Buradasınız

Yerbilimlerinde mikroanalitik yöntemler

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (Original Language): 
Mikroanaliz, mineral ve materyallerin bir ile birkaç yüz mikron küp arasında değişen kısımlarının elementsel veya izotopik analizi olarak tanımlanabilir. Yerbilimlerinde' ve rnetallurjide kayaç ve cevher örnekleri içerisindeki minerallerin mikroanalizleri için kullanılan aletler şöyle sıralanabilir: elektron mikroprob (EPMA), enerji yayılımı spektrometre donanımlı taramalı elektron mikroskop (SEM - EDXA), proton mikroprob {micro - FIXE), iyon mikroprob (SIMS)» lazer mikroprobları, akselaratör kütle spektrometresi, X-ışınları floresans mikroprobu (XRMF) ve sinkrotron X-ışınlart flor esansı (SXRF). Elektron mikroprob, minerallerin birkaç mikron büyüklüğündeki yerlerinin major ve minör element değerlerinin kantitatif ' olarak saptanmasında kullanılırken, taramalı elektron mikroskop'a bağlı enerji • yayılımı x-ışını mikroanalizi (SEM - EDXA) ise esas olarak major ve minör elementlerin yan kantitatif ve kalitatif analizlerinde kullanılmaktadır.. Oksijen, karbon ve bunun gibi atom numarası 11'den küçük hafif elementlerin duraytt ve hassas bir şekilde kantitatif analizleri bu tekniklerle yapılamamaktadır., Proton ışınlatınca oluşturulan X-ışınları emisyonu prensibine (ßPIXE) bağlı proton mikroprob, minerallerin iz element miktarlarının kantitatif olarak saptanması amacıyla geliştirilmiş bir teknik olup, en düşük saptama derecesi 1 ile 10 ppm arasında değişmektedir. İyon mikroprob, bir ilksel iyon ışın'demetinin örneğe çarpması ile oluşturulan ikincil iyonların kütle spektometresinde analizi prensibine (SIMS) dayanan bir alet olup, minerallerin iz element analizlerinde, hafif elementlerin (atom nımarası<10) kantitatif analizleri ve izotop oranlarının saptanmasında- kullanılmaktadır. Analitik duraylılıkları % 5 ile 10 arasında değişen bu tekniğin en düşük saptama değerleri elemente ve mineral cinsine bağlı olarak birkaç yüz ppb'den yaklaşık 1 ppm'e kadar değişmektedir, Lazer mikroprobları ise lazer ışınlannca örneklenen materyallerin değişik kütle spefctrometrelerince analizi prensibine dayanmaktadır. Lazer mikroproblannın kullanılım alanları kullanılan kütle spektrometresinin cinsine bağlı olarak iz elementlerin kantitatif analizlerhıden duraylı ve radyojenik izotop oranlarının saptanmasına kadar değişebilmektedir., İyon mikroprob ve lazer mikroproblannın kantitatif analizlerde etkin ve yaygın bir kullanılım alanı bulmaları, aletlerin gerekli hassasiyette kalibrasyonlarımn yapılmasına ve uygun standartların bulunmasına bağlı olmaktadır.
41-48

REFERENCES

References: 

