Buradasınız

İLK MU'TEZİLE'NİN ÖZGÜR İRADE SÖYLEMİ: AMR B. UBEYD VE KADER ANLAYIŞI

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Early Mutazila's Free Will Discourse: Amr b. 'Ubaid and his Qadar Concept The name of ‘Amr b. 'Ubaid have an important role in the early Mu'tazila movement. He was the advocate of free will and argued that man has the ability to create his own action, both good and evil. The controversy over free will and predestination had serious political implications as the early Qadaris had challenged the authority of the Umayyad rulers. ‘Amr b. ‘Ubaid had also criticized Umayyad policy and afterwards Abbasid policy. He had explained that they responsible from their cruelty and bad action, not Allah. According to him, Allah had given free will to people for doing action. Finally, Human will be warned of a terrible punishment or will have a goodly reward. On this context, this article intends to reply to questions concerned with 'Amr b. 'Ubaid's free will and qadar thoughts.
Abstract (Original Language): 
Amr b. Ubeyd ismi, ilk dönem Mutezilî harekette önemli bir role sahiptir. O, özgür iradeyi savunmuş ve insanın kendi eylemini -hem iyi hem de kötü- yaratabileceğini ileri sürmüştür. Özgür irade ve kader üzerindeki tartışmanın, Emevi idarecilerinin otoritesine meydan okuyan ilk Kaderîlerde olduğu gibi, ciddi siyasi yansımaları vardı. Amr b. Ubeyd de, Emevi siyasetini ve sonra da Abbasi siyasetini eleştirmiştir. O, onların yaptığı zulum ve kötü fiillerinin sorumluluğunun Allah'a değil kendilerine ait olduğunu ifade etmiştir. Ona göre Allah, insanlara eylemlerini geçekleştirmede özgür irade vermiştir. Sonuç olarak eylemlerine göre insan ya kötü bir şekilde cezalandırılacak ya da güzel bir şekilde ödüllendirilecektir. Bu bağlamda, bu makale Amr b. Ubeyd'in özgür irade ve kader anlayışı ile ilgili soruları cevaplamayı amaçlamaktadır.
127-146

REFERENCES

References: 

