Buradasınız

MİSYONERLERİN SURİYE’DE SAĞLIK ALANINDAKİ FAALİYETLERİ İLE ŞAM TIP FAKÜLTESİNİN AÇILMASINA DAİR BİR RAPOR

A REPORT ON MISSIONARY ACTIVITIES IN HEALT SERVICE IN THE SYRIA AND THE OPENING OF THE DAMASCUS FACULTY OF MEDICINE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2570

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
With the beginning of 19th century, missionaries started to work intensively in Ottoman Empire. First activities of missionaries began in Syria which was in the boundaries of Ottoman. Close to the holy places in this area, being away from supervision and audit of central government and being intersection of Asia, Africa and Europe were effective in the preference of the Middle East. Missionaries firstly engaged in education activities in the Syria. Educational activities have been followed by medical activities. Missioners took Jesus, who cure patients, as a reference for their activities in the medical works and they achieved their goal in a short time by performing health service and establishing close relationship with local community. There were mainly French and American missioners in the Syria. Beirut American Medical Faculty was established by Americans and St. Joseph Medical Faculty was established by French for training qualified employee in medical works. Missioners, who trained in these faculties, were sent to hospitals, dispensaries and pharmacy in various places especially cities in the Middle East. Ottoman Empire has planned to open the Damascus Faculty of Medicine to be an alternative to these institutions. Various reports on executive, politics, economics and education were written for revealing reasons of the situation, which Ottoman Empire had in his last period. After giving information about current situation, these reports also included recommendations on measures to be taken. Also there were other reports for revealing what kind of medical works which conducted by missioners in Syria and how these works carried out. In this study, Missionaries medical activities in the Syria and measures that government were going to take toward to these missionary activities are investigated according to the report which prepared by Syria Medical Inspectorship in 29 November 1892.
Abstract (Original Language): 
Misyonerler, 19. yüzyılla birlikte Osmanlı sınırları içerisinde yoğun olarak çalışmaya başlamışlardır. İlk olarak Suriye bölgesinde faaliyette bulunan misyonerlerin, bu bölgeyi tercih etmelerinde, kutsal mekânlara yakın olması, merkezi hükümetin denetiminden ve gözetiminden uzak olması ile Asya, Afrika ve Avrupa’nın kesiştiği bir yer olması etkili olmuştur. Misyonerler, ilk olarak eğitim alanında faaliyette bulunmuşlardır. Eğitimi, sağlık alanındaki çalışmaları izlemiştir. Sağlık alanındaki çalışmalara yönelmelerinde Hz. İsa’nın hastaları iyileştirmesini kendilerine referans alan misyonerler, vermiş oldukları hizmetlerle bölge halkı ile yakın ilişki kurarak kendi amaçlarına kısa sürede ulaşmışlardır. Suriye’de ağırlıklı olarak Fransız ve Amerikalı misyonerler bulunuyorlardı. Sağlık alanındaki çalışmalarında eğitimli personel yetiştirmek için Amerikalılar, Beyrut Amerikan Tıp Fakültesi’ni, Fransızlar ise St. Joseph Tıp Fakültesi’ni kurmuşlardır. Bu okullardan yetişen misyonerler, başta Suriye olmak üzere Ortadoğu’daki çeşitli şehirlerde misyoner hastahane, dispanser ve eczahanelerine gönderilmişlerdir. Osmanlı Devleti bu kurumlara alternatif olması için Şam’da tıp fakültesi açılmasını planlamıştır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, devletin içinde bulunduğu durumun nedenlerini ortaya çıkarmak için idarî, siyasî, iktisadî ve eğitim alanlarında çeşitli raporlar hazırlanmıştır. Bu raporlarda mevcut durum hakkında bilgiler açıklandıktan sonra, alınacak tedbirlere ilişkin önerilere yer verilmiştir. Suriye’de misyonerlerin sağlık alanında yürütmüş oldukları çalışmaların neler olduğunu ve ne şekilde yürütüldüğünü ortaya çıkarmak için de çeşitli raporlar kaleme alınmıştır. Bu çalışmada, Suriye Sıhhiye Müfettişliği tarafından 29 Kasım 1892 tarihinde hazırlanmış olan rapora göre Misyonerlerin Suriye’de sağlık alanındaki çalışmaları ile bu çalışmalara karşın devletin almayı planladığı tedbirlerin neler olduğu incelenmiştir.
139
164

REFERENCES

References: 

