Buradasınız

MEHDÎ DÜŞÜNCESİNİN İTİKADÎLEŞMESİ ÜZERİNE

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Formative Process of Mahdi Belief In this article my essential aim is to bring up the formation process of “mahdî” belief. The Mahdî expectation is a hope element which keep salvation ideals of oppressed heags alive. Some negativeness which occured among the Muslims caused these kinds of claims to become a current issue in the Islamic world. However until the later of A. H. III. Century, it is seen that this thought was seperated out among the all Muslim communities. Yet, who charge the issue into a belief principle were Shi’ites. Imamiyye Shi’ite claimed that twelfth imam they put forward he went into occultation is Mahdî to turn near doomsday and then took over this as belief
Abstract (Original Language): 
Bu makaledeki esas amacımız, “mehdî” inancının teşekkül sürecini ortaya koymaktır. Kurtarıcı Mehdî beklentisi, ezilen kitlelerin kurtuluş ideallerini yaşattıkları bir ümit unsurudur. Müslümanlar arasında yaşanan birtakım olumsuzluklar, bu tür iddiaların İslâm dünyasında da gündeme gelmesine sebep olmuştur. Hicrî üçüncü asrın sonlarına gelindeğinde ise, bu düşüncenin tüm Müslüman kitleler arasında yayıldığı görülmektedir. Ancak konuyu bir inanç esası haline getirenler Şiîler olmuştur. İmamiyye Şiası, gaybete gittiğini ileri sürdükleri on ikinci imamlarının, kıyamete yakın dönecek Mehdî olduğunu iddia etmiş, ardından da bir inanç olarak benimsemiştir.
127-144

REFERENCES

References: 

