HÂMİD VE ANNESİ

Bir sanatkârın hayatına ait vâkıalardan hangilerinin şahsiyet ve eserlerine tesir ettiğini tayin etmek oldukça güçtür. Bu hususta tutulan en kolay yol, biyografi kitaplarının çoğunda görüldüğü üzere, bilinen ve bulunan şeyleri bir seçim ve tahlile tâbi tutmadan olduğu gibi zik-retmekdir. Bazıları buna objektif bir metod göziyle bakarlar. Fakat sanat sahasında mühim olan objektif vâkıaların kendileri değil, onların sanatkâr tarafından yaşanılması, mânâlandırılması ve işlenilmeğe değer görülmesidir. Bir sanatkâr, bazan çok mühim sayılan hadiseler karşısında lâkayd kalır da başkalarına ehemmiyetsiz görünen şeylerden müteessir olur. Bu onun esrarlı benliği, mizacı, kültürü ve içinde bulunduğu durum ile alâkalı karışık bir meseledir. Eserden hareket etmek, bizi hakikate daha çok yaklaştırır. Zira eser, sanatkârın kendisine göre mühim telakki ettiği, mânâlı bulduğu ve içten içe yaşadığı vâkıaların ifadesidir. Gerçi sanat eserinde objektif ve sübjektif vâkıa-lar yaratıcı muhayyile ve üslûp vasıtasiyle değiştirilir, fakat psikolojik ve estetik bakımdan mühim olan da bu değil midir? Araştırıcının vazifesi sanatkâra tesir eden vâkıaların kendilerinden ziyade onların sanatkâr tarafından ele alınış tarzını incelemektir.