Buradasınız

FEN BİLİMLERİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİK ÖLÇEĞİ GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

DEVELOPMENT OF SELF-EFFICACY SCALE FOR SCIENCE EDUCATION

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2490

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
Visuals related to education are indispensable for a country's development level. In order for Turkey to be within developed countries, a number of innovations are needed in education alongside other country dynamics. The key to reaching educational objectives of a country is to raise teachers who have intense beliefs that they can achieve teaching in that country. At this point, the concept of self-efficacy is instrumental. Self-efficacy is one's belief that s/he can achieve a certain task. The self-efficacy perception is a concept incorporated in social learning theory and the main motivational construct behind the individuals' actions is the self-efficacy concept. Teacher self-efficacy belief is defined as belief that teachers will show behaviors which will influence students' performance and the behaviors necessary for realizing their tasks in a successful way. The aim of the present study which included 156 teacher participants is to develop a scale for measuring science teachers' selfefficacy towards teaching science. After the compositions written by 25 preservice teachers in the beginning of the study and the previous literature were examined, a pool of 20 items was prepared. The items' linguistic appropriacy and content validity were analyzed by three experts: a Turcologist, and two science educators. The Cohen's Cappa coefficient of the experts was calculated (r16=0.92). The data were analyzed by means of SPSS and the scale's KMO value was found to be 0.81; the Bartlett's scale was found to be 654.45 and the internal consistency was found to be α= 0.83. The results of confirmatory factor analysis revealed that the scale has a 3-dimensional structure. At the end of the data analysis, the first sub-dimension was found to be "Efficacy in subject knowledge (α=0.80)" the second subdimension was found to be "Self-efficacy in realizing inclass activities (performance) (α=0.59)" and the third subdimension was found to be "Self-efficacy in laboratory knowledge (α=0.87)". In the path analysis, the following values were found: df=74, chi-square= 116.99 (p = 0.00107), χ2/df= 1.58, RMSEA=0.061, NFI= 0.90, CFI= 0.96. Hooper, Coughlan and Mullen (2008) suggest values below 5 for χ2/df values; 0.80 and over for NFI and values below 0.080 for RMSEA. On the basis of this view, it could be argued that the scale has an acceptable structure. At the end of the analysis, the rest of the 14 items were transformed into a three-dimensional five-point Likert scale. In conclusion, it could be argued that the scale can measure self-efficacy beliefs related to science education and has sufficient validity and reliability.
Abstract (Original Language): 
Eğitime ait görseller bir ülkenin gelişmişlik düzeyinin ölçülmesinde kullanılan değişmez kriterlerden biridir. Ülkemizin gelişmiş ülkeler kategorisinde yerini alması için diğer ülke dinamikleri yanında eğitim alanında da bir takım inavasyonlara ihtiyaç görülmektedir. Bir ülkenin eğitim hedeflerine ulaşmasındaki anahtar o ülkede öğretmenlik mesleğini başarabileceği inancı yüksek öğretmenler yetiştirmektir. Bu noktada öz-yeterlik kavramı devreye girmektedir. Öz-yeterlik, kişinin belli bir görevi başarabileceğine dair inancıdır. Öz-yeterlik algısı, sosyal öğrenme kuramı içerisinde yer alan bir kavramdır ve sosyal öğrenme kuramına göre bireylerin yaptığı eylemlerinin arkasında en temel güdüsel yapı öz-yeterlik algısıdır. Öğretmen öz-yeterlik inancı, öğretmenlerin öğrencilerin performanslarını etkileme kapasitelerini veya görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirebilmek için gerekli davranışları gösterebilecekleri konusundaki inançları olarak tanımlanmaktadır. 156 öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı fen bilimleri öğretmenlerinin feni öğretmeye ilişkin öz-yeterliklerini ölçebilecek bir ölçek geliştirmektir. Çalışmanın başında 25 öğretmen adayına yazdırılan kompozisyonlar ve yazın alandaki çalışmalar incelenerek toplam 20 maddeden oluşan madde havuzu geliştirilmiştir. Maddelerin dil yeterliği ve kapsam geçerliği için biri uzman Türkolog, ikisi Fen eğitimcisi olmak üzere üç uzman görüşü alınmıştır. Uzmanların verdiği puanların Cohen Kappa katsayısı (r16=0,92) hesaplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı ile faktör analizine tabi tutulmuş, ölçeğin KMO değeri 0,81, Barlett Testi değeri 654,45 ve iç tutarlılık katsayısı α= 0,83 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin 3 alt boyutlu bir yapıya sahip olduğunu göstermiştir. Verilerin analizi sonucunda; birinci alt boyut “Alan bilgisine güven (α=0.80)”, ikinci alt boyut “Sınıf içi etkinlikleri gerçekleştirme (performans) konusunda güven (α=0.59)”, üçüncü alt boyut ise “Laboratuvar bilgisine yönelik güven (α=0.87)” olarak belirlenmiştir. Yapılan Path (Yol) analizinde df=74, Ki-kare= 116.99 (p = 0.000107), χ2/df= 1.58, RMSEA=0.061, NFI= 0.90, CFI= 0.96 olarak bulunmuştur. Hooper, Coughlan ve Mullen (2008), χ2/df değeri için 5’in altını; NFI için 0.80 üstünü ve RMSEA için 0.080’in altını önermişlerdir. Bu görüş temel alındığında ölçeğin yapısının kabul edilebilir olduğu söylenebilir. Analizler sonucunda kalan 14 madde, üç boyutlu ve 5’li Likert tipi derecelendirilmiş puanlama ölçeğine dönüştürülmüştür. Sonuç olarak geliştirilen bu ölçeğin Fen Bilimleri öğretmenlerinin, Fen Bilimleri dersini öğretmeye ilişkin öz yeterlilik inancını ölçebileceği ve yeterli düzeyde geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu söylenebilir.
581
595

