Buradasınız

Anasayfa » Content

ERKEN CUMHURİYET DONEMİ (1923-1938) TURK ROMANINDA SİYASÎ, SOSYAL VE AHLÂKÎ BİR SORUNSAL OLARAK YOZLAŞMA

DEGENERA TION AS A POLITICAL, SOCIAL AND MORAL PROBLEMA TIC IN EARLY REPUBLIC PERIOD'S (1923-1938) TURKISH NOVEL

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2009
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/jasss_7

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
In this study, covering the years 1923-1938 the novel of the early Republican Turkish theme of degeneration, political, social, and moral will be discussed as a problematic. In this respect, the First World War, Armistice with periods of writers who criticized degenerate sectors, within the framework of the same theme also refers to the early years of the republic. Not yet being out of a big war, the excitement of the successive steps by establishing a new order, the dynamism of bureaucrats who lost their environments over time, gradually degenerated into a life on the road opened by dragging the broad masses of the people must set an example. One can say that in all three periods the political structure, the axis shifts, social structure, and then the individual conceptions of morality is a direct effect. Zaniyeler, Gizli El, Cephe Gerisi, Sözde Kızlar, Biz İnsanlar, Sodom ve Gomore, Ateşten Gömlek, Yarım Adam, Üç İstanbul, Eski Hastalık, Ankara, Yalnız Dönüyorum, Ayaşlı ve Kiracıları, Roman, Çıplaklar, the issue of degeneration in this context, discussing the novels. Mentioned in novels, society and individuals, the observed degeneration, is discussed within the framework of Istanbul-Anatolia contrast. Accordingly, the authors, politically and morally degenerated Istanbul, Anatolia, they put in front is seen as an ideal.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada, 1923-1938 yılları arasını kapsayan erken Cumhuriyet dönemi Türk romanındaki yozlaşma teması, siyasî, sosyal ve ahlâkî bir sorunsal olarak ele alınacaktır. Bu bağlamda; Birinci Dünya Savaşı ile Mütareke dönemlerinin yozlaşmış kesimlerini eleştiri konusu yapan yazarlar, aynı tema çerçevesinde Cumhuriyet'in ilk yıllarına da değinirler. Büyük bir savaştan henüz çıkmış olmanın, art arda gelen atılımlarla yeni bir düzen kurmanın heyecanını, dinamizmini zamanla yitiren bürokrat çevreler, giderek yozlaşmış bir hayatın içine sürüklenirken açtıkları yolda geniş halk yığınlarına da örnek teşkil ederler. Denilebilir ki her üç dönemde de siyasî yapıdaki eksen kaymaları, sosyal yapıya, oradan da bireylerin ahlâk anlayışlarına doğrudan tesir etmektedir. Zaniyeler, Gizli El, Cephe Gerisi, Sözde Kızlar, Biz İnsanlar, Sodom ve Gomore, Yaban, Ateşten Gömlek, Yarım Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Türk Romanında Siyasî, Sosyal ve Ahlâkî Bir Sorunsal 26 Adam, Üç İstanbul, Eski Hastalık, Ankara, Yalnız Dönüyorum, Ayaşlı ve Kiracıları, Roman, Çıplaklar; yozlaşma konusunu bu çerçevede tartışan romanlardır. Bahsi geçen romanlarda, toplumda ve bireylerde gözlemlenen yozlaşma, İstanbul - Anadolu tezadı çerçevesinde ele alınmıştır. Buna göre; yazarların, siyaseten ve ahlâken yozlaşmış İstanbul'un karşısına bir ideal olarak Anadolu'yu koydukları görülür.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-erken-cumhuriyet-donemi-1923-1938-turk-romaninda-siyasi-sosyal-ahlaki-bir-sorunsal-olarak-yozlasma.pdf
  • 1
25-54
  • Turkish

REFERENCES

References: 

