HUKUKİ MESULİYETİN ESASI ÜZERİNDE BAZI DÜŞÜNCELER

Hukukun eski zamanlardan beri önem verilen bir alanı olan hukuki mesuliyet, daha özel deyimi ile tazminat hukuku, 20 nci yüzyılda ve özellikle son yıllarda, büyük gelişmeler göstererek, doktrin ve mahkeme içtihatlarında, üzerinde çok durulan konulardan birisi olmuştur. Çağımızda, bilim ve tekniğin, sanayi ve ticaretin kaydettikleri büyük çaptaki ilerlemeler sebebile toplum hayatı değişmiş, makineleşmiş ve bununla hukukî kıymetlerde ve hukukî mesuliyetin klâsik görüşüne bağlı prensiplerde önemli bazı değişikliklerin yapılması zorunluğu ve buna ilişkin sorunlar ortaya çıkmıştır. Çünkü artan ve hızlılaşan hayat faaliyeti ile birlikte tehlike ve kazalar artmış, insanların gerek canlarında (cismanî varlıklarında), gerek mallarında zarara uğramak tehlikeleri olağanüstü derecede çoğalmış^ tır. Diğer taraftan, zarar doğuran bir çok yeni konuların ortaya çıkması iie bunlara ilişkin olarak da yeni hukukî mesuliyet sorunlarının bir hukukî tanzime kavuşturulmaları gereği ve ihtiyacı belirmiştir. İnsan, toplum hayatında serbesttir. Ancak insanın hürriyeti ve haklan diğer insanların hak ve hürriyetleri ile çatışma halindedir ve onlarla sınırlıdır. Keza kamu menfaati ve kamu intizamı sebebi ile ayrıca sınırlamalar getirilmesi gerekmektedir. Hukuk nizamı bu husustaki düzenlemeyi sağlar, sağlamakla görevlidir. İnsan hak ve hürriyetlerinin bağdaştırılması ve adalete uygun bir dengenin kurulması hususundaki menfaatler uyuşmazlığında ortaya çıkan ve hukukun görevli ve yükümlü bulunduğu önemli bir hukuk alanı da hukukî mesuliyettir.