1895 ANTEP ERMENİ OLAYLARI
1895 ANTEP ARMENIAN UPRISINGS
Journal Name:
- The Journal of Academic Social Science Studies
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Armenains provieding to add provisions to 1878 Treaty of Berlin about imposing
new reforms related to eastern and southern provinces of Anatolia where is populated by
them intensely caused many uprisings in many provinces of Anatolia between the years of
1895 and 1896 in order to obtain autonomy and afterwards independence. One of this
uprisings was occured in Antep in 1895. After Turks and Kurds the vast majority was teh
Armenians, and they werewitholding the commerce and the arts of Gaziantep. The number of
the Armenians who were dealing with farms and animal feeding were very few. Also there
were Armenians who used to work on trade and industry with the Turks together. The
Armenian Hunchakian committee started the uprisings on the sixteenth of November of 1895
on the purpose of srating an ethnic-religious conflict between Moslem and Armenian citizens
of Antep. As well as in other parts of Anatolia where Armenian population was concentrated
in, at Gaziantep -which is the second largest city in the Province of Aleppo- Armenian youthes
were gagning up through schools. Both in the missionary schools’ and in the Armneians’ own
schools separatist ideas were indoctrinating to young Armenian pupils. In organization of
Hunchakian committee, the active role was undertook by the school teachers in antep.In fact,
the branches of Hunchakian committee, of Gaziantep and Kilis Hinchak were carrying out
their activities under the leadership of school teachers. İn this study, the uprising of 1895 and
the role of the missionaries’s in this uprisings are examined. In addition, the repercussions of
teh uprisings in Europe judged in teh light of consular reports and the archive of The New
York Times.Abstract (Original Language):
1878 Berlin Antlaşması’na yoğun olarak yaşadıkları Doğu ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerinde kendilerine yönelik ıslahat yapılması hükmünün eklenmesini sağlayan Ermeniler
yine bu antlaşmaya dayanarak önce özerklik sonra da bağımsızlık edebilmek için 1895 ve
1896 yıllarında Anadolu’nun bir çok yerinde isyanlar başlattılar. Bu isyanlar biri de 1895
yılında Antep’te gerçekleşti. Antep’te Türk ve Kürtlerden sonra Ermeniler büyük bir
çoğunluğu oluşturur ve bunlar memleketin sanat ve ticaretini elinde tutardı. Ermenilerin pek
azı çiftlik ve hayvan beslemekle uğraşırdı. Ancak ticaret ve sanayide Türklerle beraber çalışan
Ermeniler de vardı. XIX. yüzyılın son çeyreğinden itibaren Antep’te teşkilatlanmaya başlayan
Hınçak Ermeni Komitesi üyeleri 16 Kasım 1895’te Antep’teki Müslüman ve Ermeni nüfusu bir
birine kırdırmak için olayları başlattı. Anadolu’nun, Ermeni nüfusunun yoğun olduğu diğer
bölgelerinde olduğu gibi Halep vilâyetinin ikinci büyük şehri olan Antep’te de Ermeni
gençleri genellikle okullar vasıtasıyla örgütlenmekteydiler. Gerek misyoner okulunda gerekse
Ermenilerin kendi okullarında verilen eğitim ile ayrılıkçı fikirler Ermeni gençlere
aşılanmaktaydı. Antep’teki Hınçak teşkilatlanmasında da en etkin rolü okul hocaları
üstlenmişlerdi. Nitekim Antep ve Kilis’teki Hınçak cemiyeti şubeleri, mektep hocalarının
liderliğinde faaliyetlerini yürütmekteydiler. Bu çalışmada 1895 olayları ve olayların
yaşanmasında şehirdeki misyonerlerin rolü incelenerek konu ile ilgili yabancı devlet
konsoloslarına ait raporlar ve misyoner kaynakları değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmada The
New York Times gazetesinin arşivindeki konu ile ilgili haberler ışığında 1895 Antep
olaylarının Avrupa’da ki yankısı irdelenmiştir.
FULL TEXT (PDF):
