Almanya’da Ünlü ve Yalnız Bir Şair: Hasan Özdemir

Almanya ile Türkiye arasında 1961 yılında ekonomik işbirliği çerçevesinde imzalanan anlaşmaya dayanarak milyonlarca insan Türkiye’den Almanya’ya göç etmiştir. Göçün üzerinden 2012 yılı itibarıyla 51 yıl geçmiştir. Bu insanların sayısı bugün milyonları bulmuştur. Günümüzde Almanya’da her alanda başarılı insanlar yetişmiş ve Türk kökenli Alman şair olarak nitelendirilen Hasan Özdemir’de Alman Edebiyatı’nda yerini almıştır. Beş şiir kitabı bulunan Özdemir birçok Edebiyat ödülü almış ve şiirleri farklı dillere de çevrilmiştir. İngilizceye çevrilen şiirleri aracılığıyla İngiltere’de de adını duyurmayı başarmıştır. Bu çalışmanın giriş bölümünde Türklerin Almanya’ya göçünün 51 yılı kısaca ele alındıktan sonra Almanya’da oluşan kuşakların benzerlikleri ve farklılıkları incelenmiştir. Gelişme bölümünde ise Almanya’daki Türk kökenli yazarların konu ve üslup bakımından yaşadıkları ikilem analiz edilmiştir. Bu analiz sonucunda Türk kökenli yazarların Almancayı tercih etmelerinin nedenleri maddeler halinde örneklendirilerek sunulmuştur. Yine örneklerden yola çıkarak Türkçenin neden ikinci dil olarak kabul gördüğü ortaya konulmuştur. Bu çerçevede bir yazarın Anadilinde mi yoksa sonradan öğrendiği yabancı dilde mi eserleri yazması gerektiği sorusu ortaya atılmış ve bu soruya yanıt aranmıştır. Sonuç bölümde ise Özdemir’in eserleri, öz geçmişi ve yarattığı imgelerin Alman okuyucu tarafından nasıl alımlandığı ve neden Alman şair olarak algılandığı ele alınmıştır. Aynı bölümde Özdemir ile diğer yazarlar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ortaya konduktan sonra Alman Edebiyatı’nın bir parçası olan Türk kökenli yazarların gelecekte hangi konuları ele alabilecekleri, nasıl bir üslup oluşturacakları ve neden köklerinden kopamadıkları gibi temel sorunlar irdelenmiştir. Bu çalışmanın bir başka özelliği de Özdemir ile yapılan yazışmalarda kendi öz yaşam öyküsüne ve edebi kişiliğine ilişkin açıklamaların doğrudan kendisi tarafından yapılmış olmasıdır. Başka bir ifadeyle bu çalışmada Özdemir hakkında ortaya konulan yargıları ve eleştirileri bizzat şairin kendisi yanıtlanmıştır. Yine kendisiyle yapılan Ağustos 2012’de Hacettepe Üniversitesi’nde özel görüşmede bu çalışmanın içeriği kendisine aktarılmış ve düşünceleri sorulmuştur. Özellikle bu çalışmada yer alan şiirlerine ilişkin düşünceleri ilgi çekicidir. Her ne kadar Almanca yazmasına rağmen Geleneksel ve Çağdaş Türk Şiirinin gelişim sürecinin kendisi için çok önemli olduğunu Türk şiirinden hiç bir zaman kopamadığını ve aynı zamanda Türk şiirinin kendisi için ilham kaynağı olduğunu ifade etmiştir. Buna ek olarak Türk şiirinin zenginliği vurguladıktan sonra bu zenginliği Alman Edebiyatı’na nasıl aktarabileceği konusunu çok düşündüğünü ve bunu başarmayı amaçladığını söylemiştir.