REFERENCES

References: 

AKBAŞ, A. ve ÇELİKKALELİ, Ö. (2005). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz-yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2 - Sayı 1.
AKKOYUNLU, B. ve KURBANOĞLU, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı ve Bilgisayar Öz-yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 24, Sayfa 1-10.
592
Volkan Hasan KAYA & Dilber POLAT & İlban Orkun KARAMÜFTÜOĞLU
AKKOYUNLU, B., ORHAN, F. ve UMAY, A. (2005). Bilgisayar Öğretmenleri İçin “Bilgisayar Öğretmenliği Öz- Yeterlik Ölçeği” Geliştirme Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 29, Sayfa 1-8.
ASLAN, O. ve ULUÇINAR SAĞIR, Ş. (2008). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Bilimsel Tutumlarının, Öz-yeterlik İnanç Düzeylerinin ve Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi, 8th International Educational Technology Conference, Eskişehir.
AYAS, A. ve Editör: YAŞAR, Ş. (1998). Fen Bilgisi Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar, Fen Bilgisi Öğretmenliği, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1061, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 585, ISBN 975 - 492 - 817 - 7, 1998.
AYDEDE, M.N. ve KESERCİOĞLU, T. (2009). Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Kendi Kendine Öğrenme Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt:03, No:36, Sayfa: 53-61, http://egitim.cu.edu.tr/efdergi.
AYYILDIZ, H., ve CENGİZ, E. (2006). Pazarlama Modellerinin Testinde kullanılabilecek yapısal eşitlik modeli üzerine kavramsal bir incelme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2006, C.11, S1 s.63-84
BAHÇECİ, D. ve KURU, M. (2008). Portfolyo Değerlendirmenin Üniversite Öğrencilerinin Öz-yeterlik Algısı ve Yaşam Becerileri Üzerine Etkisi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Cilt 9, Sayı 1, Sayfa 97-111.
BAHÇECİ, D. ve KURU, M. (2006). Portfolyo Değerlendirmenin İnsan İskelet Sistemi Konusunda Öğrenci Akademik Başarısı Üzerine Etkisi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), Cilt 9, Sayı 1, Sayfa 97-111.
BANDURA, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998).
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2009). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, 10. baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
BÜYÜKÖZTÜRK,Ş.,ÇAKMAK,E.K.,AKGÜN,Ö.E., KARADENİZ,Ş ve DEMİREL,F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. Baskı),Pegem Yayıncılık, Ankara.
ÇAKIROĞLU, E. ve IŞIKSAL, M. (2009). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Matematiğe Yönelik Tutum ve Öz-yeterlik Algıları, Eğitim ve Bilim, Cilt 34, Sayı 151.
ÇALIŞKAN, S., SELÇUK, G. S. ve ÖZCAN, Ö. (2010). Fizik Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnançları: Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Akademik Başarının Etkileri, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 18, No:2, Sayfa 449- 466.
ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
ÇETİN, B. (2008). Marmara Üniversitesi Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilgisayarla İlgili Öz-yeterlik Algılarının İncelenmesi, D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 11, Sayfa 101-114.
DEMİRALAY, R. (2008). Öğretmen Adaylarının Bilgi Ve İletişim Teknolojilerini Kullanımları Açısından Bilgi Okuryazarlığı Öz-yeterlik Algılarının
Fen Bilimleri Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması 593
Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
DEMİRBAŞ, M. ve YAĞBASAN, R. (2004). Fen Bilgisi Öğretiminde, İç Görüsel Öğrenmeyi Gerçekleştiren Öğrencilerdeki Bilgilerin Kalıcılığı Üzerine Bir Araştırma, XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
ERGÜL, H. (2006). Çevrimiçi Eğitimde Akademik Başarıyı Etkileyen Güdülenme Yapıları, The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, ISSN: 1303-6521 volume 5 Issue 1 Article 13.
GENÇTÜRK, A. ve MEMİŞ, A .(2009). Resmi Ve Özel İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları Ve İş Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması, 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1 Mayıs 2009, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
