AGAÇ İŞLEYEN ENDÜSTRİLERDE SAĞLIK SORUNLARİ

Ağaç işleyen endüstrilerde çalışan kimselerin çok iyi bildikleri gibi ağacın makinelerle işlenmesi esnasında fazla miktarda odun tozu atmosfere karışmaktadır. Özellikle bazı cins ağaç odunlarından çıkan tozlar çeşitli sağlık sorunlarına neden olmaktadırlar. Son zamanlarda iş esnasında sağlığın önem kazanması ile yabancı ülkelerde inceleme ve araştırmalar yapılarak meydana gelen hastalıklar üzerinde durulmağa başlanmıştır. WOODS and CALNAN (1976) İngiltere'de «Zehirli odunlar (ağaçlar)» adı altındaki bir çalışmada çeşitli ağaç türleri odunlarının ne gibi sağlık sorunlarına neden olduklarını açıklamağa çalışmışlardır. ÖRSLER (1979) de bu husus üzerinde durarak konunun önemini belirtmiş ve ağaç türlerini zehirlilik sınıflarına ayırarak önleyici tedbirlere yer vermiştir. Bu makalenin gayesi de ülkemizde ağaç işleyen endüstriler arttıkça bu gibi sorunların giderek önem kazanacağı dikkate alınarak meseleyi Türk kamu oyuna açıklamak ve ilgililerin gerekli tedbirleri almasını sağlamak olacaktır. Çalışma ortamındaki çeşitli tozlar insanlar için zararlı olmaktadır. Bunlar polen, ev tozu vb. olabildiği gibi, ağacın makinelerle işlenmesi ve zımparalanması esnasında da teşekkül edebilmektedirler. Bu yazımızda üzerinde duracağımız konu sadece odun tozlarıdır. Çalışma esnasında atmosfere karışan odun tozları, fiziksel karakteristikleri icabı, örneğin onun sürtücü karakteri dolayısiyle çalışan kimselerde bazı rahatsızlıklara neden olmaktadır. Ancak bu rahatsızlıkların nedeni olarak ayni zamanda özellikle bazı ağaç türleri odununda bulunan yabancı kimyasal maddeleri göstermek akla yakın gelmektedir. Çünkü odunda onu teşkil eden selüloz, lignin ve hemiselüloz gibi ana kimyasal bileşiklerden başka ekstraktif ya da yabancı maddeler de dediğimiz bir takım kimyasal maddeler de mevcuttur. Bunlar; eterik yağlar ve reçine, nişasta, yağlar, sepi maddeleri, fenoiik maddeler, tropolon, glikozidler, al-koloidler, mineral maddeler ve kül muhteva sidir. Bunların kuru odun ağırlığına ora nları % 5 - 10 kadar olabilmekte ve odunda renk. koku, zehirlilik ve dayanıklılığı temin ederler.