Journal Name:
- İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Mecmuası
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Persian poetry can roughly be divided into three broad categories:
Epic, Lyric, and Didactic. The epic category celebrates the stories of
Iran’s ancient past; it is history mixed with legend, and mostly recounts the
lofty deeds of Iranian legendary heroes -though unlike epic in the Western
tradition, it is not limited to just one major character. Firdowsi’s Shahnameh
is the most famous epic in Farsi.
Persian has a rich literary tradition that includes mystical, lyrical, and epic
poetry of a high order. Another great Persian author was Jalalal-din Rumi
whose Masnavi is considered the greatest work of Islamic mysticism.
Nezāmi is considered the greatest romantic epic poet in Persian literature
who brought a colloquial and realistic style to the Persian epic.
Many notable texts in Persian mystic and epic literature are: Firdowsī’s
Shahnameh, Hakīm Sanāī’s Sayr al-’ibād ilá al-ma’ād, Mantiq at-tayr of
Farīduddīn Attār, Imam Ghazali’s Kimya-e-Sa’ādat, The Masnavī of Mawlana
Jalaluddīn Rumī, Hafiz’s Divān e Ghazaliāt…
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Günümüzde araştırmacıların önemli bir kısmı, tasavvufun kökenleri
ve temel dayanaklarının ne Hindistan ve ne de Yeni Eflatun felsefesinden
alınmadığı, birçok özelliğinin eski İran yöresel mistik anlayışlarından beslendiği
kanısındadırlar. Bu anlayış eski İranlıların düşünceleri ve dinsel
inanışlarında açık bir şekilde görülür. Mitraizm inanışında Mitra’ya tapanlar,
insan ruhunun tanrının bir parçası olduğu, dinin gizemli dünyasında
tanrının koyduğu kurallara uyanların ruhlarının sonuçta tanrıya erişeceği
kanısını taşırlar.
Öte yandan eski İran değerlerinin bir ansiklopedisi olarak da kabul edilen
Tuslu bilge şair Firdevsî’nin kahramanlık konulu şaheser yapıtı Şahnâme,
bir akıl kitabı olarak hayat, övünç kaynağı yücelikler, üstün ahlak, aşk, inanç
ve ahlakî öğretilerle dopdoludur.
İran ulusal kahramanlık anlatılarında sembolik anlamları olan ve hemen
hemen birçok efsanede yer alan birtakım öne çıkmış simgeler İslâm sonrası
inançlarla da uyum göstererek mistik kahramanlık hikayelerinde de benzeri
özellikleriyle yer almışlardır. Fars edebiyatının iki temel akımı; hamâse ve
tasavvuf üzerinde yapılacak araştırmalar, bu iki konunun Fars kültürünün
egemen ruhu, Fars edebiyatı ağacının en güçlü dalları olabilmeği başarmışlarsa,
bunun en önemli desteği arkalarındaki güçlü düşünce birikimidir.
Baştanbaşa bütün Fars edebiyatında hiçbir akım Hamâse ve ondan sonra da
tasavvuf kadar güçlü bir şekilde edebiyatı etkilememiştir. Fars edebiyatının
en önemli ve en güçlü konuları en üst düzey örnekleriyle ya Hamâse ve bağlı
konular ya da tasavvuf ile ilgilidir. Bu iki tür de Fars edebiyatının zengin ve
kökleri çok eskilere dayanan kültürel mirasına dayanmaktadır.
FULL TEXT (PDF):
- 21
169-177