Buradasınız

İLKÖĞRETİM 4 VE 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVREYE YÖNELİK TUTUM ve ALGILARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

INVESTIGATION OF PRIMARY 4 TH AND 5 TH GRADE STUDENTS' ATTITUDES AND PERCEPTION TOWARDS ENVIRONMENT ACCORDING TO SEVERAL VARIABLES

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS859

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
Environment and environmental education terms have been getting importance since 1995. Increasing of industry, production and consumption practices day by day has caused running out of environmental sources or damaging them so that in order to be able to use available resources efficiently, environmental education has been focused. In the process of achieving environmental education aims, attitude and perception are rather important factors. There are many variable effecting attitude and perception. The leading ones are gender, knowledge level, socioeconomic status and literacy level of students’ parents. From that perspective, main aim of this study is to examine primary 4 th and 5 th grade students' attitudes and perception towards environment in accordance with gender, class level, literacy level of students’ parents and economic level of students’ parents. The fact that the survey is focused on students educated in 4th and 5th classes is important to determine negative attitude and perception and to prevent them. Study group of the survey was 343 students educated in 4th and 5th classes in 5 elementary schools in Kırıkkale. They were selected randomly. Survey model was employed in that study and the instruments were Environmental Attitude and Perception scale. According to findings, students’ attitude and perception toward environment are generally positive, and attitude and perception towards environment differ in class levels, gender and education level of students’ fathers, but they do not differ in economic status and education level of students’ mothers. With the help of the findings, in order to develop students’ attitude, the followings can be advised: curriculum should be revised, students should be directed and advised to participate in activities related to environment and lastly parent training programs should be given importance.
Abstract (Original Language): 
Çevre ve çevre eğitimi kavramları özellikle 1970’li yıllardan itibaren önem kazanan kavramlardır. Sanayii, üretim ve tüketim alanlarındaki faaliyetlerin giderek artması, çevresel kaynakların tükenmesi ya da zarar görmesine neden olmuş, dolayısıyla var olan kaynakların verimli ve bilinçli kullanılmasının önemi daha da artmıştır. Bu nedenlerle “çevre eğitimi” özellikle son yıllarda çevre problemlerinin çözümünde odak konulardan biri haline gelmiştir. Çevre eğitimi, genel anlamda çevre bilincine sahip, doğal, tarihi, kültürel, sosyo estetik değerlerin farkında; çevreye ilişkin duyarlı, kalıcı, olumlu davranış ve tutumlara sahip ve sorunların çözümünde sorumluluk alan bireyler yetiştirmek olarak tanımlanabilir. Çevre eğitiminin amacına ulaşmasında bireylerde var olan tutum ve algı oldukça önemli faktörlerden olup bir çok değişkenden etkilenmektedirler. Bu faktörlerden bazıları, cinsiyet, bilgi düzeyi, sosyoekonomik durum ve ebeveynlerin eğitim düzeyidir. Bu anlamda bu çalışmanın temel amacı, ilköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve algılarını cinsiyet, sınıf düzeyi, ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve ailenin gelir düzeyi değişkenlerine göre incelemektir. Araştırmanın ilköğretim 4 ve 5. sınıf seviyesinde yapılması olumsuz tutum ve algıların tespiti ve önleyicilik açısından önemlidir. Araştırmanın çalışma grubunu Kırıkkale İl’indeki ilköğretim okullarından random yolla seçilmiş 5 ilköğretim okulundaki 4 ve 5. sınıf düzeyinde 343 öğrenci oluşturmaktadır. Tarama modeline göre yapılmış olan araştırmada Çevreye Yönelik Tutum ve Algı Ölçeği ölçme aracı olarak uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin çevreye yönelik tutum ve algılarının genel olarak olumlu olduğu, çevre konularına yönelik tutum ve algılarının sınıf seviyesine, cinsiyete ve öğrencilerin babalarının eğitim seviyesine göre farklılık gösterirken, gelir durumu ile annelerinin eğitim seviyesine göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgular ışığında öğrencilerin konuya yönelik tutumlarını geliştirmek amacı ile müfredat programlarının revize edilmesi, öğrencilerin çevre konularına yönelik aktivitelerde yer almalarının sağlanması ve teşvik edilmesi ve aile eğitim politikalarına önem verilmesi önerilebilir.
283-303

REFERENCES

References: 

