ATEŞTEN GÖMLEK ROMANININ İNGİLİZCE TERCÜMELERİ

Halide Edib'in Millî Mücadele yıllarında yazdığı Ateşten Gömlek romanı, millî mücadelenin hikâyelerinden biridir. Halide Edib, bu romanın adını Yakup Kadri'den aldığını, eserin başma yazdığı bir mektupta anlatır. Eser ilk defa İkdam gazetesinde tefrika edilmiş, 1923 de kitap olarak basılmış1 ve aynı yıl Kemal film tarafından sinemaya aktarılmıştır. Eser, gazetede «büyük edibenin en kuvvetli eserlerinden biri olduğuna hiç şüphe etmediğimiz bu roman aynı zamanda mütarekeden beri başımızdan geçen millî hâilelerin mehîb bir tarihçesidir. Anadolu mücadelesinin destanı tam henüz yazılmadı diye üzülenler bu eserde bütün heyecan ihtiyaçlarının tatmin edildiğini göreceklerdir. Halide Edib Hanım'm Ateşten Gömlek'i Anadolu şehit ve gazileri nâmına edebiyat âlemine dikilmiş ulvî bir âbidedir»2 diye takdim edilir. Bilhassa filim büyük heyecan uyandırır. Ateşten Gömlek'i sinemaya aktaran Kemal Film müdürü, kendisiyle yapılan bir mülâkatta, Ateşten Gömlek'le ilgili olarak şunları söyler: «Millî destanı sinemada hikâye edecek bir eser aradık, Ateşten Gömlek'i sinemaya aldık. Ateşten Gömlek fevkalâde mazhar-ı rağbet oldu, fakat bizim için en tehlikeli filim bu idi. Çünkü sırf millî propaganda filmi olduğu için, hariçte satılmasına imkân yoktu»3. Bir kaç sinemada birden gösterilen filim hakkında çeşitli yazılar yazılır. Bunlardan birinde, okuma yazma bilenin az olduğu Türkiye'de sinemanın bize çok faydalı olduğu, ileri sürülür4. Yeni Mecmua'-daki yazıda, «Ateşten Gömlek romanı istiklâl gazasının yegâne kitabı olduğu gibi, Ateşten Gömlek filmi de bu guzatm yegâne filmidir» denmekte ve filim «serapa heyecandır» sözüyle tavsif edilmektedir5. Ateşten Gömlek Heinrich Donn tarafından Das Flammenhemd adıyla almancaya, 1341/1922-23 de Muhibbü'd-dinü'l-hasib tarafından Karnisi minnâr adıyla arapçaya ve 1927 de de rusçaya çevrilir6. 1924 te Ateşten Gömlek bizzat yazarı tarafından ingilizceye nakledilir. Bu ilk ingilizce tercümeye Florence Billings bir önsöz yazar.