Buradasınız

XVI. YÜZYIL KAYITLARINA GORE ALAIYE(ALANYA) SANCAĞINDA YER ADLARI ÜZERİNE BiR İNCELEME

AN INVESTIGATION OF PLACE NAMES IN ALANYA (ALAİYE) SANDJAK ACCORDING TO RECORDS OF THE SIXTEENTH CENTURY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/jasss_97

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Alanya is an important touristic and agricultural city on the Mediterranean Coast of Turkey. The city was also important during Ottoman and pre Ottoman period for agricultural and trade as well. The purpose of this study was to explore the XVIth century of Alâiye Sandjak's place (210 villages, hamlets, communities, lodges, mountain pastures and tribal names) and their charasteristics. The data was collected from 1500, 1530, 1555 Ottoman Tax Registers (Tahrir Defterleri). In this study, more than 210 villages, hamlets, communities, a small Islamic monastery, place names, plateau, and mountain were investigated. In addition to this, over 132 pieces of nomadic and tribal names were evaluated according to their name. The study revealed that majority of these names are in Turkish and same of name of the places are transformed into Turkish from their original names.
Abstract (Original Language): 
Alanya bugün Akdeniz'in önemli bir sahil, turizm ve tarım kenti olduğu gibi, Osmanlı ve Osmanlı öncesi dönemde de önemini korumaktaydı. Alanya XVI. yüzyılda bugünkü Alanya, Gündoğmuş, Manavgat, Akseki ve İbradı sınırlarını içerisine almaktaydı. Osmanlı kayıtlarında Alâiye şeklinde geçen bu şehrin birçok yönü gibi yerleşim ve yer adları da önemlidir. Bu çalışmada 1500, 1530,XVI. Yüzyıl Kayıtlarına Göre Alâiye(Alanya) Sancağında... 170 1555 tarihlerinde tutulan Tapu Tahrir defterlerindeki kayıtlar esas alınarak, Alâiye sancağındaki yer isimleri üzerine bir inceleme yapılmıştır. Bu çalışmada 210'dan fazla köyle birlikte mahalle, mezra, cemaat, zaviye, yayla ve dağ gibi bazı yer isimleri incelendi. Bunun yanında 132 adet yörük ve aşiret ismi de incelenerek isimleri üzerinden bir değerlendirme yapıldı. İncelemiş olduğumuz yörük ve aşiretlerin bir kısmı göçebe bir kısmı ise yerleşik hayata geçmiş durumdadır. Sancak genelinde kullanılan Senir, Hisar, Kara, Kızıl gibi birçok kullanımın Anadolu'nun diğer şehirlerinde de kullanıldığını söyleyebiliriz. Bunlardan Alâiye sancağındaki Senir köyü dağ yamacında kurulmuştur. Senir'in Türkçede dağ yamacı anlamına geldiğinden yola çıkarak ve diğer bölgelerdeki Senir isimli köylerin veya Senir kelimesi ile üretilen köy isimlerinin dağ yamaçlarında kuruluşuna bakarak kültürel benzerlikler veya yaşam tarzı ile ilgili bazı sonuçlara da ulaşabiliriz.
169-182

REFERENCES

References: 

Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Tapu Tahrir Defteri(TT), 166, 990. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maliyeden Müdevver Defterleri (MAD.d.,) 22011. Tapu Kadastro Genel Müdürlü Arşivi(TKGMA), Tapu Tahrir Defteri, 172. Diğer Kaynaklar
AKDAĞ, Mustafa, Türkiye 'nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, C. I, Cem Yayınevi, Ankara 1992.
AKGÜL, Mehtap "16. Yüzyıl Arşiv Kayıtlarına Göre Alâiye 'nin Sosyal ve Ekonomik Hayatı ile Nüfus ve İdari Taksimatı", İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul,
1989.
AKSAN, Doğan, Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu Yayınları,
Ankara 1998.
AMANOĞLU, Ebülfez, "Orhun Yazıtlarındaki Bulak Boy İsmi ve Türk Tarihinde Yansımaları", Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl konulu 3. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, 2010, s.51-54.
Antalya Kültür Envanteri, (Akseki-İbradı-Gündoğmuş-Gazipaşa), T.C. Antalya Valiliği, Antalya 2005.
BAŞKAN, Özcan, "Türkiye Köy Adları Üzerine Bir Deneme", TDAY-Belleten, S. 319, Ankara 1970, s. 237-253.
BAYKARA, Tuncer, Türk Kültür Araştırmaları, İzmir 1997.
BAYRAKTAR, Nesrin, "Kara ve Siyah Renk Adlarının Türkçedeki Anlam ve Kavram Boyutu Üzerine", TÖMER Dil Dergisi, S. 126, Ekim-Kasım-Aralık 2004.
BAYRAKTAR, Nesrin, "Orhun Yazıtlarında Geçen Renk Adlarının Anlam Alanları Üzerine", Orhon Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. Yüzyıl konulu 3. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu, 2010, s. 121-128.
CAFEROĞLU, Ahmed, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul 1968.
ÇAKAR, Enver, "Halep Sancağında Türkçe Yer Adları", OTAM, 11 (Ankara 2000), s. 83 -
107.
GÜLENSOY, Tuncer, "Anadolu Yer Adlarına Genel Bir Bakış" Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı, Ankara 1998, s. 41-48.
GÜNDÜZ, Ahmet, "1526 Tarihli Tahrir Defterine Göre Antakya ve Çevresindeki Türkçe Yer Adları Hakkında Bir Değerlendirme", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 5, S. 9 (2008), s. 141-160.
HACIGÖKMEN, Mehmet Ali, "XVI. Yüzyıl'a Ait Tahrir Defterine Göre Alanya'da Yer Adları Hakkında Bir Araştırma", Milli Kültür, S. 393, s. 29-38.
KARACA, Behset, XV. ve XVI. Yüzyıllarda Manavgat Kazası, Fakülte Kitabevi, Isparta 2010.
KAYMAZ, Zeki, "Türkiye Türkçesi ve Ağızlarında Renk Bildiren Kelimelerin Kullanılışı ve Sistematiği", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, (2000) 1997, s. 251-341.
KÖPRÜLÜ, Fuad, Osmanlı Devleti 'nin Kuruluşu, Ötüken Yayınları, Ankara 1994.
181
Selim
Hilmi ÖZKAN
1 •
ÖZ, Suat, Evliya Çelebi Seyahatnamesi'ne Göre Anadolu'da Yer Adları, Kırıkkale
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi),
Kırıkkale 2007.
ÖZKAN, Selim Hilmi, Osmanlı 'dan Cumhuriyet 'e Gündoğmuş (Kise ve Nağlu Nahiyeleri), Alanya Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, Alanya 2011.
ÖZKAN, Selim Hilmi, "XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Alâiye Sancağının İdarî Yapısı ve Nüfus Durumu", TÜBAR, S. XXIX, Bahar, 2011, s. 275-291.
ÖZKAN, Selim Hilmi, "XVI. Yüzyıl Sonlarında Tomarza, Tomarza ve Kayseri Çevresinde Oğuzlar", History Studies, Volume 2/3, 2010, s. 273-284.
TUNÇEL, Harun, "Türkiye'de İsmi Değiştirilen Köyler", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, C. 10, S. 2, Elazığ 2000, s. 23-34.
ŞEKER, Mehmed, Fetihlerle Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması, TDVY, Ankara 1991. TAPUR, Tahsin, "Barcın Yaylası(Karaman/Sarıveliler)", Türk Coğrafya Dergisi, S. 51,
İstanbul 2008.
YAKUPOĞLU, Cevdet, "Kastamonu ve Çevresinde Meyve İle İlgili Yer Adları(13-15. Yüzyıllar" Turkish Studies, Volume 3/5 Fall 2008, s. 420-451.
YEDİYILDIZ, Bahaddin, "Türkiye'de Yer Adı Verme Usulleri", Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, 11-13 Eylül 1984, Ankara 1984.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com