Buradasınız

KLASİK DONEM OSMANLI HUKUKUNDA ZİNA SUÇU

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (Original Language): 
Zina fiilinin suç teşkil edip etmemesi, dolayısıyla hukuk sistemleri tarafından cezalandırılmasının gerekip gerekmediğine ilişkin tartışmalar (ülkemiz hukuk sistemi de dahil olmak üzere) günümüzde de karşılaştığımız tartışma konularındandır. Bu itibarla Türk Hukuk Tarihi bakımından, zina fiilinin suç kabul edilip edilmediği, suç olarak tespit edildi ise bu suçun faillerinin hangi cezalarla cezalandırıldığına ilişkin cevaplandırılması gereken sorular ortaya çıkmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti'nin hukuk sisteminin selefi olan Osmanlı Devleti'nin hukuk sistemi, bu suça ilişkin hukuk sistemimizin (toplum ve hukukçularımızın) de algılamasını ortaya koyması bakımından önem taşır. Bu bağlamda Osmanlı Devleti hukukunda zina suç ve cezası inceleme konusu olarak seçilmiş, makalenin kapsamı, Osmanlı Devleti'nin Klasik dönemi ile sınırlandırılmıştır. Zina suç ve cezası Osmanlı hukuku kapsamında inceleneceği için önce¬likle İslâm hukuk sisteminin bu konuya ilişkin kabullerinin ortaya konulması gerekir. Zira Osmanlı Devleti her şeyden evvel bir İslâm Devleti olduğu iddia-sındaydı ve hukuk normları meşruiyetlerini İslâm hukukundan almaktaydılar. Bu durum zina suçunu ve cezasını (kavramı) ve söz konusu kavramla ilgili diğer terimleri belirlerken yararlanılacak literatürü de işaret etmektedir ki İs¬lâm hukuk literatürü kavramın tarifinde yardımcı olacaktır. Kavramın (zinanın) ne anlama geldiği bu şekilde tespit edildikten sonra, İslâm hukuk sisteminin unsurları oluşarak sabit olan zina suçunu ne şekilde cezalandırdığı ve zina suçu olarak öngörülmüş olan zina cezalarının nasıl infaz edildiği belirtilmeye çalışılacaktır. Sonraki başlıklar ise Osmanlı hukukuna göre zina suçunun cezası ve bu cezanın infazına ayrılmıştır. Bu yaklaşım, Klasik dönem Osmanlı hukuk sistemindeki zina suçunun kapsamı, ispatı ve sonuçları bakımından İslâm hukuku ile aynı paralelde olup olmadığını gösterecektir ki bu konu, Osmanlı Devleti'nin hukuk sistemindeki, şer'i hukuk (İslâm hukuku anlamında kullanılmaktadır) örfî hukuk ayrımı bağlamında, Türk Hukuk Tarihi'nin üze¬rinde en çok tartışılan konularındandır.
109-178

REFERENCES

References: 

- Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd El-Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîli'l-Muhtâr, çev:
Mehmet Keskin, C. 3, İstanbul, Ümit Yayınları, 1998.
- Acar, İsmail, "Osmanlı Kanunnameleri ve Ceza Hukuku (I)," Dokuz Eylül Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, sayı XIII-XIV, (Yaz-Sonbahar 2001), s.53-68.
- Acar, İsmail, "Osmanlılarda Zina Suçu ve Cezası," Türkler, C. X, ed: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek ve Salim Koca, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, 2002,
s. 83-90.
- Akbayar, Nuri, Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, 2.bs., İstanbul, Tarih Vakfı Yurt
Yayınları, 2001.
- Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Kanunnâmeleri ve Hukukî Tahlilleri, C.I, İstan¬bul, Fey Vakfı Yayınları, 1990. (C.II, 1990; C.III, 1991; C.IV /I.Kısım,1992.)
- Akman, Mehmet, Osmanlı Devletinde Kardeş Katli, 1.bs., İstanbul, Eren
Yayıncılık, 1997.
- Akman, Mehmet, Osmanlı Devleti'nde Ceza Yargılaması, İstanbul, Eren Yayıncılık, 2004.
- Akman, Mehmet, "Osmanlı Ceza Muhakemesi Hukukuna Hakim Olan İlke¬ler," Osmanlı, C.VI, Yeni Türkiye Yayınları, s.470-477.
- Avcı, Mustafa, Osmanlı Hukukunda Suçlar ve Cezalar, İstanbul, Gökkubbe,
2004.
- Avcı, Mustafa, "Osmanlı Hukukunda Para Cezaları," Türkler, C. X, ed: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek ve Salim Koca, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları, 2002, s.91-106.
- Aydın, M. Âkif, "Osmanlı Hukuk Tarihçiliği ve Problemleri," Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları Tespitler-Problemler-Teklifler Sempozyum, Ed: Ali Akyıldız, Ş. Tufan Buzpınar, Mustafa Sinanoğlu, İstanbul, İsam Yayınları,
2007, s.65-71.
- Aydın, M.Âkif, Türk Hukuk Tarihi, 6.bs., İstanbul,Hars Yayıncılık, 2007.
- Bardakçı, Murat, Osmanlı'da Seks, 4.bs., İstanbul, İnkılâp, 2005.
- Barkan, Ömer Lûtfi, XV ve XVI ıncı Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukukî ve Malî Esasları Kanunlar, (Tıpkı Basım), yay. haz. Hüseyin Özdeğer, C.I, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayını, 2001.
- Berki, Ali Himmet, Büyük Türk Hükümarı İstanbul Fatihi Sultan Mehmed Han ve Adâlet Hayatı, İstanbul, Kutulmuş Basımevi, 1953.
- Bilmen, Ömer Nasuhî, "Hukukı İslâmiyye ve Fıkhiyye" Kamusu, C.III, İstan¬bul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1950.
- Cin Halil, Akyılmaz Gül, Türk Hukuk Tarihi, Konya, Sayram Yayınları, 2003.
- Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekayiat (Olayların Özü) 1656-1684, C.I, sadeleştiren Abdülkadir Özcan, İstanbul, Tercüman Gazetesi Yayını, 1977.
- Demir, Aydoğan, "Kanunî'nin Bir Fermanı Vesilesiyle Zina Üzerine Düşünce¬ler," Tarih ve Toplum, C XXIX, sayı 169(Ocak 1998), s.4-14.
- Demircan, Ali Rıza, Kur'an ve Sünnet Işığında Cariyeler ve Sömürülen Cinsel¬likleri, İstanbul, Beyan Yayınları, 2008.
- Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, yay. haz: Aydın Sami Güneyçal, 14.bs., Ankara, Aydın Kitabevi Yayınları, 1997.
- Düzdağ, Mehmet Ertuğrul, Şeyhülislâm Ebussuud Efendi Fetvaları Işığında 16. Asır Türk Hayatı, İstanbul, Enderun Kitabevi, 1972.
- Gedikli, Fethi, "Şer'iye Sicillerinin Hukuk Tarihi Açısından Önemi ve Sicillere Dayalı Araştırmalar," Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları Tespitler-Problemler-Teklifler Sempozyum, ed: Ali Akyıldız, Ş. Tufan Buzpınar, Mustafa Sinanoğlu, İstanbul, İsam Yayınları, 2007, s. 73-96.
- Gökmenoğlu, H.Tekin, "Kur'an-ı Kerim'de Olmayan ve Onunla Çelişen Ceza: Recm," İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı 2, (yıl: 2003), s. 117-129.
- Von Hammer, Joseph, Osmanlı Tarihi, C.II, çev. Mehmet Ata, özetleyerek yeniden yazan Abdülkadir Karahan, bs. 4, İstanbul, Milî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2005.
- Hatemi, Hüseyin, İslâm Hukuku Dersleri, 3.bs., İstanbul, Birleşik Yayıncı-lık,1999.
- Hatemi, Hüseyin, İnsanlık ve Sevgi Dini İslâm, 4.bs., İstanbul, Birleşik Yayıncılık,1998.
- Hatemi, Hüseyin, Kadının Çıkış Yolu İlâhî Hikmet'de Kadın, 5.bs., İstanbul,
Birleşik Yayıncılık, 2000.
- Heyd,
Uriel, Studies in Old Ottoman Criminal Law, Oxford, 1973.
- Hülagu, Metin, İslâm Hukukunda Hapis Cezası, 1.bs., Kayseri, Rey Yayıncı¬lık, 1996.