A. Romanlar
ADIVAR, Halide Edip, Ateşten Gömlek, Özgür Yayınları, İstanbul 2006.
(ATABEYOĞLU) Salâhattin, Zaniyeler, İletişim Yayınları, İstanbul 1989.
ATAY, Falih Rıfkı, Roman, İstanbul Akşam Matbaası, 1932.
(BAŞAR) Şükûfe Nihal, Yalnız Dönüyorum, Kenan Basımevi, İstanbul 1938.
ESENDAL, Memduh Şevket, Ayaşlı ve Kiracıları, Vakit Gazete-Matbaa-Kütüphane, 1934.
GÜNTEKİN, Reşat Nuri, Gizli El, İnkılâp Kitabevi, İstanbul 1988.
GÜNTEKİN, Reşat Nuri, Eski Hastalık, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1938.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Sodom ve Gomore, Bilgi Yayınevi, Ankara 1972.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Yaban, İletişim Yayınları, İstanbul 2001.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Ankara, İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
KUNTAY, Mithat Cemal, Üç İstanbul, Oğlak Yayınları, İstanbul 2007.
(MORKAYA) Burhan Cahit, Cephe Gerisi, Kanaat Kütüphanesi, İstanbul 1934.
SAFA, Peyami, Sözde Kızlar, Ötüken Yayınları, İstanbul 1991.
SAFA, Peyami, Biz İnsanlar, Ötüken Yayınları, İstanbul 1999.
SEVENGİL, Refik Ahmet, Çıplaklar, Vakit Gazete Matbaa Kütüphane, İstanbul 1936.
ÜLKEN, Hilmi Ziya, Yarım Adam, Şirketi Mürettibiye Basımevi, İstanbul 1941.
B. Diğer Kaynaklar
AKIN, Cahit, "Ankara'da Bir Yaban Kadrocu", kitap-lık, S:120 (2008), s.91-96.
ALANGU, Tahir, Cumhuriyetten Sonra Hikâye ve Roman 1919-1930, İstanbul Matbaası,
İstanbul 1968.
ALVER, Köksal, "Romanın Dilinde Kent", Hece, S:147 (2009), s.67-75.
ARGUNŞAH, Hülya, Bir Cumhuriyet Kadını Şükûfe Nihal, Akçağ Yayınları, Ankara 2002.
ARSLAN GÜRANİ, Nur, Selahattin Enis'in Romanlarında Osmanlı'nın Son Yılları,
Dergâh Yayınları, İstanbul 2003.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, İkinci Adam, Remzi Kitabevi, İstanbul 1966. BEYATLI, Yahya Kemal, "Üç Tepe", Dergâh, C:1 (1921), s.1-2.
ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye'nin Yüzyılına Romanın Tanıklığı, Yazılama Yayınları, İstanbul
2007.
ÇERİ, Bahriye, "Cumhuriyet Romanında Osmanlı Tarihinin Kurgulanışı", Tarih ve Toplum, S:198 (2000), s.19-26.
ÇETİŞLİ, İsmail, Memduh Şevket Esendal, İnsan ve Eser, Kardelen Kitabevi, Isparta 1999.
53
Canan
SEVİNÇ
. 1 •
ÇETİŞLİ, İsmail, Metin Tahlillerine Giriş /2 Hikâye-Roman-Tiyatro, Akçağ Yayınları,
Ankara 2004.
ÇETİŞLİ, İsmail, "İkinci Meşrutiyet Döneminde Ortaya Çıkan Fikrî, Siyasî Hareketler ve Türk Edebiyatına Yansımaları", II. Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara 2007, s.140-146.
DURNA, Tezcan, Kemalist Modernleşme ve Seçkincilik, Dipnot Yayınları, Ankara 2009.
ELÇİ, Handan İnci, Roman ve Mekan, Arma Yayınları, İstanbul 2003.
ENGİNÜN, İnci, "Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Sodom ve Gomore' sinde Yabancılar", Mukayeseli Edebiyat, Dergâh Yayınları, İstanbul 1999, s.205-219.
