HATIRA DEFTERİMDEN BİR İKİ YAPRAK

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, fahrî Hukuk doktorası payesini bana tevcih etmekle, 1946 yılında fikren ve manen değilse de, maddî anlamda ve hukuken kadrosundan ayrılmış olan bir öğretim üyesini, 36 yıl geçtikten sonra, aynen bir annenin kaybolan bir çocuğuna yeniden rastladığında olduğu gibi "aile" kucağına geri aldı. Törenin bu yanı, bir nevi af niteliği taşıdığı için bana ferahlık verdi. Çünkü: gerek 1943'de İstanbul Hukuk Fakültesinden ayrılarak Ankara Hukuk Fakültesinin kadrosuna girdiğimde gerek 1952'de Ankara'dan Berlin'e taşındığımda, bu hareketlerim ve verdiğim kararlar hakkımda bazı soruların ve kuşkuların doğmasına yol açmıştı, istanbul'daki dostlarımın çoğunluğu Ankara'ya niçin gittiğimi anlayamadıkları gibi, Türk dostlarımın büyük bir kısmı da Türkiye'den ayrılarak Almanya'ya dönüşümü bir çeşit nankörlük, hatta ihanet, saymışlardı. Her iki olayda da almak zorunda kaldığım kararlarda kişisel güçlükler ve siyasî gereklilikler rol oynamıştır. Diğer yandan, kararların, elde edilen ürünler gözönüne alınınca hem Türkiye hem de benim için yararlı, verimli ve katkılı sonuçlar doğurdukları ve böylelikle doğruluklarının kanıtlanmış bulunduğu söylenebilir.