AKKURT, N .(2007). Aktif Öğrenme Tekniklerinin Lise 1. Sınıf Öğrencilerinin Ekoloji Ve Çevre Kirliliği Konusunu Öğrenme Başarılarına Ve Çevreye Yönelik Tutumlarına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ALIM, M. (2006). Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Türkiye’de Çevre ve İlköğretimde Çevre Eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
ALP, E., ERTEPINAR, H., TEKKAYA, C. ve YILMAZ, A. (2006).“İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve bilgileri üzerine bir çalışma”. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Özetler Kitabı. Ankara: Palme Yayıncılık, 110.
ARSLANYOLU, K. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Çoklu Zeka Kuramına Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
ATASOY, E. (2005). Çevre İçin Eğitim: İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum Ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Çalışma. Doktora tezi. Uludağ üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Bursa.
ATASOY, E. ve ERTÜRK, H. (2008). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum Ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması”.Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10-1.
AYDIN, F. ve ÇEPNİ, O.(2012). “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Karabük İli Örneği)”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 189-207.
AYDIN, F. ve KAYA H. (2010). “Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi”. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257
AYDIN, G. (2010). Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre Öğrenme Alanının Çevre Bilinci Kazandırmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin görüşleri. Yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
AYVAZ, Z.( 1998). Çevre Eğitimine Giriş, Çevre Eğitimi. İzmir: Merkezi Yayınları.
300
Serdar SAĞLAM - Mutlu Pınar DEMĠRCĠ GÜLER
BAŞ, M. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Bilimler Enstitüsü, Ankara
BAŞAL, H. A. (2005). “Çocuklarda Çevre Bilinci ve Duyarlılığının Geliştirilmesi”, I. Ulusal Erciyes Sempozyumu.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., ÇAKMAK, E.K.,AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ, Ş. ve DEMİREL, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
ÇABUK, B. ve KARACAOĞLU, C. (2003). “Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 36.
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI. (2011). Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi 2010-2020, Ankara.
CRİSP, G., NORA A. and TAGGART, A. (2009). Student Characteristics, Pre-College, College, and Environmental Factors as Predictors of Majoring in and Earning a STEM Degree: An Analysis of Students Attending a Hispanic Serving Institution. American Educational Research Journal, 46: 924.
DEMİRCİ, C. ve ÇENGELCI, E. (2011) “İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının İçeriğine ve Öğrenme-Öğretme Süreçlerine İlişkin Öğretmen Görüşleri”. ESOGÜ Eğitim Fakültesi Dergisi.
DENİŞ, H. ve GENÇ, H. (2010). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Yaşadıkları Çevrede Bulunan Milli Parklara Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Isparta İli Örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1, 9
EK, H.N., KILIÇ, N, ÖĞDÜM, P., DÜZGÜN, G. ve PEKER, S. (2009). “Adnan Menderes Üniversitesinin Farklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1) 125-136.
EKİCİ, G. (2005). “Lise öğrencilerinin çevre eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi”. Eğitim Araştırmaları. 18, 71-83
EROL, G. H.(2005). Sınıf Ögretmenligi İkinci Sınıf Öğrencilerinin Çevre ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. Yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta
ERTEN, S. (2004). “Çevre Eğitimi Ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır?”. Çevre ve İnsan Dergisi, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. 65/66. 2006/25.
EVANS, G., BRAUCHLE, G., HAQ, A., STECKER, R. ve WONG, K. (2007). “Young Children's Environmental Attitudes and Behaviors”.Environment and Behavior, 39: 635.
İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutum ve Algılarının… 301
GÖKÇE, N., KAYA, E., AKTAY, S. ve ÖZDEN, M. (2007). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları”. İlköğretim Online, 6 (3).
GÖKMEN, A. (2008). Bilgisayar Destekli Çevre Eğitiminin Öğretmen Adaylarının Madde Döngüleri Konusundaki Başarılarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Fen Ve Matematik Alanları Eğitimi Anabilim Dalı Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
GÜNEY, E. (2003). Çevre ve İnsan (Toplum Doğa İlişkileri). İstanbul: Çağatay Kitapevi.
