Buradasınız

KARS YÖRESİ ÂŞIKLARININ USTA-ÇIRAK GELENEĞİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

ASSESSING KARS REGION ASHIKS IN THE CONTEXT OF "MASTER-APPRENTICESHIP" TRADITION

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The main training method which Turkish minstrelsy tradition is based on is master-apprentice relationship. This relationship which takes its source from the values of the society is one of the essential factors that has always enabled the transmission of minstrelsy tradition between generations and shaped it throughout the history. Master-apprentice relationship that has a special place in the minstrelsy tradition has served as a bridge enabling the transmission of knowledge, manners, and experience between the minstrels of the past and present, which resulted in the formation of minstrel branches. The way how the minstrels who the representatives of minstrel tradition are trained in master-apprentice relationship, and what kind of literary and professional education they receive from their masters are investigated in this article which focus on minstrels from Kars province. This article explains essential characteristics of master-apprentice relationship through valuable data which was collected from the minstrels of the area as well as the written resources cited in this article.
Abstract (Original Language): 
Türk âşıklık geleneğinin dayandığı temel öğretim yöntemi usta-çırak ilişkisidir. Toplumun değer yargılarından kaynaklanan usta-çırak ilişkisi, tarih boyunca âşıklık geleneğini nesilden nesile intikal ettiren ve geleneği şekillendiren önemli unsurlardan biri olmuştur. Âşıklık geleneği içerisinde önemli bir yere sahip olan usta-çırak ilişkisi geçmişten günümüze kadar yaşamış olan âşıklar arasında bilgi, görgü ve tecrübenin iletimini sağlayan bir köprü vazifesi görmüş, bunun sonucu olarak da âşık kollarının meydana gelmesini sağlamıştır. Bu makalede; âşık edebiyatının temsilcileri olan âşıkların usta-çırak ilişkisi içerisinde nasıl yetiştikleri, çırakların ustalarından aldıkları edebî ve meslekî terbiye ile eğitimin nasıl olduğu Kars yöresindeki âşıklar ele alınarak incelenmiştir. Çalışmamızda yazılı kaynaklardan faydanıldığı gibi yöre âşıklarından derleme yoluyla önemli veriler elde edilmiş ve bu verilerden hareket edilerek usta-çırak ilişkisinin mahiyeti ortaya konulmaya çalışılmıştır.
41
77

REFERENCES

References: 

ALTUNTAŞ, Mahir, "Âşık Mahir Altuntaş" ile 13. 06. 2000 tarihinde Ankara'da tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.
ARTUN, Erman, Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara 2001.
ASLAN, Ferhat, Kars Yöresi Âşıklarında Usla-Çırak İlişkileri, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2002.
ÇOBANOĞLU, Özkul, Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yayınlan, Ankara 2002.
EZGİ, Ali Rıza, "Âşık Ali Rıza Ezgi" ile 01. 10. 1999 tarihinde Kars'ta tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.
GÜNAY, Umay, Türkiye'de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, 2. bs., Akçağ Yayınları, Ankara 1993.
GÜNGÖR, Şeyma, "Bir Şairin Yetişmesinde Bolu Kültür Çevresinin Rolü", Bolu'da Halk Kültürü Ve Köroğlu Uluslararası Sempozyumu, Bolu 1998, s. 77.
KAFKASYALI, Ali, Âşık Murat Çobanoğlu Hayatı, Sanatı, Eserleri, Ankara 1998.
KAYA, Doğan, "Sivas Yöresi Âşıklarında Çıraklık Geleneği", İpek Yolu Uluslararası Halk Edebiyatı Sempozyumu Bildirilen, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınlan, Ankara 1995, s. 321-330.
KAYA, Doğan, "Edebiyatımızda Âşık Kollan ve Şenlik Kolu", Türk Kültürü, C: XXV, S. 412, Ağustos 1997, s. 499-508.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad: Edebiyat Araştırmaları, C: I, 3. bs„ Ötüken Yayınları, İstanbul 1989.
ONG, Walter J., Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi, 2. bs., Metis Yayınları, İstanbul 1999.
OZANOĞLU, İhsan, Âşık Edebiyatı, Şenkıral Matbaası, Kastamonu 1940.
ÖZARSLAN, Metin, Erzurum ve Çevresinde Âşıklık Geleneğinin Bugünkü Durumu, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Halkbilimi (Folklor) Bilim Dalı, Ankara 1999.
ÖZARSLAN, Metin, Erzurum Âşıklık Geleneği, Akçağ Yayınları, Ankara 2001, s. 108.
ÖZCAN, Öner, Neşet Erlaş Yaşamı ve Bütün Türküleri, Simurg Yayınları, İstanbul 2001.
ÖZDEMİR, Hasan, Âşık Şiiri, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafaya Fakültesi (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi), Ankara 1986.
ÖZDEMİR, Nebi, "Türkiye'deki Halk Eğlenceleri Ve Kış Eğlenceleri", V. Milletlerarası Halk Kültürü Kongresi, Halk Müziği Oyun ve Tiyatro, Eğlence Seksiyon Bildirileri, Kültür Bakanlığı Hagem Yayınları, Ankara 1997.
ÖZGÜR, İsa, "Âşık İsa Özgür Viranî" ile 01. 02. 2000 tarihinde İstanbul'da tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.
REİCHL, Kari, Türk Boylarının Destanları (Gelenekler, Şekiller, Şiir Yapısı), Çev. Doç. Dr. Metin Ekici, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2002.
Kars Yöresi Âşıklarının Usta-Çırak Geleneği.
77
TAŞLIOVA, M. Mete, Kars'ta Sözel Hikâyecilik Ve Hikâyeler (İnceleme-Metiıı) Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türk Halkbilimi (Folklor) Bilim Dalı, Ankara 2006.
TAŞLIOVA, M. Mete, "Kars Sözel Hikâyeciliğinin İcra Ortamları", Hacettepe Üniversitesi, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Ballar, S. 11, Ankara 2006, s. 164-188.
TAŞLIOVA, Şeref, "Kars'ta Âşıklık Geleneği ve Halk Hikâyeleri", Türk Halk Edebiyatı ve Folklorunda Yeni Görüşler II, (Haz. Feyzi Halıcı), Konya Turizm Demeği Yayınları, (b.y.y.) 1985.
YARDIMCI, Mehmet, "Halk Şiirinde Bade İçme Mahlas Alma ve Usta Çırak Gelenekleri", Halkbilim ve Edebiyat Yazıları, Açıksöz Yayınları, Malatya, s. 2-16.
YARDIMCI, Mehmet, Başlangıcından Günümüze Halk Şiiri Âşık Şiiri Tekke Şiiri, 3. bs., Ürün Yayınları, Ankara 1999.
YILDIZ, Günay, "Âşık Günay Yıldız" ile 04. 10. 1999 / 07. 10. 1999 tarihlerinde Kars'ta tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.
YILMAZOĞLU, Yener, "Âşık Yener Yılmazoğlu" ile 10. 10. 2000 tarihinde İstanbul'da tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.
YOKUŞ, Sabri, "Âşık Sabri Yokuş" ile 04. 10. 1999 tarihinde Kars'ta tarafımızdan yapılan görüşme. Görüşmenin ses kaydı ve deşifre edilmiş metin 152/3 numarası ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Müze ve Arşivi'ndedir.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com