ON THE BORROWING VOCABULARY OF AHLAT DIALECT
Journal Name:
- The Journal of Academic Social Science Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name |
|---|
Abstract (2. Language):
The Ahlat Dialect, as it is one of the East Group dialects, plenty of words has been borrowed especially from Armenian, Persian and Arabic as well as Mongolian and Romaic as it is less in number. These conditions can be explained with Ahlat’s being the entrance gate of Turks into Anatolia and its location which is situated on a transition region.
It is interesting that the words derivated from Armenian are about agriculture. It showes us that it takes a long time to settle down for Turkish people and they use these words about agriculture after they adopt a sedentary life.In Arabic and Persian word utterance is seen to be closer to the Persian. The
usage of 'nerdivan' for merdivan in written language is a good example. Besides this we
can give these examples for the changes in words hayır ˃ ḫėr, keyif ˃ kėf.
Not many words are taken from Mongolian but the word ‘kuda’ which is used
for ‘dünür’ stands out as an example of this derivation. Although it is almost forgetten
by the new generation, it is still commonly used. It is the same for the word ‘dalda’
which is used for ‘shadow’.
The words derivated from the other languages (English, French, Bulgarian, etc.)
gained a place with the post republican period. These words found a wide range of use
with the spread of education, printed and visual media.
The borrowing vocabulary of Ahlat dialect was mentioned in this article for the
first time and and those words were also presented including their etimologies. In this
study of us, just a list of those borrowing words is going to be presented.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Doğu Grubu Ağızlarından olan Ahlat Ağzı’nda Ermenice, Farsça, Arapça pek çok alıntı sözcük bulunmaktadır. Ayrıca Moğolca ve Rumca az da olsa alıntı sözcük vardır. Bu durum Ahlat’ın Anadolu’ya Türklerin giriş kapısı olması ve bir geçiş bölgesi üzerinde bulunmasıyla açıklanabilir.
Ermenice alıntı sözcüklerin ağırlıklı olarak tarımla ilgili olması ilgi çekicidir. Bu bize Türklerin yerleşik hayata geçmesinin uzun zaman aldığını, yerleşik hayata geçtikten sonra Türkçe sözcüklerin yanında tarımla ilgili bu alıntı sözcükleri benimsediklerini ve kullandıklarını gösterir.
Moğolcadan çok fazla sözcük alınmamakla beraber dünür yerine kullanılan ḳuda sözcüğü dikkat çeker. Yeni kuşaklar tarafından artık unutulmaya yüz tutmuş olsa da hâlâ yaygın bir kullanımı söz konusudur. Gölge anlamında kullanılan dalda sözcüğü için de aynı şeyleri söylemek yerinde bir tespit olur.
Arapça ve Farsça sözcüklerde ise söyleyişin Farsçaya daha yakın olduğu görülür. Yazı dilindeki ‘merdiven’ sözcüğünün aslına yakın bir söyleyişle ‘nerdivan’ biçiminde kullanımı buna güzel bir örnektir. Bunun yanında sözcüklerdeki değişime şu örnekleri verebiliriz: hayır ˃ ḫėr, keyif ˃ kėf.
Diğer dillerden (İngilizce, Fransızca, Bulgarca vb.) alınma sözcükler ise Cumhuriyet sonrası dönemle birlikte ağızda yer edinmiştir. Eğitimin yaygınlaşması, yazılı ve görüntülü yayınlar aracılığıyla bu sözcükler geniş bir kullanım alanı bulmuştur.
Ahlat Ağzı’nın alıntı söz varlığı ilk defa bu makalede ele alınmış ve yine ilk defa bu sözcükler etimolojileriyle birlikte verilmiştir. Çalışmamızda bu alıntı sözcüklerin bir dökümü yapılacaktır.
FULL TEXT (PDF):
- 1