Buradasınız

VÂSIT KENTİNİN KURULUŞU VE İLK SAKİNLERİ ÜZERİNE

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Foundation of Vâsıt and its early inhabitants Vâsıt, a very important city bearing a great mission in the history of Islam, has been founded by Amevid’s governor of province of Irak called Yusuf es- Sekafî in Irak next to recent Kut-Amâra’s territory. It has become a center governance since its foundation and therefore it has some characteristics of a typical Islamic city. For instance, there are a masjid (mosque), daru’l imâre (center of governance) and market place at the center of the city. On the other hand, Only soldiers from Syria, Kufa and Basra, and Turks from Buharas were settled there during its foundation period. Also, it has been let Aramians who were from a different religion to be settled there in the last period of Amevids and early period of Abasids. Interestingly, there were not any struggles between these inhabitants from different religious sides in Vâsıt. In contrast, there was a peace-keeping process could be evaluated a civilized relations among them.
Abstract (Original Language): 
Vâsıt İslam tarihinde önemli misyonlar yüklenmiş bir kent olup Emevilerin Irak valisi Haccâc b. Yusuf es-Sekafî tarafından Irak’ta, bu günkü Kut- Amâra’ya yakın bir yerde kurulmuştur. Kurulduğu dönemden itabaren Irak’ın idarî merkezliğini de yapmış olan bu şehir, tipik bir İslam kentidir. Merkezinde mescit, daru’l-imâre ve pazar bulunmaktadır. Buraya kuruluş döneminde sadece Suriye, Kûfe ve Basralı askerler ile Buharalı Türkler yerleştirilmiştir. Emevilerin son dönemi ile Abbasîlerin erken döneminde buraya farklı dinlere mensup olan Aramîlerin de yerleşmelerine izin verilmiştir. Farklı duruşlara sahip olan Vâsıt sakinlerinin gayet medenî ileşkileri olmuş, aralarında hiçbir çatışma yaşanmamıştır.
147-172

REFERENCES

References: 

