Buradasınız

Anasayfa » Content

MİRAS ÂYETİ VE CÜRCÂNÎ’DE ASHÂBU’L-FERÂİZ

THE QURAN VERSE OF İNHERİTANCE AND ASHABUL-FERAİZ İN CURCANİ

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2014
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2494

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The inheritance law has a special place both in Muslim people’s social and economic life, and in Islamic law. It’s clear that no legal regulation on heritage was put at Meccan period, hence, the heritage law was run according to traditional Arabic law. The legal practices appeared at Madinah period, after the brothership between Ensar and Muhajir that established after Higra (migration to Madinah) had been actepted as an inheritance reason, then the last will for relatives, men or women, including firstly parents, had been made compulsory. So, Muslims were prepared for inheritance laws. The detailed explanations about heirs and their shares in Quran take places in chapter of Nisa/4 verses no. 11-12 and 176. These verses set up the basic foundations of inheritance law of Islam. The “ilmu’l-faraid” (the Islamic inheritance jurisprudence) which was formulated depending on related verses, hadiths and the practices of the Prophet (pbuh) was studied within fiqh books, as well as studied in seperate works. One of these seperate works is the book of “el-Ferâizü’s-Sirâciyye” written by famous Hanafi jurist Abdirreshid es-Secavendi. Seyyid Sherif Curcani, whose commentaries and glosses had been handbooks and text-books during centuries in schools all-over the Islamic word, wrote a commentary named “Sherh al-Sirajiyya” on Secavendi’s book. This article deals with commentators views on related verses of Nisa chapter, then explains basic concepts about the islamic inheritance jurisprudence briefly. Finally, I present a simplification and a short explanation of the text that contains the forty states about the given shares of heirs (ashabu’l-feraiz) and.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Kendine has özellikleri olan miras hukukunun, hem Müslümanların sosyal, ekonomik hayatlarında hem de İslam hukukunda ayrı bir yeri vardır. Mekke döneminde miras konusunda hukukî bir düzenleme yapılmadığı ve mirasın Arapların örfî hukukuna göre uygulandığı anlaşılmaktadır. Hukuki uygulamalar Medine’ye hicretin ardından Ensar ile Muhacir arasında tesis edilen kardeşliğin başlangıçta bir mirasçılık sebebi kabul edilmesi ve sonra başta ana baba olmak üzere kadın erkek ayırımı yapılmaksızın akrabaya vasiyet etmenin gerekliliği ifadesiyle, Müslümanlar miras hükümlerine hazırlanmaya başlamıştır. Kurân-ı Kerîm’de mirasçılar ve payları hakkında ayrıntılı açıklama, Nisâ sûresinin (4) 11-12 ve 176. âyetlerinde yer almaktadır. Bu âyetler aynı zamanda İslam miras hukukunun temel esaslarını belirlemektedir. Ferâiz ilmi, ilgili âyetler, hadisler ve Hz. Peygamber’in uygulamaları temel alınarak, fıkıh kitapları içerisinde işlenmiş olduğu gibi, müstakil eserler de meydana getirilmiştir. İşte bu müstakil eserlerden birisi meşhur Hanefi fıkıhçısı Muhammed b. Abdirreşîd es-Secâvendî’nin “el-Ferâizü’s-Sirâciyye” isimli eseridir. Yazdığı şerh ve haşiyeleri, İslam dünyasının her tarafındaki medreselerde nesilden nesile intikal ederek el kitabı haline gelmiş olan Seyyid Şerif Cürcânî, bu esere “Şerhu`s-Sırâciyye” ismiyle bir şerh yazmıştır. Biz çalışmamızda öncelikle Nisâ sûresinin ilgili âyetleri hakkında müfessirlerin görüşlerini verip, miras ve ferâiz ilmi ile alakalı temel kavramları kısaca izah edeceğiz. Sonra da ismini zikrettiğimiz şerhten ashâbu’l-ferâiz (kırk hal) diye kavramsallaşmış olan, mirasta muayyen hisseleri olan pay sahiplerinin değişik durumlarına dair metni sadeleştirip, kısaca açıklamaya çalışacağız.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-miras-ayeti-curcanide-ashabul-feraiz.pdf
