Buradasınız

EHL-İ HİREF-İ HASSA’ TEŞKİLATININ OSMANLI KÜLTÜR VE SANAT YAŞAMINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

LOCATION AND IMPORTANCE OF THE ‘EHL-I HIREF-I HASSA’ ORGANIZATION WITHIN THE OTTOMAN CULTURE AND ARTS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2784

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The Ehl-i Hiref Organization is a production organization of the Seraglio, consisting of artists and craftsman, who are “masters of art“ as well as various specialists who are trained members of service divisions of the Seraglio. Archive documents related to production capacity, organisational skills of this organisation, their work places, master artists of the staff, trainings and education of these staffs who realized their artful productions for many centuries from the highest ranks in the Seraglio, have always been a research object and important works were made on this. However, these information are generally disordered and there are still fields that need more investigation.The responsibility of the Ehl-iHiref Organisation, that created the Ottoman Seraglio Art and earned a prestigious position for himself with the genuine understanding for art, which they created among the world civilizations, was very high, and yet the production possibilities were limited. Nevertheless, with supporting’s from outside the Seraglio from time to time, all needs of the Seraglio were satisfied at a maximum level and the produced masterpieces, which were manufactured within the frame of Seraglio art principles in a common Seraglio style had become artefacts that were admired by other civilizations and spoken highly. Despite coming from various disciplines, the real success of this mutual production for the Seraglio belongs to the Ehl-i Hiref Organization and the united style created by its most important establishment the nakkaşhane (painter’s house). In this work it was attempted to gather information on the organization. It is underlined that the organisation with detailed art work and high quality products and together with a mutual style formed the Seraglio art which again had its impacts on the folk arts. Also, the internal structure of the organization, their divisions, work places, salaries of the workers, their relations to political authorities, ateliers who were attached to the guild organization within the country boundaries and made supporting production for the Seraglio as well as travelling artists were examined.
Abstract (Original Language): 
Sarayın Ehl-i Hiref teşkilatı, “sanat ehli” olan sanatkâr ve zanaatkârlarla, hizmet veren çeşitli uzman kişilerin mensubu oldukları bölüklerden oluşan sarayın eğitimli üretim teşkilatıdır. Uzun yüzyıllar boyunca sarayın yüksek mertebeden sanatsal üretimlerini gerçekleştirmiş olan bu teşkilatın, üretim kapasitesi, teşkilatın organizasyon kabiliyeti, çalışma mekânları, kadroları oluşturan usta sanatçılar, kadrolarının eğitimleri ve teşkilata dair çeşitli bilgilerin yer aldığı arşiv belgeleri her zaman araştırma konusu olmuş, üzerinde önemli çalışmalar yapılmıştır. Ancak genelde bu bilgiler dağınıktır ve hala araştırılmaya ihtiyaç duyulan alanlar mevcuttur. Dünya Medeniyetleri içerisinde yarattığı özgün sanat anlayışı ile kendine saygın bir yer edinmiş olan Osmanlı saray sanatını yaratan Ehl-i Hiref teşkilatının sorumluluğu oldukça fazla ancak üretim imkânları sınırlıdır. Ancak yine de, zaman zaman saray dışından alınan takviyeler ile de olsa, sarayın ihtiyaçları her dönem en azami şekilde karşılanmış ve saray sanatı ilkeleri çerçevesinde, ortak bir saray üslubunda üretilen şaheser eserler, diğer medeniyetler içinde hayranlık uyandıran, övgüyle söz edilen eserler olmuşlardır. Farklı disiplinlerden gelinerek yapılmış olsa da, saraya yönelik bu ortak üretimin gerçek başarısı Ehl-i Hiref teşkilatına ve en önemli kurumu nakkaşhane’nin yarattığı üslup birliğine aittir. Bu çalışmada teşkilata ait bilgiler derlenmeye çalışılmış, teşkilatın ince işçilikli, yüksek kaliteli ürünleri ile ve ortak bir üslupla oluşturulan saray sanatının, halk sanatı üzerine de etkileri olduğu vurgulanmış ve teşkilatın iç yapısı, bölükleri, çalışma mekânları, çalışanların ücretleri, siyasi otorite ile ilişkileri, saraya destek üretim yapan, ülke sınırlarındaki lonca teşkilatlarına bağlı atölyeler, gezgin sanatçılar irdelenmiştir.
279
294

REFERENCES

References: 

ASLANAPA Oktay, Türk Halı Sanatının Bin Yılı, İstanbul, 1987.
AKALIN Şebnem, ‘Osmanlı İşlemelerinin 17.Yüzyıldaki Motif ve Kompozisyon Özellikleri,’ 17. Yüzyıl Osmanlı Kültür ve Sanatı, Sanat Tarihi Derneği Yayınları.
BOZCU Pelin, Osmanlı Sarayında Sanatçı ve Zanaatçı Teşkilatı Ehl-i Hiref, (yayımlanmamış uzmanlık tezi), İstanbul, 2010.
ÇAĞMAN Filiz “Behind the Ottoman Canon: The Works of the Imperial Palace”, Palace of Gold and Light. Treasures from the Topkapı Istanbul, İstanbul, 2000.
ÇAĞMAN Filiz “Mimar Sinan Döneminde Sarayın Ehl-i Hiref Teşkilatı”, Mimar Sinan Dönemi Türk Mimarlığı ve Sanatı, 1988, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
ÇAĞMAN Filiz“OsmanlıSanatı”,Anadolu Medeniyetleri Avrupa Konseyi 18.Avrupa Sanat Sergisi Katalogu, Cilt III, Selçuklu/Osmanlı (İstanbul, 22Mayıs-30Ekim 1983), Ankara,1983.
ÇAĞMAN Filiz“Saray Nakkaşhanesinin Yeri Üzerine Düşünceler”, Sanat Tarihinde Doğudan Batıya: Ünsal Yücel Anısına Sempozyum Bildirileri, İstanbul, 1989.
ÇOKAY Önder, ‘Osmanlı Saray Sanatı Ekolünde Sanatçılar ve Halı Üretimi’, İstem, Yıl:1, Sayı:2, 2003, s.147 – 154.
EKİCİ Sakine Akcan, ’III. Mehmed Döneminde 1596-1601 Tarihleri Arası Ehl-i Hiref Defterlerine Göre Sanatkârlar’ (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul, 2013.
KAZAN Hilal“Topkapı Sarayı’nda Kâtipler Cemiyetinin (Cemâat-i Kâtibân-ı Kütüb) Eğitimleri ve Görevleri”,Osmanlı Araştırmaları, S.24, 2004.
KIRIMTAYIF Süleyman, “XV. ve XIX. Yüzyıllar Arasında Osmanlı Saray Sanatı Teşkilatı”, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: 1996.
NECİPOĞLU Gülru, 15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı. Mimari, Tören ve İktidar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
MERİÇ Rıfkı Melül “Türk Sanatı Tarihi Vesikaları: Bayramlarda Padişahlara Hediye Edilen Sanat Eserleri ve Karşılıkları”, Türk Sanatı Tarihi Araştırma ve İncelemeleri, S.1, İstanbul, 1963.
SÖZEN Metin ve TANYELİ Uğur, Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, 1986.
TANINDI Zeren , ‘Nakkaş Hasan Paşa’, Sanat. No:6, 1979.
UZUNÇARŞILI İsmail Hakkı Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
YAMAN Bahattin, “1796 Tarihli Ehl-iHiref Defterine Göre Osmanlı Saray Sanatkârları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.13, I sparta: 2004.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com