TÜRK TARİHİNİN ANAHTARLARI VE ESKİ TÜRK TİPİ

Yaklaşık 6. yüzyıldan 8. yüzyıla kadar devam eden Göktürk İmparatorluğunun yazılı tarihçesini kapsayan ve Doğu Asyada şimdiki Moğolistanda bulunan ve ilk Türkçe tarih olan Orhon abidele-rindeki bilgiler tarihî yönden olduğu kadar Eski Türklerin sosyokültürel ve psikolojik yapılarına da ışık tutmaktadır. Abidelerin başyazarı Bilge Kağan'm ağzından babası îlteriş'in halkından gelen destekle nasıl Çin boyunduruğundan kurtularak Göktürk İmparatorluğunu yeniden ihya ettiği, devletin başındaki liderlerin ancak halkın desteğini sağlayabildikleri sürece iktidarda kalabildikleri içtenlikle anlatılmaktadır. Türk dilinin, Türk tarihinin ve Türk karakterinin bütün haşmetiyle göründüğü bu abidelerde katıksız Alp tipi bir kahraman olan Kül Tekin'in eşsiz cengâverliği, kahramanlığı ve fedakârlığı, İmparator olan ağabeyi Bilge Kağan'a ve milletine olan bağlılığı, insanı büyüleyen bir tarzda anlatılarak ebediyete maledil-miştir. Bilge Kağan'ın kendisi de bu âbidelerde kahraman, basiretli, daima halkının iyiliğini düşünen eşsiz bir lider olarak karşımıza çıkmaktadır.