1.Arşiv Kaynakları ve Salnameler
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti İdarî Kısım, 1409-1321/S-28, 26 Safer 1321 H., (24 Mayıs 1903 M.) tarihli belge.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi, 1770-118, 29 Safer 1308 H., (14 Ekim 1890 M.) tarihli belge.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Hususi, 66-1316/Ra-71, 22 Rebiü’l-evvel 1310 H., (14 Ekim 1892 M.) tarihli belge.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Mütenevvi Maruzât, 73-67, 9 Cemaziye’l-evvel 1310 H. (29 Kasım 1892 M.) tarihli rapor.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Perakende Evrakı Elçilik, Şehbenderlik ve Ataşemiliterlik, 42-57, 29 Zilhicce 1310 H. (14 Temmuz 1893 M.) tarihli belge.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Maarif Nezâreti Maruzât, 2-22, 22 Safer 1309 H.( 27 Eylül 1891 M.) tarihli rapor.
Suriye Vilayeti Salnâmesi 1309 ve 1310 H. (1891-1892 M.).
162
Kürşat ÇELİK
2. Tetkik Eserler
ŞERİF, A. (1 Nisan 1327). “Beyrut’ta Maarif-i Ecnebi Tesirat ve Netayici”, Sebilürreşat (Sırat-ı Müstakim) Dergisi, 6 (139), 135-137.
AKGÜN, S. (1992). “Amerikalı Misyonerlerin Anadolu’ya Bakışları”, OTAM, 3, Ankara, 1-16.
AKYÜZ, Y. (1970). “Abdülhamit Devrinde Protestan Okulları İle İlgili Orijinal İki Belge”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), Ankara, 121-130.
ARI, T. (2004). Geçmişten Günümüze Orta Doğu, (Siyasi, Savaş ve Diplomasi), Alfa Yayıncılık, İstanbul.
BAEDEKER, K. (1906). Palestine and Syria, London.
BALTACI, C. (2002). “Osmanlı Devletinde Eğitim ve Öğretim”, Yeni Türkiye Yayınları, Türkler, 11, Ankara, 446-462.
BOLAT, G. (2006). Mf.Mgm-7/39-40 Numaralı Defterlerin Transkripsiyonu ve Suriye’de Faaliyet Gösteren Yabancı Okullar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
BURTON, İ. (1875). İnner Life of Syria, Palestina and The Holy Land, London.
ÇELİK, K (2010). Osmanlı Hâkimiyetinde Beyrut 1839-1918, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
ÇETİN, A. (1984). “II. Abdülhamid’e Sunulmuş Beyrut Vilâyetindeki Yabancı Okullara Dair Bir Rapor”, Türk Kültürü Dergisi, 253, Ankara, 316-324.
DEVELLİOĞLU, F. (1998). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
DRAMUR, R. (1990). “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanede Öğretim Üzerine Bazı Belgeler”, II. Tıp Tarihi Kongresi, İstanbul, 20-21 Eylül, 137-148.
ERGÜN, M. (1996). İkinci Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri 1908-1914, Ocak Yayınları, Ankara.
FENDOĞLU, H. T. (2002). “Amerika Birleşik Devletlerinin Misyonerleri ve Osmanlı Devleti”, Yeni Türkiye Yayınları, Türkler, 14, Ankara, 189-196.
GOODELL, W. (1876). Forty Years in Turks Empire, I, New York.
HIZLI, M. (2002). “Osmanlı Klasik Döneminde Medrese”, Yeni Türkiye Yayınları, Türkler, 11, Ankara, 426-435.
IŞIK, R. (2005). “Osmanlı’nın Son Dönemlerinde Marunîlerin Lübnan’da Bağımsız Bir Hıristiyan Devleti Kurma Girişimlerinin Fikri Temelleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), Elazığ, 413-432.
İHSANOĞLU, E. (1999). Suriye’de Modern Osmanlı Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
JESSUP, H. H. (1910). Fifty Three Years In Syria, II, New York.
KAHYA, E. ve Erdemir, A. (2000). Osmanlıdan Cumhuriyete Tıp ve Sağlık Kurumları, Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara.
MÜLAYİM, S. (2010). “Süleymaniye Camii ve Külliyesi”, Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, C.38, Ankara, 114-119.
Misyonerlerin Suriye’de Sağlık Alanındaki Faliyetleri İle Şam Tıp Fakültesinin Açılmasına Dair… 163
ÖZTÜRK, A. (2007). “Amerikan Board’un Kuruluşu, Teşkilatlanması ve Osmanlı Devletinde Kurduğu Misyonlar”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, Kayseri, 63-74.
PENROSE, S. B. L. (1941). That They May Have Live The Story of The American University of Beirut, New York.
POLAT, İ. (1988). “Osmanlı İmparatorluğunda Açılan Amerikan Okulları Üzerine Bir İnceleme”, Belleten, LII (203), Ankara, 626-652.
SAMİ, Ş. (1894). “Şam”, Kamusu’l alam, IV, İstanbul, 2824-2828.
SÜREYYA, S. (26 Mayıs 1327). “Beyrut’ta Amerikan Protestan Mektebi 1”, Sebilürreşat (Sırat-ı Müstakim) Dergisi, 6 (144), 218-220.
SÜREYYA, S. (16 Haziran 1327). “Beyrut’ta Amerikan Protestan Mektebi 2”, Sebilürreşat (Sırat-ı Müstakim) Dergisi, 6 (147), 268-270.
SAY, Y. (2002). “Türk Tıp Kurumları”, Yeni Türkiye Yayınları, Türkler, 11, Ankara, 320-347.
SEVİNÇ, N. (2007). Osmanlıdan Günümüze Misyoner Faaliyetleri, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul.
SOY, H. B. (2004). “Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e Kadar”, Bilig, 30, 173-200.
STRONG, W. E. (1910). The Story of American Board, Boston.
ŞEVKİ, O. (1991). Beş Buçuk Asırlık Türk Tababet Tarihi, Sadeleştiren; İlter Uzel, Kültür Bakanlığı, Ankara.
ŞİŞMAN, A. (2002). “Misyonerlik ve Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Kurulan Yabancı Sosyal ve Kültürel Müesseseler”, Yeni Türkiye Yayınları, Türkler, 14, Ankara, 173-180.
TEVETOĞLU, F. (1985). “Amerika Birleşik Devletleri ve Ortadoğu”, Türk Kültürü Dergisi, 266, Haziran, 381-391.
UNAN, F. (2008). “Sahn-ı Seman”, Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, 35, İstanbul,532-534.
YÜCEL, İ. (2005). Kendi Belgeleri Işığında Amerikan Board’ın Osmanlı Ülkesindeki Teşkilatlanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com