Atvan, Hüseyin, el-Fıraku'l-İslâmiyye fi biladi'ş Şam fi'l-Emevî, Amman 1980.
Aydınlı, Osman, İslâm Düşüncesinde Aklîleşme Süreci -Mu'tezile'nin Oluşumu ve
Ebu'l-Hüzeyl Allaf-, Ankara 2001.
Bağdadî, Abdulkahir b. Tahir b. Muhammed, el-Fark beyne’l-fırak, neşr.: M.
Muhyiddin Abdulhamid, Beyrut ts.
Belazûrî, Ahmed b. Yahya b. Cabir, Kitabu cümelin min ensâbi’l-eşrâf, tahk.: Süheyl
Zekkâr-Riyâd Ziriklî, Beyrut 1996.
Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail, Sahih-i Buhari, İstanbul, ts.
Cook, Michael, Early Muslim Dogma, London 1981.
Darekutnî, Ali b. Ömer (385/995), Ahbaru Amr b. Ubeyd, tahk.: Josef Van Ess,
Beyrut 1967
De Boer, İslâmda Felsefe Tarihi, çev.: Yaşar Kutluay, İstanbul 2001
Ebu Hanife Ahmed b. Davud ed-Dineverî, Ahbaru't-tıval, Mısır 1330.
Ebû Nuaym el-İsfehânî (430/1038), Hilyetü'l-evliyâ ve tabâkâtü'l-asfiyâ,
1394/1974.
Ebu’l-Ferec Isfahanî (356/967), Mekâtilü't-Talibiyyîn, tahk.: es-Seyyid Ahmed Sakar,
Kahire 1368/1949.
Eş’arî, Ebu'l-Hasan b. İsmail (324/935), Makâlâtu'l-İslâmiyyin, tahk.: Helmut Rıtter,
Wıesbaden 1980.
Hatîb Bağdadî, Ebu Bekir Ahmed b.Ali b. Sabit (463/1071), Tarihu Bağdad, Mısır
1931/1349.
Hayyat, Ebu'l Hüseyin Abdurrahim b.Muhammed b.Osman, Kitabu'l İntisar ve'r-
Reddu ala Ravendiye'l-Mulhıd, takd.: Muhammed Hicazî, Kahire 1988
Ibn Kesir, İmaduddin Ebi'l Feda İsmail b. Amr b.Kesir el-Kureşî ed-Dımeşkî, el-
Bidâye ve'n-Nihaye fi't-Tarih, Matbaatü's-Saade, 1932.
Ibn Murtaza, Tabakatu'l-Mu'tezile, tahk.: S.D.Wılzer, Beyrut 1380.
İbn Abd Rabbih el-Endelusî, Ebu Ömer Ahmed b. Muhammed (328/939), İkdu’lferid,
tahk.: Ahmed Emin-Ahmed ez-Zeynî-İbrahim el-Ebyarî, Beyrut 1985.
İbn Esir, Ebu Hasan Ali b. Ebi'l Kerem Muhammed b. Muhammed Abdulkerim eşŞeybanî
(630/1232), el-Kâmil fi't-Tarih, Beyrut 1385/1965.
İbn Hacer Askalanî, Ebü'l-Fazl Ahmed b. Ali, Tehzibü't-Tehzîb, Beyrut 1968.
İbn Hallikan, Ebu Abbas Şemseddin Ahmed b. Muhammed b. Ebi Bekir, Vefâyâtu'layân
ve enbâu ebnai'z-zaman, edit.: İhsan Abbas, Beyrut 1972.
İbn Kuteybe, Ebu Muhammed Abdullah b. Muslim (276/889), Uyunu’l-Ahbar, Beyrut
1985.
İbn Kuteybe, Me’ârif, tahk.: Servet Ukkâşe, Mısır 1992.
İbn Manzur, Ebu'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensarî, Muhtasar tarih-i
Dımaşk li İbn Asakir, tahk.: İbrahim Salih, Dımaşk 1989.
İbn Nedim, Ebu’l-Ferec Muhammed b. Ebi Yakub İshak, el-Fihrist, tahk.: Rıza
Teceddüd İbn Ali b. Zeyni’l-Abidin el-Hairî el-Mazindirî, Beyrut 1988
İlhan, Avni, “Amr b. Ubeyd”, DİA, İstanbul 1991.
İmriu'l Kays, Yedi Askı (Muallakatü's-seb'a), çev.: Ş. Yaltkaya, İstanbul 1943.
Kadî Abdulcebbâr, Şerhü Usulü Hamse, tahk.: Abdulkerim Osman, Kahire
1988/1408.
Kadî Abdulcebbâr, Fadlu'l-İtizal ve Tabakatu'l-Mu'tezile, tahk.: Fuad Seyyid, Tunus
1406/1986.
Macdonald, Duncan Black, Development of Muslim Theology Jurısprudense and
Constıtutıonal Theory, Beyrut 1965, ss. 128 vd.
Makrizî, Takiyüddin Ahmed b. Ali, el-Meva`iz ve’l-itibâr bi zikri’l-hıtât ve’l-asâr,
Beyrut, ts.
---------, Kitabu’l Meva`izu ve’l-itibar bi zikri’l-Hıtat ve’l-Âsar (Hıtatu’l-Makriziyye),
Beyrut, ts.
Mesudî, Ebu'l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Ali, Mürûcü'z-zeheb ve meâdinü'l-cevher,
tahk.: Muhammed Muhyiddin Abdulhamid, Beyrut 1988.
Neşşar, Ali Sami, İslâmda Felsefî Düşüncenin Doğuşu, çev.: Osman Tunç, İstanbul
1999.
Neşvânu’l-Hımyerî, Ebû Said (573/1175), el-Hûrü’l-'İyn, tahk.: Kemal Mustafa, Mısır
1948.
er-Razî, Fahreddin, İtikâdatü fıraku'l-Müslimin ve'l-Müşrikin, tahk.: Ali Sami Neşşar,
Kahire, 1938/1356.
Schwarz, Michael, “The Letter of al-Hasan al-Basrî”, Oriens, 15-30, Vol.20, 1967.
Şehristanî, Ebû Feth Muhammed b. Abdulkerim, el-Milel ve'n-Nihâl, tahk.: Muhammed
Fehmi Muhammed, Beyrut 1990/1410.
Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Tarihu'l-ümem ve'l-müluk, tahk.: Muhammed
Ebu'l Fazl İbrahim, Beyrut 1386/1966.
Watt, Montgomery, “The Political Attitudes of the Mu'tazılah”, Journal of the Royal
Asıatic Society, 1963.
Watt, Montgomery, İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev.: E.Ruhi Fığlalı, Ankara
1981.
Watt, Montgomery, İslâm’ın İlk Dönemlerinde Hür İrade ve Kader, çev.: Arif
Aytekin, İstanbul 1996.
Zehebî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Osman (748/1347), Mizânu'l-itidâl fi
nakdi'r-ricâl, tahk.: Ali Muhammed el-Becavî, Daru'l-Hayat, ts.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com