BİBLİYOGRAFYA
Âdil Necm “el-Muduni’l-İslâmiyye fi Karni’l-Evveli’l-Hicri”, Âdâbu’r-Rafidîn, Musul
1981, c.XIII,
Askerî, Ebû Hilâl b. el-Hasan b. Abdullah b. Sehl (ö.395/1005), Kitâbu’l-Evâil, Beyrut
1987
el-Bekrî, Abdullah b. Abdulaziz, Mu’cem ma İsta’cem min Esmai’l-Bilâd ve’l-Mevâdi’,
tahk.: Mustafa es-Sakka, Beyrut 1983
Belazurî, Futûhu’l-Buldân, trc. Mustafa Fayda, Ankara 1987
_____, Kitâbu Cumel min Ensâbi’l-Eşrâf, tahk.: Süheyl Zekkâr-Riyâd Ziriklî, Beyrut
1996
Benjamin of Tudele, Rihletu Bünyamin, İbranice’den Arapça’ya çev.: Azra Haddad,
Bağdat 1346/1945.
Beşir Yusuf Fransis, “el-Mezâhiru’l-Fenniyye fi Avâsimi’l-Iraki’l-İslâmiyyeti’l-Kadîme
alâ Dav’i’l-İstikşâfâti’l-Hadise”, Sumer, Bağdat 1948, c. IV sayı:1.
Can, Yılmaz, İslâm Şehirlerinin Fiziki Yapısı, Ankara 1995.
Cehşiyarî, Ebû Abdullah Muhammed (ö.310/922), Kitabu’l-Vüzerâ’ ve’l-Küttâb,
tahk.: Mustafa es-Sakka, İbrahim el-Ebyarî, Abdulhafız Şelebî, Mısır 1980
Dineverî, Ebû Hanife Ahmed b. Davud (ö.282/895), Ahbâru’t-Tıvâl, tahk.:
Abdulmünim Âmir-Cemalettin eş-Şeyyâl, Kahire 1960
Ebû’l-Ferec İsfahanî (ö.356/966), el-Eğanî, I-XXIV, tahk.: Abdullah Ali Muhanna,
Beyrut 1995.
Halife b. Hayyat, Ebû Amr, (ö.240/854), Tarihu Halife b. Hayyat, tahk.: Süheyl
Zekkâr, Beyrut, 1993
Himyerî, Muhammed b. Abdulmün’im (ö.749/1348), Kitâbu’r-Ravdu’l-Mi’târ fi Haberi’l-
Aktâr, tahk.: İhsân Abbâs, Beyrut 1980.
İbn Abdirabbih, Ahmed b. Muhammed el-Endelusî (ö.327/939), İkdu’l-Ferid, I-VII,
tahk.: Ahmed Emin, Ahmed ez-Zeyn, İbrahim el-Ebyarî, Abdusselam Harun,
Kahire 1968.
İbn Havkal (ö.367/977), Suretu’l-Arz, Beyrut, ts.
İbnu’l- İbrî, Grigorius el-Malatî (Ebû’l-Ferec) (ö.1286), Tarihu Muhtasar ed-Duvel,
Beyrut 1958.
İbn Kesîr, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Büyük İslâm Tarihi, çev.: Mehmet Keskin, İstanbul
1995.
İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dineverî (ö.276/889), elİmâme
ve’s-Siyâse, I-II, Kum 1363.
_____, el-Mearif, tahk.: Servet Ukkaşe, Mısır 1992
_____, Uyûnu’l-Ahbâr, I-IV, tahk.: Ahmed Zeki el-Adevî, Kahire 1930, III, 250
İbn Sa'd, Muhammed (ö.230), Tabakâtü'l- Kübrâ, I-VIII, Beyrut 1957.
İbnu’l-Cevzî, Cemâluddin Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ali (ö.597/1200), el-
Muntazam fi Tevârihi’l-Mulûk ve’l-Ümem, I-XII, tahk.: Süheyl Zekkâr, Beyrut
1995.
_____, Sıfatu’s-Safve, I-IV, thk. Mahmud Fâhûrî, Beyrut 1979
İbnu’l-Esir, İzzuddin Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed (ö.630/1232), el Kâmil fi't-
Târih, çev.: Ahmet Ağırakça, I-XII, İstanbul 1991.
İbnu’l-Fakih, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed b. İshak el-Hemedânî
(ö.289/902), Kitabu’l-Buldân, tahk.: Yusuf el-Havî, Beyrut 1996
Kalkaşandî, Ahmed b. Ali (ö.821/1418), Measiru’l-İnâfe fi Meâlimi’l-Hilâfe, I-III, thk.
Abdussetar Ahmed Ferâc, Beyrut, ts.
Kazvinî, Zekeriyya b. Muhammed b. Mahmud (ö.682/1283), Asâru’l-Bilâd ve
Ahbâru’l-İbâd, Beyrut, ts.
Kurt, Hasan, Orta Asya’nın İslâmlaşma Süreci (Buhara Örneği), Ankara 1998.
Lawrence I. Conrad, “Wasıt”, Dictionary of the Middle Ages, edit.: Joseph R.
Strayerl, New York 1989.
M.Stcek, “Vâsit”, İA, İstanbul 1993, c. XIII, ss.222-226
M. Mahfuz Söylemez, Bedevîlikten Hadarîliğe Kûfe, Ankara 2001.
Makdisî, İbnu’l-Beşârî (ö.375/985), Ahsenu’t-Tekasim fi Ma’rifeti’l-Ekâlim, tahk.:
Muhammed Mahzum, Beyrut 1987
Massignon, L., Hitatu’l-Kûfe ve Şerhu Haritâtuhâ, Arapça’ya çev.: Taki Muhammed
el-Misba’î, tahk.: Kamil Süleyman el-Cebburî, Necef 1979.
Mesudî, Ebû’l-Hasan Ali b. el-Hasan b. Ali (ö.346/957), et-Tenbîh ve’l-İşrâf, Beyrut
1981.
_____, Murûcu'z-Zeheb ve Me'âdinu'l Cevher, I-IV, Kum 1984.
Muhammed b. Abdullah eş-Şiblî ed-Dımeşkî (ö.796/1393), Mehâsinu’l-Vesâil fi
Ma’rifeti’l-Evâil, tahk.: Muhammed Altuncu, Beyrut 1992.
Müberred, Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yezîd (ö.285/898), el-Kâmil fi'l-Luğa ve'l-
Edeb ve'n-Nahv ve't-Tasrif, I-IV, tahk.: Muhammed Ahmad ed-Dalî, Beyrut
1993.
R. Darley-Doran, “Wâsit”, The Encyclopedia of İslâm, (new edition), Leiden 2001.
Selman el-Muaddidî, “Hitatu Medineti Vâsıt fi Asri’l-Abbasî”, Sumer, Bağdat 1978, c.
XXXIV, sayı: 1-2.
Şemsuddin Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-Zehebî, Siyer A’lam en-Nubela,
tahk.: Şuayb el-Arnavud-Hüseyin el-Esed, I-XXIII, Beyrut 1984-1988.
Taberî, Ebû Cafer Muhammed b Cerir (ö.310/922), Tarihu'l-Ümem ve'l Mulûk, IXIII,
Beyrut 1987.
el-Vâsıtî, Bahşel Eslem b. Sehl er-Rezzâz, Tarihu Vâsıt, tahk.: Korkis Avvâd, Beyrut
1986.
Veki’, Muhammed b. 7Halef b. Hayyân (ö.306/918), Ahbâru'l-Kudât, I-III, Beyrut,
ts.
Yafu’î, Ebû Muhammed Abdullah b. Es’ad b. Ali b. Süleyman (ö.768), Mirâtu’l-Cinân
ve İbretu’l-Yakzân, I-IV, Kahire 1993.
Yakubî, Ahmed b. Ebî Ya’kub b. Vâzıh (ö.294/897), Tarih, I-II, Beyrut 1992.
Yıldız, Hakkı Dursun, İslâmiyet ve Türkler, İstanbul 2000.
Zekeriya Kitapçı, Saadet Asrında Türkler; İlk Türk Sahabe Tabii ve Tebea Tabileri,
Konya 1997.
Zübeyr b. Bekkâr (ö.256/870), el-Ahbâru’l-Muveffekiyyât, tahk.: Samî Mekkî, Bağdat
1972.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com