GÜROL, A., ALTUNBAŞ, S. ve KARAASLAN, N. (2010). Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnançları ve Epistemolojik İnançları Üzerine Bir Çalışma, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20- 22 Mayıs 2010), Elazığ, 2010, Sayfa: 569-573.
GÜVEN, B. ve ERSOY, E. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretim I Dersine İlişkin Öz-yeterlik Algıları ve Bilişsel Tutumlarının Belirlenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:21.
KAHYAOĞLU, M. ve YANGIN, S.(2007). İlköğretim Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Ve Matematik Öğretmen Adaylarının Fen Bilgisi Öğretimine Yönelik Tutumları, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, Sayfa. 203–220.
KİREMİT, H.Ö. ve GÖKLER, İ. Fen Bilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biyoloji Öğretimi ile İlgili Öz-yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, Sayfa 41-54.
KOTAMAN, H. (2008). Öz-yeterlilik İnancı ve Öğrenme Performansının Geliştirilmesine İlişkin Yazın Taraması, Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: XXI, Sayı 111-133.
ÖNEN, F. ve ÖZTUNA, A. (2005). Fen Bilgisi Ve Matematik Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Duygusunun Belirlenmesi, İstek Vakfı Okulları, I. Fen ve Matematik Öğretmenleri Sempozyumu. İstanbul, Türkiye.
ÖZKAN, Ş., NAMOĞLU, N., IŞIK, M.A., ÇAKIR, O. ve MUTLU, T. (2008). İlköğretim Fen-Teknoloji Bilgisi ve Matematik Öğretiminde Fen-Teknoloji Bilgisi, Matematik ve Sınıf Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Duygusu ve Sonuç Beklentilerinin Belirlenmesi, Milli Eğitim, Sayı: 180.
ÖZMEN, H. (2004). Fen Öğretiminde Öğrenme Teorileri ve Teknoloji Destekli Yapılandırmacı (Constructivist) Öğrenme, The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET January 2004 ISSN: 1303-6521 volume 3 Issue 1 Article 14.
594
Volkan Hasan KAYA & Dilber POLAT & İlban Orkun KARAMÜFTÜOĞLU
SARACALOĞLU, A.S. ve YENİCE, N. (2009). Fen Bilgisi ve Sınıf Öğretmenlerinin Öz-yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Egitimde Kuram ve Uygulama, Cilt:5, Sayı:2, Sayfa: 244-260.
SAY, M. (2005). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öz-yeterlik İnanışları, Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
SNYDER, C., R. ve LOPEZ S. (2002). Handbook of Positive Psychology, Oxford University Press US.
ŞENCAN, H.( 2005), Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
TAŞKIN CAN, B., CANTÜRK GÜNHAN, B. ve ERDAL, S, (2005). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Derslerinde Matematiğin Kullanımına Yönelik Öz-yeterlik İnançlarının İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı:17, Sayfa:47-54.
TAVŞANCIL, E. ve KESER, H. (2001). İnternete Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1-2), 45-60.
TİMUR, B. ve TAŞAR, M. F. (2011). Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Güven Ölçeğinin (TPABÖGÖ) Türkçe’ye Uyarlanması, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No:2
ÜSTÜN, A. ve TEKİN, S. (2009). Amasya Eğitim Fakültesindeki Öğretmen Adaylarının Özyeterlilik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Karsılaştırılması, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı:1.
YABAŞ, D. ve ALTUN, S. (2009). Farklılaştırılmış Öğretim Tasarımının Öğrencilerin Öz-yeterlik Algıları, Bilişüstü Becerileri Ve Akademik Başarılarına Etkisinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37: 201-214.
YAMAN, S., CANSÜNGÜ KORAY, Ö. ve ALTUNÇEKİÇ, A. (2004). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma, www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2004_cilt2/sayi_3/355-366.pdf (Erişim Tarihi: 14.02.2011).
YARDIMCI, F. ve BAŞBAKKAL, Z. (2010). Ortaokul Öz-Yeterlilik Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, Sayfa: 321-326.
YENİLMEZ, K. ve UYGAN, C. (2010). Yaratıcı Drama Yönteminin İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Geometriye Yönelik Öz-yeterlik İnançlarına Etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:18 No:3, Sayfa: 931-942.
YILMAZ, M., KÖSEOĞLU, P. GERÇEK, C. ve SORAN, H. (2004). Öğretmen Öz-yeterlik İnancı, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Sayı 58.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com