ENGİNÜN, İnci, "Ankara Romanında Batılılaşma Meselesi", Mukayeseli Edebiyat, Dergâh
Yayınları, İstanbul 1999, s. 247-259.
ERDOĞAN, Tamer, Mütareke İstanbul'u, Kanat Kitap, İstanbul 2005.
ERTOP, Konur, "Cumhuriyet Çağında Türk Romanı", Türk Dili, Roman Özel Sayısı, S:154
(1964), s.592-607.
FEDAİ, Özlem, "Kemal Tahir'in Gözünden Millî Mücadele Yılları Anadolu'sunda Yozlaşma ve Çürüme", Hece, Türkiye'nin Ruhunu Arayan Aydın Kemal Tahir Özel Sayısı, S:181 (2012), s.165-172.
GÖKALP, Ziya, Türkçülüğün Esasları, MEB Yayınları, Ankara 2004 (1.bsk. 1923).
GÜLENDAM, Ramazan ve YALGIN, Nurgül, "Memduh Şevket Esendal'ın Ayaşlı ile Kiracıları Adlı Romanına Sosyolojik Bir Yaklaşım Denemesi", Türk Dili, S:621
(2003), s.254-268.
KACIROĞLU, Murat, Millî Mücadele ve Erken Dönem Cumhuriyet Romanı (Yapı ve Tema 1919-1928), Kriter Yayınevi, İstanbul 2008.
KANTARCIOĞLU, Sevim, Türk ve Dünya Romanlarında Modernizm, Akçağ Yayınları,
Ankara 2004.
KANTARCIOĞLU, Sevim, Yakınçağ Tarihimizde Roman (1908-1960), Paradigma Yayıncılık, İstanbul 2008.
KARACA, Nuray, Pozitivizmin Erken Cumhuriyet Dönemine Etkisi, Anı Yayıncılık,
Ankara 2008.
KARAÖMERLİOĞLU, Asım, Orada Bir Köy Var Uzakta, Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
KOLCU, Ali İhsan, Millî Edebiyat, -II. Meşrutiyet Sonrası Türk Edebiyatı-II, Nesir,
Salkımsöğüt Yayınevi, Erzurum 2008.
KORKMAZ, Ramazan, Sabahattin Ali, İnsan ve Eser, YKY, İstanbul 1997.
KÖROĞLU, Erol, Türk Edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı 1914-1918, Propagandadan Millî Kimlik İnşâsına, İletişim Yayınları, İstanbul 2010.
NACİ, Fethi, "Reşat Nuri'nin 'Zabit'leri", Berna Moran'a Armağan, Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış, İletişim Yayınları, İstanbul 1997, s.91-108.
Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Türk Romanında Siyasî, Sosyal ve Ahlâkî Bir Sorunsal 54
SEVİNÇ, Canan, "Zaniyeler: Yozlaşmış İstanbul'a Karşılık Temiz Konya'nın Romanı", III.
Ulusal Ereğli Kemal Akman Meslek Yüksekokulu Tebliğ Günleri, 28-29 Nisan 2011, Ereğli -Konya.
TEKİN, Mehmet (1997; 1998), "Zaniyeler Romanının Edebî ve Toplumsal Değeri", I, II, Yedi İklim, S:51-55 (1997-1998), s. 34-41.
TEKİN, Mehmet (1997; 1998), Romancı Yönüyle Peyami Safa, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1999.
TİMUR, Taner, Osmanlı - Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik, İmge Kitabevi,
Ankara 2002.
TOPRAK, Zafer, "Osmanlı Narodnikleri:'Halka Doğru' Gidenler", Toplum ve Bilim, S:24 (1984), s.69-81.
YALÇIN, Alemdar, Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı (1920-1946), Akçağ Yayınları, Ankara 2002.
YILMAZ, Ayfer, "Ankara ve Tersine Giden Yol Romanlarında Ankara", Edebiyat ve
Eleştiri, S:95 (2007), s.80-94.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com