İNAL, K.( 2004). Eğitim ve İktidar: Türkiye’de Ders Kitaplarında Demokratik ve Milliyetçi Değerler. Ankara: Ütopya Yayınları.
İNCEOĞLU, M.(2010). Tutum, Algı ve İletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
JIYANG, D., WALKER, J. VE SWINNERTON, G.(2006). “A Comparison of Environmental Values and Attitudes Between Chinese in Canada and Anglo-Canadians”. Environment and Behaviour, January 38 1, 22-47.
KARASAR, N.(2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yay.
KAYA, E., AKILLI, M. VE SEZEK F. (2009). “Lise Öğrencilerinin Çevreye Karşı Tutumlarının Cinsiyet Açısından İncelenmesi”.Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 18, 43-54.
KAYA, R., ALEMDAR, K.(1993). Kitle İletişiminde Temel Yaklaşımlar, İstanbul: Savaş Yay.
KEMMELMEİER, M., KRÓL G. & KIM, Y. (2002).“Values, Economics, and Proenvironmental Attitudes in 22 Societies”. Cross-Cultural Research , 36: 256.
KESİCİOĞLU, O.S.VE ALİSİNANOĞLU, F. (2009). “Aylık Çocukların Çevreye Karşı Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48.
KILBOURNE, W. & LEWIS A. (2001). “A Multinational Examination of the Role of the Dominant Social Paradigm in Environmental Attitudes of University Students”.Environment and Behavior, 33: 209.
KÜLÇE, C. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen Bilgisi Derslerine Yönelik Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
KYOUNG, A., KIM, J., AİREY D. AND SZİVAS, E.(2011) “The Multiple Assessment of Interpretation Effectiveness: Promoting Visitors' Environmental Attitudes and Behaviour”, Journal of Travel Research, 50: 321.
302
Serdar SAĞLAM - Mutlu Pınar DEMĠRCĠ GÜLER
MEINHOLD, J.L. VE MALKUS, A.J. (2005). “Adolescent Environmental Behaviors : Can Knowledge, Attitudes, and Self-Efficacy Make a Difference?” Environment and Behavior, 37: 511.
MORGİL. T. (1990). Ülkemizde Fen Eğitimi, Sorunlar ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5.
ÖZDEMİR, U.(2010). “Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı Ve Davranışlarına Etkisi”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
ÖZPINAR, D. (2009). İlköğretim 4. ve 5.Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunları Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
ÖZSEVGEÇ, T., ARTUN, H. (2012). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarına Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi”. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2432-30_05_201..., (Erişim Tarihi 08.12.2012).
ÖZTÜRK, Z. (2010). Sosyo-Ekonomik ve Demografik Faktörlerin Çevresel Sorunların Algılanması ve Çevre Duyarlılığı Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi soysal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
ŞAMA, E. (2003). “Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları”. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 2. 99–110.
STERLİNG, S. (2010). Sustainable education putting relationship back into education. Learning and Change.
TAYCI ÜNAL,F.(2009). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum, bilgi,duyarlılık ve aktif katılım düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Yüksek lisans tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ
TECER, S. (2007). Çevre İçin Eğitim: Balıkesir İli İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Bilgi, Tutum, Duyarlılık ve Aktif Katılım Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
TEYFUR, E.(2008). “İlköğretim Öğrencilerinin Akademik Başarılarının ve Çevre Kulübü Çalışmalarının Çevreye Yönelik Tutumlarına Olan Etkisi (İzmir Örneği)”. Ege Eğitim Dergisi, , (9)1, 131–149.
TÜKÇEV. (2012). Çevre Eğitimi. http://www.tukcev.org.tr/faaliyetlerimiz/cevre/cevre-egitimi, ( Erişim tarihi:10.11.2011).
UZUN, N.(2007). Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi Ve Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutum ve Algılarının… 303
YAŞAR, Z., YAŞAR, E., YALÇIN, N.( 2012). “İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Fen Ve Teknoloji Dersi Başarıları Açısından İncelenmesi”. http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/pdf/2344-30_05_201... (Erişim Tarihi 11.12.2012).
YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.
YILDIZ, Y.( 2006). Örgüt Kültürü Oluşumunda Örgütsel İletişimin Rolü: Gaziantep Büyükşehir Belediyesinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
YILMAZ, Y.D. (2006). İlköğretimde Çevre Eğitimi İçin Yöntem Geliştirme, Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
YILMAZ, O., BOONE, W. & ANDERSEN, H. O. (2004). “Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues”. International Journal of Science Education. 26(12): 1527-1546.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com