Bağdadî, Abdülkadir Tahir b. Muhammed (ö.429/1038), Mezhepler Arasındaki Farklar, çev.:
Ethem Ruhi Fığlalı, Ankara 1991.
Bakhsh, S.Khuda, Politics in Islam, Sh. Muhammad Ashraf, Lahore 1954.
Baybal, Sami, İbrahimî Dinlerde Mesih’in Dönüşü, Konya 2002.
Cabiri, Muhammed Abid, İslam’da Siyasal Akıl, çev.: Vecdi Akyüz, İstanbul 1997.
Daftary, Ferhad, İsmailîler; Tarih ve Kuram, çev.: Ercüment Özkaya, Ankara 2001.
Dorraj, Manochehr from Zarathustra to Khomeni, London 1990.
Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistanî (ö.275/888), Sünen-i Ebu Davud, Beyrut 1409/1988.
Ertürk, Mustafa, Metin Tenkidi Prensipleri Açısından Sahih-i Buhari’deki Bazı Fiten Hadislerinin
Değerlendirilmesi, (Basılmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İstanbul 1995.
Eş’ari, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail el-Basri (ö.324/935), Makalatü’l-İslamiyyin va’htilafu’l-Musallin,
tahk. Helmut Ritter, Vıesboden 1980.
Fığlalı, Ethem Ruhi, “Mesih ve Mehdi İnancı Üzerine”, AÜİFD., c. XXV.
--------, “İsnâaşeriyye,” DİA, c. XXIII.
Gündüz, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, Vadi Yayınları, Ankara 1998.
Hasan b. Sabit el-Ensarî (ö.54/674), Divân, şerh: Yusuf Îyd, Beyrut 1412/1992.
Hatib el-Bağdadî, Hafız Ebubekir Ahmed b. Ali (ö.463/1071), Tarihu Bağdad ev Medinetü’s-Selam,
Dâru’l-Kütübu’l-İlmiyye, Beyrut, ts.
Hatiboğlu, Mehmet, Hz. Peygamber’in Vefatından Emevilerin Sonuna Kadar –Siyasi İctimai
Hadiselerle Hadis Münasebetleri, Basılmamış Docentlik Tezi, Ankara.
Hodgson, Marshall G.S., İslâm’ın Serüveni, İstanbul 1993.
İbn Abd Rabbih, Ebu Ömer Ahmed b. Muhammed el-Endülûsî (ö.328/939), Kitabu İkdü’l-Ferid, IVII,
şerh, İbrahim el-Ebyarî, Daru’l-Kütübu’l-Arabî, Beyrut, ts.
İbn Babaveyh el-Kummi (Şeyh Sadûk), Ebu Cafer Muhammed b. Ali (ö.381/991), Kemalü’d-Din
ve Temamü’n-Ni’me, Daru’l-Kütübü’l-İslâmiyye, Kum 1395/1975.
Risaletü’l-İ’tikadâti’l-İmamiyye, Türkçe çev.: E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1978
İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed Abdulkerim eş-Şeybani (ö.630/1232), el-Kamil fi’t-
Tarih, İstanbul 1985.
İbn Kesir, İmadüddin Ebi’l-Feda İsmail b. Amr b. Kesir el-Kureyşî ed-Dımeşkî, el-Bidaye ve’n-
Nihaye fi’t-Tarih, çev.: Mehmet Keskin, İstanbul 1995.
İbn Kuteybe ed-Dineveri, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim (ö.276/889), Uyunu’l-Ahbar,
tahk.: Yusuf Ali Tavil, Beyrut 1986.
İbn Mace, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî (ö.275/888), Sünenü İbn Mace, Beyrut,
ts.
İbn Manzur, Ebu Fudayl Cemaleddin b. Manzur b. Muhammed b. Mükerrem (ö.711/1311),
Lisanü’l-Arab, Beyrut 1410/1990.
İsfahanî, Ebu’l-Ferec Ali b. El-Hüseyin (ö.356/966), Kitâbu’l-Eğanî, tahk.: el-Hey’etü’l-
Mısriyyetü’l-Amme, 1992.
--------, Mekatilü’t-Talibiyyin, tahk.: Seyyid Ahmed Sakar, Beyrut, ts.
İsferayani, Ebu Muzaffer (ö.471/1078), et-Tabsir fi’d-Din ve Temyizu Fırkatü’n-Naciyeti ani’l-
Fırakı’l-Halikin, tahk.: Kemal Yusuf el-Hut, Beyrut 1403/1983.
İlhan, Avni, Mehdilik, İstanbul 1993.
Kadî Abdulcebbar, Kadîu’l-Kudat Abdulcebbar b. Ahmed (ö.415/1020), el-Muğni, tahk.: Tevfik
et-Tavi ve Said Zayid, ts.
--------, Tesbitü Delâili’n-Nübuvve, Beyrut 1966.
Kohlberg, Etan, “Some Shi’i Views of the Antediluvan World” Studia Islamica, LII, Paris 1980.
Korkmaz, Sıddık, Tarihi Süreç İçerisinde Sebeiyye, (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Ün. Sosyal
Bilimler Enstitüsü 2003.
Kuleynî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Ya’kub er-Razi (ö.329/941), el-Kâfî fi İlmi’d-Din, Farsça
tercüme ve şerhi ile birlikte, Seyyid Cevad Mustafa, Tahran, ts.
Kummî, Ebu’l-Hasan Ali b. el-Hüseyin b. Babeveyh (Baba Saduk) (ö.329/941), el-İmame ve’t-
