer is Unknown: Mecmû'a-i Nezâyir
Journal Name:
- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Although nazire is writing a poem similar to the original in term of rhyme and meter, the primary concern is to write an aesthetically better poem. In addition, writing a nazire is regarded on a sign of respect to the master. It is common that the master poets also wrote nazires to the poets whom they admired and respected. The younger poets wrote nazire with the aim of improving their style and art.
Writing nazire was common during the 15th century and it became a tradition through time. Nazire has a significant place in classical Ottoman literature, poems written in the form of nazire were gathered in magazines, which eventually led to the emergence of nazire magazines. In our libraries there are very few registered nazire magazines. One of these magazines was published, others were not. The publication of such works which are the significant sources of classical Ottoman poetry is highly important for the researchers. In addition to their literary value, nazire magazines are also significant in terms of revealing the connections between poets. It is worth noting that some of the poets whose poems were published in Mecmua-i Nezayir have the same occupation and that they respond to each other through writing nazire. This reason has not been stated among the reasons for writing nazire before. A comparative analysis of nazire magazines is necessary both for the study of classical Turkish poetry and for displaying some certain knowledge about nazire. It is possible to come across with the poems that are not in the divan of the poets or with some poems which are written by the poets who do not have a divan. For example, Ahdi's poems in the magazine which have never been published before are very important for literary history. The work that is the subject of this study is the single manuscript of a nazire magazine. The work consists of alphabetically ordered ghazals written as nazires for each other. The person who arranged this manuscript wrote the pseudonym and the job of the poet at the beginning of each poem. This manuscript is recorded as Mecmua-i Nezayir in the library of Rare Works at İstanbul University and it consists of 252 pages. In this study the names of the poets, the number of poems, the place where the magazine was registered and the typical qualities of the manuscripts are given. In addition, it has been compared with other nazire magazines, Mecmû-'atü 'n-nezâ'ir, Mecmaü'n-nezâir ve Mecmû'a-i nezâ'ir and the commencing couplet of the poem in the magazine is given.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Aynı vezin ve kafiye ile bir şairin şiirinin benzerini yazma işine nazire denmekle birlikte asıl amaç estetik değer açısından o şiirin daha iyisini yazabilmektir. Bunun yanında üstat olarak kabul edilen şairin şiirine nazire yazmak bir saygının ifadesi olarak da kabul edilir. Çoğu zaman üstat kabul edilen şairler de beğendikleri ve takdir ettikleri şairlere nazire yazmışlardır. Yeni yetişen şairlerin çoğu da beğendikleri ve üstat kabul ettikleri şairlerin şiirlerine nazireler yazarak üslup ve sanatlarını geliştirmişlerdir.
Nazire yazma işi XV. yüzyılda çok yaygınlaşmış, zamanla bir gelenek halini almıştır. Divan edebiyatında nazirelerin önemli bir yeri olduğu gibi Divan edebiyatı ürünleri arasında nazire tarzında yazılan manzumeler zamanla bazı mecmualarda toplanarak nazire mecmualarının ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Kayıtlara göre kütüphanelerimizde çok az sayıda nazire mecmuası bulunmaktadır. Bu mecmualardan birisi yayımlanmış diğerleri henüz yayımlanmamıştır. Divan şiirinin kaynakları açısından önemli yeri bulunan bu tür eserlerin tamamının yayımlanması araştırmacılar açısından büyük önem taşımaktadır. Nazire mecmualarının edebî yönü yanında şairler arasındaki ilişkilerin tespit edilebilmesi açısından da önemi büyüktür. Mecmûa-i Nezâyir'de şiiri bulunan şairlerden bazılarının aynı meslekten kişiler olduğu ve birbirlerine nazire yazarak atıştıkları dikkat çekmektedir. Nazire yazma sebepleri gösterilirken böyle bir sebebin varlığı şimdiye kadar belirtilmemişti. Nazire konusunda kesin bilgilerin ortaya konulabilmesi için elde bulunan nazire mecmualarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi Klasik Türk şiiri geleneğinin tespiti açısından da önemlidir. Şairlerin divanlarında bulunmayan şiirlerine veya divan tertip etmemiş fakat şiir yazmış bazı şairlerin şiirlerine de yine nazire mecmualarında rastlamak mümkündür. Örneğin mecmuada Ahdî'ye ait hiç yayımlanmamış şiirlerin bulunması edebiyat tarihi açısından önemli bir malzemedir. Bu yönüyle edebiyat tarihi açısından bazı şairler hakkında bilgi elde edilmesine yardımcı olmaları nedeniyle önemli bir kaynak durumundadırlar.
Üzerinde çalıştığımız eser el yazması bir nazire mecmuası olup tek nüshadır. Eser, birbirine nazire olarak yazılmış gazellerin alfabetik olarak düzenlenmesiyle oluşturulmuştur. Bu yazma eseri düzenleyen kişi şiirlerin başına şairlerin mahlasını yazarken hangi mesleği yaptığını da belirtmiştir. Mecmû'a-i nezâyir adıyla kayıtlı olan bu yazma eser İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'ndedir ve 252 yapraktır. Yazımızda mecmuada şiiri bulunan şairlerin adları, şiir sayıları, mecmuanın kayıtlı olduğu yer ve yazmanın fizikî özellikleri verilmiş, bunun yanında Mecmû'atü'n-nezâ'ir, Mecmaü'n-nezâir ve Mecmû'a-i nezâ'ir adlı nazire mecmuaları ile karşılaştırması yapılmış ve mecmuada bulunan şiirlerin sadece matla beyitleri verilmiştir.
- 1
107-122