Cabri, L.J.. and McMahon, G., 1995, SIMS analysis of
siilffide minerals for Pt and Au: Methodology and relative
sensitivity factors (RSF). Canadian Mineralogist 33,. 349 -
359.
Campbell,, XL,, Teesdale, W.J., and Halden, N.M..,
1.995., Theory, practice and application of micro - PIXE
analysis and element - distribution .maps.. Canadian Mineralogist
33,279 - 292.
Caniphell,, J.L,., Maxwell, J.Ä.,. Teesdale, W.I., Wang,
J.-X. and Cabri, L.J.,, 1990, Micro - FIXE as a complement to
electron probe micronalysis in. mineralogy. Nuclear Instruments
and Methods in Physics Research B 44,347 - 356.
Crowe, D.E.., Valley, J.W.., and Baker, K,L„ 1990,
Micro - analysis of sulfur - isotope ratios, and zonation by laser
microprobe; Geochimica et Cosmochimtca Acta 54,2075
-2092.,
Czamanske, G.K., Sisson, T.W.., Camphell, I.L., an.d
Teesdale, W J., 1993, Micro - PIXE analysis, of silicate reference
standards: American Mineralogist. 78, 893 - 903.
Hinila, T. and Nesbitt, R.,W.., 1995,. U - Pb isotope
geochronology of zircon:: Evaluation of the laser probe - inductively
coupled plasma mass speetrometry technique; Geochimica
et Cosmochimica Acta, 59, 2491 - 2500.
Kyser, T.K., 1995, Micro - analytical techniques in
stable- ~ isotope geochemistry; Canadian Miner.alo.gj.st 33, 261
- 278..
Lanzirotti, A.,,, 1995, Yttrium zoning in. metamorphic
garnets; Geochimica et Cosmochimica Acta» 59,4105 -4110..
Lu.,,. F-Q, Smith, J.V., Sulton, 8..R.,,, Rivers,, M.L. and.
Davis» A.M., 1989, Synchrotron X-ray fluorescence analysis
of rock - forming minerals: 1. Comparison with other techniques,
2. White - beam energy - dispersive procedure for feldspars.
Chemical Geology, 75,, 123 -143.
Lu, R..., Le, A.,,, Gu, Y.., Wo, G. and Zhu, J., 1995,
Precious metals assay by means of microbeam XRF technology.
Nuclear Instruments and Methods in. Physics Research
B 104,595-601.
Malmqvist, K.G..,, 1.995,, Analytical techniques in.
nuclear microprobes. Nuclear Instruments and. Methods in
Physics Research B 104,138 -151.
Mosbah, ML,, Ctocchiatti, R.,, Michaud, V.» Piccot, B,,
Chevalier,, P., Legrand, F.,, Milsen, G.A.., and Griibel, G.,.
1995, Micro PIXE and micro SXRF: comparison of the two
methods and. application- to glass, inclusions from Vulca.no
(Eolian Island - Italy); Nuclear Insruments and Methods, in
Physics Research B İ04,481 - 488.
Paktunç, A.D.,, Hulbert, LJ. and Hams, B.C., 1990,
Partitioning of the- platinum - group1 and other trace elents in
siMid.es. from the Bushveld Complex, and. Canadian occurrences
of nickel. - copper .sulfides. Canadian. Mineralogist 28.
475-488..
Paktunç, A.D.. ve Cabri., LJ'.., 1995, A proton - and
electron - microprobe study of gallium, nickel .and zinc distribution
in chromi-an - spinel. Lit'hos, 35,261 - 282.
Roberts,, MX., Bench., G.S., Heikkinen, D.W.,, Morse,
D.H.,,, Bach, P.R. and Pontau, A...E.» (1995) The new nuclear
microprobe at Lrvermoce; Nuclear Instruments and Method:»
in Physics Research B 104,13 -18.
Ruc.klid.ge, J.C, Wilson, G.C., Kilius, L.R.. and Cahri,
L.J., 1992, Trace element analysis of sulfide concentrates
from Sudbury by accelerator' mass speetrometry, Canadian
Mineralogist 30,1023 -1.032.
Ryan, CG,.., Heinrich, CA., Van Acterbergh, E.,
Ballhaus, C. and. Mem.a,gh.,, T.F., 199.5,. Microanalysis of o.re: -
forming fluids using scanning proton microprobe. Nuclear
Instruments and Methods in Physics Research B 104, 182 -
190.
Wilson, G.C., Rocklidge, J.C. ;and Kfflos, Lit, 1.995.,
Ultrasensitive trace - element analysis with accelerator mass
speetrometry: The current state of the. art.. Canadian Mineralogist,
33,, 237 - 242.,
Zhou, S., Ren, C, Tang, J. and Yang,, F., 1995.» SPM
study on the distribution, of Carlin - type gold mineral deposit
in China; Nuclear Instruments and Methods, in Physics Research
B 104,437 - 444.
KASIM

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com