Buradasınız

Orta-Şabanözü (Çankırı)Yöresinin Jeolojisi veKömürPotansiyeli

Geology and Coal Potential of Orta-Şabanözü (Çankırı) Region

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (2. Language): 
The study area is located in the Orta-Şabanözü (Çankırı) region. Various rock units of Triassic to Quaternary crop out. Triassic unit in the area is Kösrelik formation, the Cretaceous unit is Eldivan ophiolite. The Miocene rock units are Kurtsivrisi volcanics, Hançili formation, Karakoçaş formation, Hüyükköy formation, Eregez agglomerate and Aydos basalts. Pliocene rocks in the area are represented by Orta formation and Büyükyakalı formation. Alluvium is formed in Quaternary. Of Tertiary units, Eregez agglomerate, Hançili formation and Orta formation contain coal. It is considered that formation of the basin is associated with northward subduction of Neo- Tethys ocean under both Sakarya continent and itself since the beginning of Late Cretaceous. There are various comments on the Neogene evolution of Çankırı basin resulting from various observations. In the area between Orta and Şabanözü (Çankırı) coalification is within Miocene and Pliocene deposits. Although lignites of Pliocene Orta formation show a regular extent, they are occured in a specified part of the basin. Lignite formations within Miocene deposits have no regular and continous extent. Lignite formations, generally observed within the unit differentiated as Eregez agglomerate in NW of the basin and within Hançili formation in SE of the basin, are not differantiated clearly owing to the interference of Miocene deposits.
Abstract (Original Language): 
Çalışma alanı, Orta - Şabanözü (Çankırı) bölgesinde yer almaktadır. Bölgede Triyas' tan Kuvaterner' e kadar değişik nitelikte kaya birimleri yüzeylemektedir. Sahada Triyas yaşlı birim Kösrelik formasyonu, Kretase yaşlı birim Eldivan ofiyolitidir. Miyosen yaşlı kaya birimleri ise Kurtsivrisi volkanitleri, Hançili formasyonu, Karakoçaş formasyonu, Hüyükköy formasyonu, Eregez aglomerası ve Aydos bazaltıdır. Bölgede Pliyosen yaşlı kayaçlar, Orta formasyonu ve Büyükyakalı formasyonu ile temsil edilir. Kuvaterner' de alüvyon oluşmuştur. Tersiyer yaşlı birimlerden, Eregez aglomerası, Hançili formasyonu ve Orta formasyonu kömür içermektedir. Havzanın oluşumunun Geç Kretase başından itibaren Neo-Tetis okyanusunun kuzeye doğru hem Sakarya kıtası hem de kendi altına dalması ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Çankırı havzasının Neojen' deki gelişiminde ise birbirinden farklı yorumlar mevcut olup bunun temelinde gözlem farklılıkları yatmaktadır. Orta ve Şabanözü (Çankırı) arasında kalan bölgede kömürleşme Miyosen ve Pliyosen yaşlı çökeller içerisindedir. Pliyosen yaşlı Orta formasyonunun içerdiği linyit düzenli bir yayılıma sahip olmakla beraber havzanın belirli bir bölümünde yeralmaktadır. Miyosen yaşlı çökeller içerisindeki linyit oluşumları ise düzenli ve devamlı bir yayılım göstermemektedir. Havzanın kuzeybatısında genellikle Eregez aglomerası olarak ayırtlanmış olan birim içerisinde, havzanın güneydoğusunda ise Hançili formasyonu içerisinde gözlenen linyit oluşumları Miyosen yaşlı çökellerin girikliği nedeniyle net olarak ayırtlanamamaktadır.
15-24

REFERENCES

References: 