Tabsıra mine’l-Hayre, Kum 1985.
Kutlu, Sönmez, İslam Düşüncesinde Tarihsel Din Söylemleri Olgusu, İslâmiyât, Ankara, Ekim-
Aralık 2001, c. 4, sayı: 4,.
Makdisî, Mutahhar b. Tahir (ö.387/997), el-Bed ve’t-Tarih, Beyrut 1899.
Martin Lings, Antik İnançlar Modern Hurafeler, çev.: Nabi Avcı, İstanbul 1991.
Mensching, Gustav, Dinî Sosyoloji, çev.: Mehmet Aydın, Konya 1994.
Mes’ûdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Hüseyin el-Hudhalî el-Bağdadî (ö.346/957-958), Murucu’z-Zeheb ve
Meadinu’l-Cevher, tahk.: M. Muhiddin Abdülhamid, Beyrut 1408/1988.
Naşi el-Ekber, Abdullah b. Muhammed (ö.293/906), Mesailü’l-İmame, Beyrut 1971.
Nevbahtî, Ebu Muhammed el-Hasan b. Musa (ö.310/922), Fıraku’ş-Şia, Matbaatü’d-Devle,
İstanbul 1931.
Nuaym b. Hammâd, Ebu Abdillah Nuaym b. Hammâd el-Mervezî (ö.229/844), Kitabu’l-Fiten,
tahk.: Süheyl Zekkâr, Beyrut 1414/1993.
Nu’manî, İbn Ebi Zeyneb Muhammed b. İbrahim (ö.360/971), Kitabu’l-Gaybe, tahk.: Aliekber elĞufari
, Tahran 1397.
Onat, Hasan, Emeviler Dönemi Şiî Hareketleri, Ankara 1993.
Öz, Mustafa, “Gâliyye,” DİA, c. XIII.
--------, “İsmailiyye”, DİA, c. XXIII.
Sachedina, Abdulaziz Abdusselam, Islamic Messianism: The Idea of Mahdi in Twelver Shíʹism,
Albany: State University of New York, 1981.
Sa’d Muhammed Hasan, el-Mehdîyyetü fi’l-İslâm Munzü Akdemi’l-Usûr Hatte’l-Yevm, Mısır 1953.
Sarıkçıoğlu, Prof. Dr. Ekrem Sarıkçıoğlu, “Mecusî Dininde Mehdi İnancı”, Atatürk Üniverstesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi, Erzurum, sayı: 7.
Seffar el-Kumî, Ebu Cafer Muhammed b. el-Hasan b.Feruh (ö.290/902), Besairu’d-Derecati’l-
Kübra, tash.: Mirza Muhsin, Tahran 1374.
Söylemez, M. Mahfuz, Bedevîlikten Hadârîliğe Kûfe, Ankara 2001.
Şeyh Müfîd, Ebu Abdullah Muhammed b. Muhammed b. En-Numani el-Ukberi el-Bağdadi
(ö.413/1022), Evailü’l-Makalât fi Mezahibi’l- Muhtârât, ed. F. Ez-Zencanî, Tebriz 1371.
Taberanî, Süleyman b. Abdurrahman et-Tâberânî (ö.360/971), el-Mu’cemu’l-Kebîr, tahk.: Hamdi
Abdülmecid, Matbaatü’l-Vataniyyetü’l-Arabî, ts.
Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr (ö.310/922), Tarihu’l-Umem ve’l-Mulük , tahk.:
Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim, Dârü’l-Mearîf, Kahire, ts.
Thomson, William, “İslâm ve Mezhepler”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, çev.:
Adil Özdemir, İzmir 1983, sayı: 1,.
Tûsî, Ebu Cafer Muhammed b. Hasan (ö.460/1067), Kitabu’l-Gaybe, tahk.: İbadullah Tahrani ve
Ali Ahmet Nasıh, Kum 1417.
Ümit, Mehmet Zeydiyye-Mu’tezile Etkileşimi ve Kâsım er-Ressî, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2003.
Yönem, Ahmed, Mehdîlik Fikri ve Müslümanlar Arasındaki İlk Tezahürleri, (Basılmamış Yüksek
Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1998.
Van Vloten, Gerlof, Emevi Devrinde Arap Hakimiyeti, Şia ve Mesih Akideleri Üzerine Araştırmalar,
çev.: M. Said Hatipoğlu, Ankara 1986.
Watt, Montgomery, İslami Hareketler ve Modernlik, çev.: Turan Koç, İstanbul 1997.
--------, İslam’da Siyasal Düşüncenin Oluşumu, çev.: Ulvi Murat Kılavuz, İstanbul 2001.
Vaziri, Mustafa, The Emergence of Islam: Prophecy, Imamate, and Messianism in Perspective,
NewYork 1992.
Yakubi, Ahmed b. Ebi Yakub b. Cafer b. Veheb (ö.292/905), Tarihu Yakubî, Dâru Sadır, Beyrut
1992/1412.
Yavuz, Y. Şevki, “İmamiyye’nin Usûlü’d-Dine İlişkin Görüşleri,” Şiîlik Sempozyumu, İstanbul
1993.
Yönem, Ahmet, Mehdîlik Fikri ve Müslümanlar Arasındaki İlk Tezahürleri, (Basılmamış Yüksek
Lisans Tezi), Ankara 1998.
Zaman, Muhammad Qasım, “The Nature of Muhammed al-Nafs al-zakiyya’s Mahdiship: A
Study of Some Reports in Isbahanis Maqatil”, Hamdard Islamicus, Pakistan, 1990, c. XII,
No:1.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com