Buradasınız

Anasayfa » Content

Dilsel Girdilerin Zihinde Çözümlenmesinde Dinleyicilerin Dikkatini Etkileyen iki Etkenin Karşılaştırmalı Analizi

Comparative Analysis of Two Factors That Influence the Attention of the Hearers while Decoding the Language Input in their Mind

Journal Name:

  • Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In a speech situation, the utterances produced by the speakers may not be salient for the hearers to the same degree. Some words or phrases produced by the speakers may be more salient for the hearers. This salience difference among the components of a sentence reveals a lot about the language mechanism in human mind. One of the leading cognitive linguists, Leonard Talmy, identified fifty basic factors that influence the attention of the hearers while decoding the language input in their mind (2007, pp. 264-294). In this study, two of the factors that have roles in this process: (1) the use of prototype members, and (2) the syntactic position of the constituents, have been used contrastively in order to check which factor is more salient than the other. The hypothesis of the study was that the prototypical properties of the constituents may be more salient than their syntactic positions. In other words, the items that are viewed as more prototypical may be more salient for the hearers compared to the non-prototypical items even if they are used in less stressed sentence positions. The study consists of two parts. In the first part, the prototypical members of ten categories were determined through a survey. In the second part, another survey was administered to the subjects twice in two different forms. In the first application, the prototypical members of the categories were placed in less salient sentence positions while the non-prototypical members were placed in more salient sentence positions. In the second application their positions were replaced. The surveys were administered to forty participants whose ages ranged from 16 to 35. The collected data were given in tables. The results of the study supported the hypothesis of the study. In total, 605 out of 800 responses indicated that prototypical members are more salient than the non-prototypical constituents in the sentences. Regardless of their syntactic position, the prototypical constituents grasped the attention of the participants. Hence, it is possible to conclude that prototypicality of the constituents have a great influence on the decoding process of language input in human mind.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Konuşma ortamlarında, konuşmacıların ürettikleri ifadelerin tümü dinleyiciler için aynı derecede dikkat çekici olmayabilir. Konuşmacının kullandığı bazı sözcük ya da sözcük grupları dinleyicilerin dikkatini diğer sözcüklere oranla daha fazla çekebilir. Dil öğeleri arasında bulunan bu farklılık insan beyninde bulunan dil mekanizması hakkında önemli bilgileri açığa çıkartır. Bilişsel dilbilim alanında önde gelen dilbilimcilerden biri olan Leonard Talmy, dilsel verilerin zihinde çözümlen¬mesinde dinleyicilerin dikkatini etkileyen 50 temel etken saptamıştır (2007, ss.264-294). Bu çalışmada, bu süreçte rol oynayan iki etken, (1) ilk örnek (prototip) öğelerin kullanımı ve (2) cümle öğelerinin sözdizimsel konumu, birbirine tezat oluşturacak şekilde kullanılmıştır. Böylelikle hangi etkenin dilsel verilerin zihinde çözümlenmesi sürecinde daha fazla önem arz ettiği saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmada cümle öğelerinin ilk örneksel özelliklerinin sözdizimsel konumlarına göre daha dikkat çekici olduğu varsayılmıştır. Bir başka deyişle, ilk örnek öğeler sözdizimsel olarak daha az vurgulu konumda bulunmalarına rağmen ilk örnek olmayan öğelere göre daha dikkat çekici olabilirler. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, belirlenen 10 ulamın ilk örnekleri uygulanan bir anketle saptanmıştır. ikinci aşamada, başka bir anket aynı deneklere 2 farklı şekilde uygulanmıştır. İlk uygulamada, ilk örnek olmayan öğeler cümle vurgusunun en yüksek olduğu konumlarına yerleştirilirken, ilk örnek öğeler vurgunun en az olduğu konumlarına yerleştirilmişler¬dir. ikinci uygulamada öğelerin yerleri değiştirilmiştir. Anketler yaşları 16-35 arasında değişen 40 deneğe uygulanmıştır. Toplanan veriler incelenerek tablolarda sunulmuştur. Çalışmanın sonuçları varsayımı desteklemektedir. Toplam 800 yanıtın 605'inde ilk örnek öğelerin ilk örnek olmayan öğelere göre daha dikkat çekici olduğu görülmüştür. Sözdizimsel konumları ne olursa olsun, ilk örnek öğelerin deneklerin dikkatini daha önce çektiği saptanmıştır. Dolayısıyla, dilsel girdilerin zihinde çözümlenmesi sürecinde öğelerin ilk örneksel özelliklerinin önemli bir etkiye sahip olduğu sonucu çıkarılabilir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-dilsel-girdilerin-zihinde-cozumlenmesinde-dinleyicilerin-dikkatini-etkileyen-iki-etkenin-karsilastirmali-analizi.pdf
  • 1
55-74
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Bozşahin,
C
. (2003). Gapping and word order in Turkish. In A.S. Özsoy, D. Akar, M. Nakipoğlu Demiralp, E.E. Erguvanlı Taylan, and A. Aksu Koç (Eds.). Studies in Turkish Linguistics (pp. 95-105). İstanbul: Boğaziçi University Press.
Croft, W., and Cruse, D.A. (2004). Cognitive linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Dirven, R. (2005). Major strands in cognitive linguistics. In F.J.Ruiz de Mendoza, and M.S. Pena Cervel (Eds.). Cognitive linguistics. Internal dynamics and interdisciplinary interaction. (pp.17-68). Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co.
Erguvanlı, E. E.
(1984)
. The function of word order in Turkish grammar. Berkeley: University of California Press.
Gilquin, G. (2006). The place of prototypicality in corpus linguistics: Causation in the hot seat. In S. Gries, and A. Stefanowitsch (Eds.). Corpora in cognitive linguistics (pp.159-191). Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co.
Göksel,
A
and Özsoy S. ( 2000). Is there a focus position in Turkish? In A. Göksel, and C. Kerslake (Eds.). Studies on Turkish and Turkic Languages; Proceedings of the Ninth International Conference on Turkish Linguistics (pp.219-228). Harrassowitz, Wiesbaden.
Hofmann, B. (1998). Word order, information structure, and centering in Turkish. In M.A. Walker, A.K. Joshi, and E.F. Prince (Eds). Centering theory in discourse (pp. 251-272). Oxford: Clarendon Press.
Kornfilt, J. (1997). Turkish. London: Routledge Press.
Langacker, R. (2008). Cognitive grammar : A basic introduction. Oxford: Oxford University Press.
McIntyre, D. (2006). Point of view in plays. Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
Rosch, E. (1973). On the internal structure of perceptual and semantic categories. In T.E. Morre (Ed.). Cognitive development and the acquisition of language (pp.111-114). New York: Academic Press.
Seferoğlu, G. (1999). Prototip kuramı çerçevesinde bir araştırma. Dilbilim Araştırmaları, 1999, 79-87.
Schmid, H.J.
(2007)
Entrenchment, salience, and basic levels. In D. Geeraerts, and H. Cuyckens (Eds.). The Oxford handbook ofcognitive linguistics (pp.117-139). Oxford: Oxford University Press.
Talmy, L. (2007). Attention phenomena. In D. Geeraerts, and H. Cuyckens (Eds.). The Oxford handbook of cognitive linguistics (pp.264-294). Oxford: Oxford University Press.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com