Buradasınız

TÜRKİYE’DE MİLLİYETÇİLİK VE MİLLİ KİMLİK: TÜRKÇÜLÜGÜN KEŞFİ VE ULUS-DEVLETLEŞME SÜRECİNDE TÜRK MİLLİ KİMLİĞİ

NATIONALISM AND NATIONAL IDENTITY IN TURKEY : MANIFESTATION OF TURKISM AND TURKISH NATIONAL IDENTITY DURING THE NATION-STATE BUILDING PERIOD

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2541
Abstract (2. Language): 
This article aims to demonstrate the emergence of Turkish nationalism within the historical period from Ottoman Empire to the Republic of Turkey. In this direction, beginning from the process of modernization of Ottoman Empire as to be known the existence of nationalism in Turkey and the shaping form and playing role of nationalism in this process, rise of Turkish nationalism was focused. In this contex, at the beginning, the wars and the undergoing population mobility like the waves of migration during the late Ottoman Empire was revealed for a proper analysis of Turkish nationalism. After, during the social transformation within the modernization period, especially political and cultural developments such as the institutional changes and educational reforms adopted to Western culture and the emergence of nationalist discourse inside the intellectual circles were mentioned. Sequentially, the final developments such as state-led national identification process during the nation-building period, acquisition of patriotic awareness through the citizenship education and implementing of Turkism in the cultural field beginning with the populist idea were discussed. The thesis of this article is that for a righteous analysis of Turkish nationalism gained ground as the main phenomenon of nationalist form of Turkey, all the developments mentioned above has to be evaluated en bloc.
Abstract (Original Language): 
Bu makale, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’ne varan tarihsel dönem içerisinde Türk milliyetçiliğinin ortaya çıkış sürecini konu edinmektedir. Bu doğrultuda, Türkiye’de milliyetçiliğin ortaya çıkış süreci olarak kabul edilen, Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme sürecinden, bu süreçte milliyetçiliğin aldığı biçimden ve oynadığı rolden itibaren Türk milliyetçiliğinin gelişimine odaklanmaktadır. Bu sürecin doğru analiz edilebilmesi için öncelikle, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde yaşanan savaşlar ve göç dalgaları gibi nüfus hareketleri ortaya konulmuştur. Ardından modernleşme ile birlikte yaşanan toplumsal, ekonomik ve siyasi gelişmelerle birlikte ortaya çıkan Batı tarzı kurumsal değişimler, eğitim sistemindeki gelişmeler ve entelektüel çevrelerde gelişen milliyetçi söyleme değinilmiştir. Peşi sıra, ulus devletleşme aşamasında devlet güdümünde Türk milli kimlikleştirme süreci, vatandaşlık eğitimi yoluyla vatanseverlik bilincinin edinilmesi ve halkçı düşünceden hareketle kültürel alanda Türkçülüğün işlenmesi gibi son dönem gelişmeler ele alınmıştır. Makalenin temel tezi, Türkiye’de milliyetçiliğin temel görüntüsü olarak yer edinen Türk milliyetçiliğinin doğru analiz edilebilmesi için, bu çalışmada yer verilen gelişmelerin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekliliğidir.
73
95

REFERENCES

References: 