- İbrahim Halebî (şerh eden: Mehmed Mevkûfâtî), Mevkûfât Mültekâ Tercümesi, sadeleştiren: Ahmed Davudoğlu, C.II, İstanbul, Sağlam Yayınevi, 2002.
- İlmihal İslâm ve Toplum, C.II, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,2004.
- İltaş, Davut, "Yadsınan Gelenek: 'İslâm'a Yamanan Sanal Şiddet: Recm ve İrtidat Meselesi' Yazısı Üzerine Bazı Eleştirel Mülahazalar," Marife, yıl 3, sayı 1, (Bahar 2003), s.217-227.
- İmber, Colin, Şeriattan Kanuna Ebussuud ve Osmanlı'da İslami Hukuk, çev. Murteza Bedir, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2004.
- İnalcık, Halil,"Türk Devletlerinde Sivil Kanun Geleneği," Türkiye Günlüğü, (Kasım-Aralık 1999), s.5-11.
- İpşirli, Mehmet, " XVI. Asrın İkinci Yarısında Kürek Cezası İle ilgili Hükümler," Tarih Enstitüsü Dergisi, Prof. Tayyip Gökbilgin Hatıra Sayısı, sayı 12 (yıl 1981-1982), s.203-248.
- Karal, Enver Ziya, "Yavuz Sultan Selim'in Oğlu Şehzade Süleyman'a Manisa Sancağını İdare Etmesi İçin Gönderdiği Siyasetnâme," Belleten, C.VI, sayı 21 -22 (II. Kânun-Nisan 1942), s.37-44.
- Kırbaşoğlu, M. Hayri, "İslâm'a Yamanan Sanal Şiddet: Recm ve İrtidad Mese¬lesi," İslâmiyât, C.V, sayı 1, (Ocak-Mart 2002), s.125-132.
- Kraelitz-Greifenhorst, Friedrich, "Kanunname Sultan Mehmeds des Eroberers. Die aeltesten Osmanischen Straf- und Finanzgesetze," Mitteilungen zur osmanischen Geschichte, (1921-1922), s.13-48.
- Kuranı Kerim ve Yüce Meali, çev: Abdullah Aydın, Fatih Çarşamba, İsmail Ağa Hacı vd, İstanbul, Seda Yayınları, 2002.
- Mehmet Aziz Çavuşzâde, Dürru's-Sukûk, C.I, İstanbul, 1288.
- Menekşe, Ömer, "Osmanlı'da Zina Cezası Olarak Recm," Marife, yıl 3, sayı 2 (güz 2003), s.7-18.
- Mumcu, Ahmet, Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl, Ankara, Ankara Üni¬versitesi Hukuk Fakültesi Yayınlarından, 1963.
- Nizamülmülk, Siyasetname, çev: Mehemmed Şerif Çavdaroğlu, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku ve İdare İlimleri Ensti¬tüsü Yayınları.
- Ortaylı, İlber, Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, An¬kara, Turhan Kitabevi, 1994.
- Ortaylı, İlber, "Anadolu'da XVI. Yüzyılda Evlilik İlişkileri Üzerine Bazı Gözlem¬ler," Osmanlı Araştırmaları I, İstanbul, 1980, s.33-40.
- Özcan, Tevfik, "Kanunla Düzenlenen Monarşik Yapı," Hürriyet Gösteri Sanat Edebiyat Dergisi, sayı 212, (Temmuz-Ağustos 1999), s.26-33.
- Öztürk, Yaşar Nuri, Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Meali, İstanbul, Yeni Boyut,
1997.
- Pakalın, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II, İstanbul, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1993.
- Pulaha Selami, Yücel Yaşar, I. Selim Kânûnnâmesi (1512-1520) ve XVI. Yüzyılın İkinci Yarısının Kimi Kanunları, Ankara, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu, 1988.
- Sakaoğlu, Necdet, Bu Mülkün Sultanları 36 Osmanlı Padişahı, 1.bs, İstan¬bul, Oğlak Bilimsel Kitaplar, 1999.
- Sava Paşa, İslâm Hukuku Nazariyatı Hakkında Bir Etüd, çev: Baha Arıkan, C.I, Ankara, Diyanet İşleri Reisliği Yayınları, 1955.
- Schacht, Joseph, İslâm Hukukuna Giriş, çev: Mehmet Dağ, Abdulkadir Şener, Ankara, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1977.
- Silahdar Fındıklılı Mehmed Ağa, Silahdar Tarihi, C.I, İstanbul, Devlet Matba¬ası, 1928.
- Taner, Tahir, "Tanzimat Devrinde Ceza Hukuku," Tanzimat I, İstanbul, Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları, 1999, s.221-232.
- Türk Hukuk Tarihi, İkinci Kısım Belgeler, Ankara, Köyhocası Matbaası, 1935.
- Üçok, Coşkun, "Osmanlı Kanunnamelerinde İslâm Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler," AÜHFD, C.III ,No: 1 (1946), s. 125-146.
- Üçok, Coşkun, "Osmanlı Kanunnamelerinde İslâm Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler III," AÜHFD, C. IV (1947), s. 48-74.
- Üçok Coşkun, Mumcu Ahmet, Türk Hukuk Tarihi, 7.bs., Ankara, Savaş
Yayınları, 1991.
- Üçok Coşkun, Mumcu Ahmet, Bozkurt Gülnihal, Türk Hukuk Tarihi, 8.bs., Ankara, Savaş Yayınevi, 1996.
- Yavuz, Fikri, (Açıklamalı-Muamelatlı) İslâm İlmihali İslâm Fıkhı ve Hukuku,
İstanbul, Çile Yayınevi, 2002.
- Yücel, Erdem, "Osmanlı İmparatorluğu'nda İlk ve Son Recim," Hayat Tarih Mecmuası, C.II, sayı 7, Yıl6 (Ağustos 1970), s.88- 89.
- Zeydan, Abdülkerim, Fıkıh Usûlü, çev: Rûhi Özcan, İstanbul, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1993.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com