  • 1
247
268
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ABDULLAYEV Övez Muhammed (2005). Seyyid Şerif Cürcâni’de Tanrı-Alem Tasavvuru (Basılmamış doktora tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), Bursa.
ABDÜLBÂKİ Muhammed Fuad (1982). Mu’cemü’l-Müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm, İstanbul: Mektebetü’l-İslâmiyye.
AHMED B. HANBEL (1413/1992). Müsnedü Ahmed b. Hanbel, İstanbul: Çağrı Yayınları.
AKTAN Hamza (1991). Mukayeseli İslâm Miras Hukuku, İstanbul: İşaret Yayınları
---------------------- (1994). “Miras”, Şamil İslam Ansiklopedisi, İstanbul:
------------------- (1991). Mukâyeseli İslâm Miras Hukuku, İstanbul: İşâret Yayınları.
------------------- (2006)“Miras”, DİA., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
ALİ HAYDAR Efendi (tsz.). Teshîlü’l-Ferâiz, İstanbul: Asitane Kitabevi.
---------------------- (tsz.). Teshîlü’l-Ferâiz, sad. Orhan Çeker, Konya: Tekin Kitabevi
ATEŞ Ali Osman (2006). “Asr-ı Saadet’te Dinler ve Gelenekler”, Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam, İstanbul: Beyan Yayınları.
BARDAKOĞLU Ali (1995). “Ferâiz”, DİA., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
---------------------- (2006). “Miras”, İslam’da İnanç İbadet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, (Ed.) İbrahim Kafi Dönmez, İstanbul: MÜİFV. Yayınları.
BİLMEN Ömer Nasuhi (1969) Hukuku İslâmiyye ve Istılâhât-ı Fıkhiyye Kâmusu, İstanbul: Bilmen Yayınevi.
BUHÂRÎ Muhammed b. İsmail (1413/1992). Sahîhi Buhârî, İstanbul: Çağrı Yayınları.
CESSÂS Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî (1917). Ahkâmü’l-Kur’ân, ysz.: Matbaatü’l-Evkafi’l-İslâmiyye
CÜRCÂNÎ Seyyid Şerîf (trs.) Şerhu`s-Sırâciyye / Ferâizi Ahmed Hulûsi Efendi Cerîdesi, yrs.
ÇETİNER Bedreddin (1996). Esbab-ı Nüzul, İstanbul: Çağrı Yayınları.
DÂRİMÎ Ebû Muhammed Abdullah (1414/1996). Sünenü’d-Dârimî, Tah. Mustafa Deybü’l-Buğa, Dımeşk: Dâru’l-Kalem.
DÖNDÜREN Hamdi (1991). “Ashâbü’l-Ferâiz”, DİA., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
EBÛ DÂVÛD Süleyman b. Eş’as (1413/1992). Sünenü Ebî Dâvûd, İstanbul: Çağrı Yayınları.
ELİAÇIK Muhittin (2008). “Denizlili Körelîzâde Es’ad Efendi’nin Mir’ât’ı Ferâiz’i” Diyanet İlmî Dergi, cilt, 44, sayı, 4 Ankara:
ESED Muhammed (1999). Kur’ân Mesajı Meal-Tefsir, çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, İstanbul: İşaret Yayınları.
GÜMÜŞ Sadreddin (1987). “Cürcânî ve Hâşiye ale’l-Keşşâf’ı”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 5-6, yıl: 1987-88.
---------------------- (1993). “Cürcânî, Seyyid Şerif”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
------------------- (1984). Seyyid Şerif Cürcânî ve Arap Dilindeki Yeri, İstanbul: İSAV.
ISFEHÂNÎ Ebi’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed Rağıb (tsz.). el-Müfredât fî Garîbi-l-Kur’ân, Tahkik. Muhammed Seyyid Keylânî, Beyrut: Dârü’l-Mârife.
Miras Âyeti ve Cürcânî’de Ashâbu’l-Ferâiz 267
İBN HİŞAM Ebû Muhammed Abdülmelik (1375/1955). Siretü’n-Nebeviyye, nşr. Mustafa Saka İbrahim Ebyârî Abdülhafız Çelebi, Kahire.