Akyürek, B., Bilginer, E., Çatal, E., Dağer, Z.,
Soysal, Y., ve Sunu, O., 1980, EldivanŞabanözü
(Çankırı), Hasayaz-Çandır
(Kalecik-Ankara) dolayının jeolojisi: MTA
derleme rap. No: 6741, (yayımlanmamış),
Ankara.
Birgili, Ş.,Yoldaş, R. ve Ünalan, G., 1975, ÇankırıÇorum
havzasının jeolojisi ve petrol
olanakları: MTA derleme rap. No: 5621,
(yayımlanmamış),Ankara.
Erdoğan, B., Akay, E. and Uğur, M.S., 1996,
Geology of theYozgat region and evolution of
the collisional Çankırı basin: International
Geology Review, 38, 788-806.
Gökmen V., Memikoğlu O., Dağlı M., Öz O., ve
Tuncalı E., 1993, Türkiye Linyit Envanteri:
MTAYayını 356s., Ankara.
Görür, N., Tüysüz, O. and Şengör, A.M.C., 1998,
Tectonic evolution of the Central Anatolia
Basin: International Geology Review, 40, 831-
850.
Has, F., Sezer, C., ve Özgen, S., 1977, Çankırı-Orta
linyit sahası fizibilite araştırması: MTA
derleme rap. No: 6077, (yayımlanmamış),
Ankara.
İçel, İ. 1993, Çankırı-Orta-Yeniyayla ve Aydoğan
Yayla linyit sahalarının jeoloji ve rezerv
raporu: MTA derleme rap. No: 9585,
(yayımlanmamış),Ankara.
Karadenizli, L. , 1 9 9 9 , Çankırı-Çorum
Havzasındaki Orta Eosen-Erken Miyosen
Tortullarının Sedimantolojisi, Ankara
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora
Tezi, 51-195,Ankara.
Karadenizli, L., Kazancı, N., 2000, Çankırı-Çorum
Havzasındaki Paleoyükselti ve Alt Havzalar,
Cumhuriyetimizin 75. Yıldönümü ve
Madencilik KongresiMTA, 209-227.,Ankara.
Karadenizli, L., Seyitoğlu, G., Saraç, G., Kazancı,
N., Şen, Ş., Hakyemez,Y. ve Savaşcı,D., 2003,
Çankırı-Çorum Havzası Batı kenarının Erken-
Orta Miyosen Paleocoğrafik Evrimi. MTA
Dergisi 126, 69-86,Ankara.
Karadenizli, L., Saraç. G., Şen, Ş., Seyitoğlu,
G.,Antonie, P. O., Kazancı, N., Varol, B.,
Alçiçek, C., Gül,A., Ertan, H., Esat, K., Özcan,
F., savaşcı, D., Antonie, A., Filoreau, X.,
Hervet, S., Bouvrain, G., Bonis, L., ve
Hakyemez, Y., 2004, Çankırı-Çorum
Havzasının Batı ve Güney Kesiminin Memeli
Fosillerine Dayalı Oligo-Miyosen
biyostratigrafisi ve Dolgulanma Modeli. MTA
derleme rap. No: 10706 (yayımlanmamış),
Ankara.
Kaymakçı, N., Özçelik, Y., White, S. H. and Van
Dijk, P. M., 2001, Neogene tectonic
development of the Çankırı basin (Central
Anatolia, Türkiye): Türkiye Petrol Jeologları
Derneği Bülteni, 13, 27-56,Ankara.
Koçyiğit, A., Türkmenoğlu, A., Beyhan, A.,
Kaymakçı, N. and Akyol, E., 1995, Post
collisional tectonics of Eskişehir-AnkaraÇankırı
segments of İzmir-Ankara-Erzincan
Suture Zone: Ankara Orogenic Phase: Turkish
Assocation of Petroleum Geologist Bulletin,
6, 77-83.
Seyitoğlu, G., Kazancı, N., Karadenizli, L., Şen,
Ş., Varol, B. and Karabıyıkoğlu, T., 2000,
Rockfall avalance deposits associated with
normal faulting in the NW of Çankırı basin:
Implications for the postcollisional tectonic
evolution of the Neo-Tethyan suture zone:
Terra Nova, 12, 245-251.
Seyitoğlu, G., Kazancı, N., Karadenizli, L., Şen,
Ş., Varol, B. and Saraç, G., 2004, Neogene
tectono-sedimentary development of the
western margin of the Çankırı basin, central
Turkey: reply to the comment of Kaymakçı
2003: Terra Nova, 16, 163-165.
Siyako, F. 1987, Şabanözü-Çankırı-Çandır
çevresinin jeolojisi ve kömür olanakları: MTA
derleme rap. No: 8149, (yayımlanmamış),
Ankara.
Şengör, A.M.C. and Yılmaz, Y., 1981, Tethyan
evolution of Turkey: a plate tectonic approach:
Tectonophysics, 75, 181-241.
Tekkaya, İ., Atalay, Z., Gürbüz, M., Ünay, E. ve
Ermumcu, M., 1975, Çankırı-Kalecik bölgesi
karasal Neojeni'nin biostratigrafi araştırması:
T.J.K. Bül. c.18 s1Ankara.
Tuncalı, E., Çiftçi, B., Yavuz N., Toprak S., Köker
A., Gencer Z., Ayçık H. ve Şahin N., 2002
Türkiye Tersiyer Kömürlerinin Kimyasal ve
Teknolojik Özellikleri: MTA Yayını, 401s.,
Ankara.
Turgut,A.T. ve Altınay,A. 1981, Çankırı-Şabanözü
ve Orta ilçeleri civarındaki linyitli sahaların
jeoloji raporu: MTA derleme rap. No:7017,
(yayımlanmamış),Ankara.
Türkecan, A.,Hepşen, N., Papak, İ., 1991, Seben-
Gerede (BOLU), Güdül-Beypazarı
(ANKARA) ve Çerkeş-Orta-Kurşunlu
yörelerinin jeolojisi ve volkanik kayaçların
petrolojisi. MTA derleme rap. No: 9193,
(yayımlanmamış),Ankara.
Türkmenoğlu, A., Akıman, O., Aker, S. ve Tankut,
A., 1991, Orta (Çankırı) Yöresi Kil
Yataklarının Jeolojisi ve Oluşumu. MTA
Dergisi 113, 127-132,Ankara.
Tüysüz, O. ve Dellaloğlu, A. A., 1992, Çankırı
havzasının tektonik birlikleri ve jeolojik
evrimi: Türkiye 9. Petrol Kongresi Jeoloji
Bildirileri, Ankara, 333-349.Ankara.
Tüysüz, O., Dellaloğlu, A. A. and Terzioğlu, N.,
1995,Amagmatic belt within the Neo-Tethyan
suture zone and its role in the tectonic
evolution of northern Turkey: Tectonophysics,
243, 173-191.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com