Buradasınız

"TEOLOJİK SORUNLARIN ELE ALINMASINDA İYİ NİYETLİLİK İLKESİ" MEVLANA'NIN BAZI KLASİK KELAM SORUNLARINA YAKLAŞIMI*

"THE PRINCIPLE OF GOOD INTENTION IN EVALUATING THEOLOGICAL ISSUES" MAWLANA'S APPROACH TO SOME CLASSICAL THEOLOGICAL ISSUES

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Islamic Sufism is a genre which was established respectively later than theology and Philosophy in Islamic sciences and İn History of thought. The reasons have been presented by contemporary studies. Ibn al-Arabi explains this as Islamic Sufism is the aim and the fruit of tree of knowledge. In other word, Islamic Sufism, claimed, is the representative of ultimate stage in science and thought. Ibn al-Arabi and also succeeding Sufi trends emerged with him acknowledges this development process and view the classical issues from this perspective. With this regard, Sufis mostly interpret the issues in a different way from which the theology and philosophy carried out. In this case most of the issues have gained new dimensions and sometimes unsolved problems have been sorted out with this new view. It is assessed in some researches that Mawlana extended this theoretical thought emerged by Ibn al-Arabi using the power of poem. We see that Mawlana simplifies and solves classical issues of Islamic thought and theology İn his Masnawi and Diwan. In this regard, the issue of freewill, one of the essential problems in theology and leads to emerge a number of sects, is a subject Mawlana usually evaluates in different contexts. The unity God, To be known of God, Attributes of God etc. are the common issues in classical Islamic theology. Mawlana, despite that he uses the classical discussion, tries to solve in a different way. The main character of his method is to approach the issues in a good intention. Instead of argumentative method of theology that has lots of unsolved-answers, with his good intention and sincerity, the role of responsible believers can be achieved. In my paper, 1 will work on how Mawlana's method can be used in religious issues and what is the meaning of this attitude in our contemporary context.
Abstract (Original Language): 
Tasavvuf, İslam bilimleri ve düşüncesi tarihinde kelam ve felsefeye göre nispeten geç teşekkül etmiş bir ilimdir. Bunun bir takım nedenleri üzerinde çağdaş araştırmalarda durulmuştur. İbnü'l-Arabî, bu durumu tasavvufun 'bilim ağacının amacı ve meyvesi' olmasına dayandırarak açıklar. Bunun başka bir anlamı İse, tasavvufun bilim ve düşüncenin olgunluk dönemini temsil ettiği iddiasıdır. Gerek İbnü'l-Arabî ve gerekse kendisiyle birlikte ortaya çıkan ve onun düşüncesinin etkilerini taşıyan tasavvuf akımları, bu olgunluk sürecini kabul etmiş, geleneksel konulara bu bakış açısıyla bakmaya çalışmışlardır. Bu yönüyle sufiler, kelamın ve felsefenin daha önce çeşitli üslup ve amaçlarla ele aldıkları sorunları bazen aktarmış, çoğunlukla da farklı bir gözle yorumlamışlardır. Bu durumda pek çok sorun, bazen yeni boyutlar kazanmışken bazen geleneksel kalıplarda çözümsüz kalmış sorunlar farklı bir gözle çözüme kavuşturulmuştur. Mevlana'nm İbnü'l-Arabî'yle birlikte ortaya çıkan teorik düşünceyi şiirin imkânlarından yararlanarak geniş kitlelere ulaştırdığı bazı araştırmalarda dile getirilmiştir. Mesnevi'ye ve Di-van'a baktığımızda, Mevlana'nm İslam düşüncesinin ve bilhassa kelamın geleneksel sorunlarına da basitleştirici ve çözümleyici bir yaklaşım getirdiğine tanık olmaktayız. Bu bağlamda kelamın en önemli sorunlarından birisi olan ve pek çok mezhebin ortaya çıkmasına yol açan kader-özgürlük sorunu Mevlana'nın pek çok vesileyle ele aldığı hususlardan biridir. Tevhidin, Allah'ın bilinmesi, Allah'ın nitelikleri vb. konular bu geleneksel kelam konuları arasında sayılabilecek benzer hususlardır. Mevlana, bu gibi sorunlar: geleneksel tartışmaları hesaba katsa bile, farklı bir yöntemle çözmeye çalışır. Bu yöntemin en önemli unsuru, dini konularda iyi niyet diyebileceğimiz olumlu tavırla yaklaşmaktır. Bu durumda pek çok noktada sonuçsuz kalan kelamın cedelci ve kanıtlamacı yöntemi yerini, dini konuların ele almışında iyi niyet ve samimiyete bırakarak, yü-kümlü-mUmİnin rolünün artırılması sağlanır. Tebliğimizde üzerinde durmak istediğimiz husus, Meviana'nın bu yönteminin dini sorunların ele almışında nasıl işlendiğini ele alarak, günümüz bakımından bu tavrın anlamının soruşturulması olacaktır.
189-204