AHISKA Meltem (2005). Radyonun Sihirli Kapısı: Garbiyatçılık ve Politik Öznellik, İstanbul: Metis Yayınları.
AHMAD Feroz (1982). ‘‘Unionist Relations With The Greek, Armenian and Jewish Communities of The Ottoman Empire, 1908-1914’’, (Ed. B. Braude, B. Lewis), Christians and Jews In The Ottoman Empire, Vol. I, New York: Holmes and Meier Publishers, s. 401-434.
AKÇAM Taner (1993). ‘‘Ulusal Meseleye Bir Kolektif Kimlik Sorunu Olarak Yaklaşmak’’, Birikim, 45-46, s. 33-39.
AKÇAM Taner (1997). ‘‘Hızla Türkleşiyoruz’’, (Ed. Nuri Bilgin), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, İstanbul: Bağlam Yayınları, s. 143-158.
AKÇAM Taner (2002). ‘‘Türk Ulusal Kimliği Üzerine Bazı Tezler’’ (Ed: Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 53-62.
AKÇURA Yusuf (2005). Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: Lotus Yayınevi.
ALKAN Mehmet Ö. (2005). ‘‘İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Modernleşme ve Ulusçuluk Sürecinde Eğitim’’, (Ed. Kemal H. Karpat), Osmanlı Geçmişi ve Bugünün Türkiye’si, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, s. 73-242.
92
Emre YILDIRIM
ALKAN Mehmet Ö. (2009). ‘‘Resmi İdeolojinin Doğuşu ve Evrimi Üzerine Bir Deneme’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 377-401.
ARAİ Masami (2000). Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği, Çev.: Tansel Demirel, İstanbul: İletişim Yayınları.
ARAİ Masami (2009). ‘‘Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 180-195.
AYDIN Suavi (2009). ‘‘İki İttihat-Terakki: İki Ayrı Zihniyet, İki Ayrı Siyaset’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 117-128.
AYDIN Suavi (2000). Modernleşme ve Milliyetçilik, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
BERKES Niyazi (2002). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler, İstanbul: Kaynak Yayınları.
BORA Tanıl (1997). ‘‘Cumhuriyetin İlk Döneminde Milli Kimlik’’, (Ed. Nuri Bilgin), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, İstanbul: Bağlam Yayınları, s. 53-62.
ÇETİNSAYA Gökhan (2009). ‘‘İslami Vatanseverlikten İslam Siyasetine’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 265-272.
DAVISON Andrew (1995). ‘‘Secularization and Modernization in Turkey: the Ideas of Ziya Gökalp’’, Economy and Society, 24/2, s. 189-224.
DERİNGİL Selim (1991). ‘‘Osmanlı İmparatorluğu’nda ‘Geleneğin İcadı’, ‘Muhayyel Cemaat’ (‘Tasarımlanmış Topluluk’) ve Panislamizm’’, Toplum ve Bilim, 54-55, s. 47-64.
ELEY Geoff (1981). ‘‘Nationalism and Social History’’, Social History, 6/1, s. 83-107.
ESENBEL Selçuk (2000). ‘‘Türk ve Japon Modernleşmesi: ‘Uygarlık Süreci’ Kavramı Açısından Bir Mukayese’’, Toplum ve Bilim, S:84, s. 18-36.
GEORGEON François (1999). Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876-1935), Çev.: Alev Er, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
GEORGEON François (2002). ‘‘Yusuf Akçura’’, Çev.: Alev Er, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 505-514.
GEORGEON François (2006). Türk Modernleşmesi, 1900-1930, Çev.: Ali Berktay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
GÖÇEK Fatma Müge (2002). ‘‘Osmanlı Devleti’nde Türk Milliyetçiliğinin Oluşumu: Sosyolojik Bir Yaklaşım’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 63-76.
GÖKALP Ziya (2000). Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak, İstanbul: Bordo Siyah Yayınları.
Türkiye’de Milliyetçilik ve Milli Kimlik: Türkçülüğün Keşfi ve Ulus-Devletleşme Sürecinde Türk… 93
GÖKALP Ziya (2010). Türkçülüğün Esasları, İstanbul: Kitap Zamanı Yayınları.
GÖKTÜRK Erol Deniz (Tol) (2002). ‘‘1919-1923 Dönemi Türk Milliyetçilikleri’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 103-116.
GÜNDÜZ Mustafa (2008), ‘‘Osmanlı Modernleşmesinin Temel Dinamiği Eğitim Paradoksal Sonuçlar’’, Muhafazakâr Düşünce, S:16-17, s. 165-186.
HANİOĞLU M. Şükrü (1994). The Young Turks in Opposition, Oxford: Oxford University Press.
HANİOĞLU M. Şükrü (2001). Preparation for a Revolution: The Young Turks 1902-1908, Oxford: Oxford University Press.
HEYD Uriel (1950). Foundations of Turkish Nationalism: The Life and Teachings of Ziya Gökalp, Londra, Beccles: The Harvill Press.
KADIOĞLU Ayşe (1996). ‘‘The Paradox of Turkish Nationalism and the Construction of Official Identity’’, Middle Eastern Studies, 32/2, s. 177-193.
KANSU Aykut (2000). Politics in Post-Revolutionary Turkey, 1908-1913, Leiden, Boston: E.J. Brill.
KARAKAŞ Mehmet (2006). ‘‘Türkçülük ve Türk Milliyetçiliği’’, Doğu Batı, S:38, s. 57-76.
KARAÖMERLİOĞLU M. Asım (2009). ‘‘Tek Parti Döneminde Halkçılık’’, (Ed. Ahmet İnsel), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce II: Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları, s.272-283.
KARPAT Kemal H. (2001). ‘‘Ottomanism, Fatherlands and Turkishness’’ of the State’’, The Politicization of Islam: Reconstructing Identity, State, Faith and Community in the Late Ottoman State, Oxford: Oxford University Press, s. 328-352.