İBN KESÎR İsmail b. Ömer (1388/1969). Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî
İBN MÂCE Muhammed b. Yezid (1413/1992). Sünenü İbn Mâce, İstanbul: Çağrı Yayınları.
İBN MANZUR Cemaluddin Muhammed b. Mükerrem (1408/1988). Lisânü’l-Arab, Thk. Ali Şîrî, Beyrut:
İBNÜ’L-ARABÎ Ebû Bekr Muhammed b. Abdullah (tsz.). Ahkâmü’l-Kur’ân, thk. Muhammed Abdülkâdır Ata, Beyrut: Dârü’l-Fikr,
KARAMAN Hayreddin vd. (2007). Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsiri, Ankara: DİB. Yayınları.
KARAMAN Hayreddin (2001). Mukâyeseli İslâm Hukuku, İstanbul: İz Yayıncılık.
---------------------- (2006). “İslam Hukukunun Oluşumu” Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam, İstanbul: Beyan Yayınları.
KAVAKÇI Yusuf Ziya (1975). Suriye-Roma Kodu ve İslâm Hukuku, Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
KOCA Ferhat (1995). “el-Ferâizü’s-Sirâciyye” DİA., İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
KURTUBÎ Ebî Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekir (1427/2006). el-Câmi’u li Ahkâmi’l-Kur’ân, thk., Abdullah b. Abdülmuhsin Türkî, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
MAZHARÎ Kâdî Muhammed Senâullah Pânipetî (tsz.). Tefsîru’l-Mazharî, Tahric İbrahim Şemsi, ysz.: Mektebei Farukiyye.
MÜSLİM Müslim b. Haccac (1413/1992). Sahîhu Müslim, İstanbul: Çağrı Yayınları.
ÖZTÜRK Yaşar Nuri (1997). Kur’ân’daki İslam, İstanbul: Yeni Boyut Yayınları.
RÂZÎ Fahruddin (1422/2001). Tefsîr-i Kebîr, Beyrut: Dâru İhyâi Türâs el-Arabî.
SÂBÛNÎ Muhammed Ali (tsz.). Revâi’u’l-Beyân Tefsîru Âyâti’l-Ahkâmi mine’l-Kur’ân, İstanbul: Dersaâdet,
--------------------- (1987). Safvetü’t-Tefâsîr, İstanbul: Dârul-Ensâr.
SANCAR Ebi’l-Berekât Muhammed Bedreddin (1413/1992). Tefsîru Ebde’u’l-Beyân li Cemî’i Âyi’l-Kur’ân, İzmir: Dâru’n-Nîl.
SECÂVENDÎ Ebû Tâhir Sirâcüddîn Muhammed b. Muhammed b. Abdirreşîd (1999/1420) Metnu’s-Sirâciyye fi’l-Ferâizi fî Sevbihi’l-Cedîd, Haz. Muhammed Masum bin Ahmed Vanlıoğlu, İstanbul: Hanefiyye Kitapçılık.
SERAHSÎ Şemsüddîn (tsz.). Kitâbu’l-Mebsût, Beyrut: Dâru’l-Mârife.
SERAHSÎ Ebû Sehl Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed (2008). Kitâbu’l-Mebsût, (Ed. Mustafa Cevat Akşit), İstanbul: Gümüşev Yayıncılık.
SUYÛTÎ Celâleddin (1424/2003). ed-Dürrü’l-Mensûr fi’t-Tefsîr bi’l-Me’sûr, Thk., Abdullah b. Abdülmuhsin Türkî, Kâhire.
TABERÎ Muhammed b. Cerîr (tsz.). Câmi’u’l- Beyân ‘An Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Mısır.
TİRMÎZÎ Muhammed b. İsa (1413/1992). Sünenü Tirmîzî, İstanbul: Çağrı Yayınları.
268
Şaban KARASAKAL
TÜRKER Ömer (2006). Seyyid Şerif Cürcani’nin Tevil Anlayışı: Yorumun Metafizik, Mantıki ve Dilbilimsel Temelleri, (Basılmamış Doktora Tezi ) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul:
UZUNPOSTALCI Mustafa (1988). Hukuk ve İslâm Hukuku, Konya: YAVUZ Hulûsi (1989). “Ahmet Hulûsi Efendi”, DİA., İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı.
YAZICI Abdurrahman (2005). “Sahabe Dönemi Miras Hukuku Uygulaması”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul:
YAZIR Elmalılı M. Hamdi (tsz.). Hak Dini Kur'ân Dili, ysz.: Eser Neşriyat,
YILDIRIM Celal (2001). İlmin Işığında Asrın Kur’ân Tefsiri, İstanbul: Anadolu Yayınları
YÜRÜK İsmail (2001). “Seyyid Şerif Cürcânî'ye Göre İslam Mezheplerinin Sınıflandırılması” Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, sayı: 1,

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com