KARPAT Kemal H. (2004). Studies on Turkish Politics and Society: Selected Articles and Essays, Leiden, Boston: E.J. Brill.
KARPAT Kemal H. (2009). ‘‘Ziya Gökalp’in Bazı Kavramlar Üzerine Düşünceleri’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 328-333.
KAYALI Hasan (1997). Arabs and Young Turks: Ottomanism, Arabism, and Islamism in the Ottoman Empire, 1908-1918, Berkeley: University of California Press.
KOÇAK Orhan (1996). ‘‘Kaptırılmış İdeal: Mai ve Siyah Üzerine Psikanalitik Bir Deneme’’, Toplum ve Bilim, S:70, s. 94-152.
KÖSEOĞLU Nevzat (2002). ‘‘Türk Milliyetçiliği İdeolojisinin Doğuşu ve Özellikleri’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 208-225.
KUSHNER David (2009). Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu, 1876-1908, Çev.: Şevket S. Türet, İstanbul: Kesit Yayınları.
LANDAU, Jacob M. (1999). Pantürkizm, Çev.: Mesut Akın, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
94
Emre YILDIRIM
LEWIS Bernard (2002). The Emergence of Modern Turkey, New York: Oxford University Press.
MARDİN Şerif (1997). ‘‘The Ottoman Empire’’, (Ed. Mark Von Hagen, Karen Barkey), After Empire: Multiethnic Societies and Nation-Building, Boulder, CO: University of Colorado Press, s. 30-44.
OKAY Cüneyd (2000). Meşrutiyet Çocukları, İstanbul: Bordo Yayınları.
ÖĞÜN Süleyman Seyfi (2000). Modernleşme, Milliyetçilik ve Türkiye, İstanbul: Bağlam Yayınları.
ÖZDEN Mehmet (1995). ‘‘Türkçülük: Sınırlar ve Hayaller’’, Türkiye Günlüğü, S:33, s. 86-90.
ÖZDOĞAN Günay Göksu (2002). ‘‘Dünya’da ve Türkiye’de Turancılık’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 388-405.
ÖZTAN G. Gürkan (2006). ‘‘Türk Milliyetçiliğinde Taşra Fetişizmi ve Toplumsal Cinsiyet’’, Doğu Batı, S:38, s. 77-92.
ÖZYURT Cevat (2005). ‘‘Dilde ve Edebiyatta Uluslaşma: Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi’’, Muhafazakâr Düşünce, S:5, s. 53-77.
PARLA Taha (1993). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm, (Ed. Füsun Üstel, Sabir Yücesoy), İstanbul: İletişim Yayınları.
SCHNAPPER Dominique (1995). ‘‘Türkçe Baskıya Önsöz’’, Çev.: Hülya Tufan, Yurttaşlar Cemaati: Modern Ulus Fikrine Dair, Çev.: Özlem Okur, İstanbul: Kesit Yayıncılık.
SEYFETTİN Ömer (2002). Türklük Üzerine Yazılar, Ankara: Bilgi Yayınevi.
SHISSLER A. Holly (2005). İki İmparatorluk Arasında: Ahmed Ağaoğlu ve Yeni Türkiye, Çev.: Taciser Ulaş Belge, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
SHAW Ezel Kural ve SHAW Stanford J. (1994). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye 2, Çev.: Mehmet Harmancı, İstanbul: E Yayınları.
SOMEL Selçuk Akşin (1997). ‘‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türk Kimliği’’, (Ed. Nuri Bilgin), Cumhuriyet, Demokrasi ve Kimlik, İstanbul: Bağlam Yayınları, s. 71-83.
SOYSAL Gün (2002). ‘‘Rusya Kökenli Aydınların Cumhuriyet Dönemi Türk Milliyetçiliğinin İnşasına Katkısı’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 483-504.
TOPRAK Zafer (2009). ‘‘Osmanlı’da Toplumbilimin Doğuşu’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 310-327.
TOPRAK Zafer Toprak (1995). ‘‘Aydın, Ulus-Devlet ve Popülizm’’, (Ed. Sabahattin Şen), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, İstanbul: Bağlam Yayınları, s. 39-81.
TUNAYA Tarık Zafer (2010). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
ÜLKER Erol (2005). ‘‘Contextualising ‘Turkification’: Nation-building in the Late Ottoman Empire (1908-1918)’’, Nation and Nationalism, 11/4, s. 613-636.
Türkiye’de Milliyetçilik ve Milli Kimlik: Türkçülüğün Keşfi ve Ulus-Devletleşme Sürecinde Türk… 95
ÜNAL Hasan (1996). ‘‘Young Turk Assesment of International Politics 1906-1909’’, (Ed. Sylvia Kedourie), Turkey: Identity, Democracy, Politics, London, Portland, OR: Frank Cass, s. 30-44.
ÜNÜVAR Kerem (2002). ‘’Ziya Gökalp’’, (Ed. Tanıl Bora), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce IV: Milliyetçilik, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 28-35.
ÜNÜVAR Kerem (2009). ‘‘İttihatçılıktan Kemalizme: İhya’dan İnşa’ya’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 129-142.
ÜSTEL Füsun (2009). ‘‘II. Meşrutiyet ve Vatandaşın ‘İcad’ı’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 166-179.
YILDIZ Ahmet (2009). ‘‘Kemalist Milliyetçilik’’, (Ed. Ahmet İnsel), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce II: Kemalizm, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 210-234.
YILDIZ Yavuz G. (1995). ‘‘Türk Aydını ve İktidar Sorunu’’, (Ed. Sabahattin Şen), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, İstanbul: Bağlam Yayınları, s. 355-378.
YUMUL Arus ve BALİ Rıfat N. (2009). ‘‘Ermeni ve Yahudi Cemaatlerinde Siyasal Düşünceler’’, (Ed. Mehmet Ö. Alkan), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce I: Cumhuriyete Devreden Düşünce Mirası, Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 362-366.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com