Buradasınız

DİYARBAKIR’DA SAĞLIK ALANINDAKİ GELİŞMELER [1923-1946]

DEVELOPMENTS IN THE FIELD OF HEALTH IN DİYARBAKIR [1923-1946]

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1673
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Republic, which was established on the wreckage of Balkan Wars, First World War and the Independence War, faced lots of great difficulties in the political, social and economic areas as well as in the health area. Young Republic’s modernization efforts towards overcoming the challenges in these fields, naturally, have shown itself in the field of the health. Of course, the first major development in the field of the health was the establishment of a ministry in 1920, with the name of the Ministry of Health. With the establishment of the Ministry, health care services were carried out better and the foundations of the health policies were laid, especially during the period of Refik Saydam. In the single-party era, the health policy of the Republic was; expanding health care organization by opening hospitals, dispensaries, the diagnostic and treatment centres in every part of the country, increasing the number of other health personnel especially of the doctors, fighting against contagious diseases, making laws of health and social care and bringing health services to villages As a result of the early health policies of the Republican Turkey, a large number of health care providers were opened in Diyarbakır and as well asphysicians and veterinarians, a large number of health officers worked in these institutions. In the early years of the Republic, in Diyarbakır as well as all over the country, infectious diseases such as malaria, typhoid fever and leishmaniasis and especially diphtheria, stained humma and smallpox were seen. Health institutions and Community Centre in Diyarbakır were making significant efforts in combating infectious diseases. In this study, the health situation of Diyarbakır between the years of 1923-1926, which is known as the single-party era will be studied. With this study, the health policy of the early Republic and its projection in Diyarbakır will be put forward a little bit.
Abstract (Original Language): 
Balkan, Birinci Dünya ve İstiklal savaşlarının enkazı üzerine kurulan Cumhuriyet, siyasi, sosyal ve iktisadi alanlarda olduğu gibi sağlık alanında da büyük zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Genç Cumhuriyet’in, söz konusu alanlardaki zorlukları aşma yolundaki modernleşme çabaları, doğal olarak, sağlık alanında da kendisini göstermiştir. Şüphesiz, sağlık alanındaki ilk önemli gelişme 1920 yılında Sağlık Bakanlığı adıyla bir bakanlığın kurulmuş olmasıdır. Bakanlığın kurulmasıyla birlikte sağlık hizmetleri daha iyi bir biçimde yürütülmüş ve bilhassa Refik Saydam döneminde sağlık politikalarının temelleri atılmıştır. Tek partili dönemde Cumhuriyet’in sağlık politikası, ülkenin her tarafında hastane, dispanser, tanı ve tedavi merkezleri açarak sağlık örgütünü genişletmek, başta doktor olmak üzere diğer sağlık personeli sayısını arttırmak, salgın hastalıklarla mücadele etmek, sağlık ve sosyal yardım yasaları yapmak ve sağlık hizmetlerini köylere kadar götürmek şeklinde gerçekleşmiştir. Erken Cumhuriyet Türkiye’sinin sağlık politikalarının bir neticesi olarak Diyarbakır’da çok sayıda sağlık kuruluşu açılmış ve bu kurumlarda hekim ve veterinerlerin yanı sıra çok sayıda sağlık memuru görev yapmıştır. Yanı sıra, Cumhuriyet’in ilk yıllarında tüm ülkede olduğu gibi, Diyarbakır’da da başta sıtma, tifo ve şark çıbanı olmak üzere çiçek, difteri ve lekeli humma gibi bulaşıcı hastalıklar yaygın olarak görülmekteydi. Diyarbakır’daki bulaşıcı hastalıklarla mücadelede sağlık kuruluşları ve Halkevi önemli çalışmalar yapmaktaydı. Bu çalışmada, Tek partili dönem olarak adlandırılan 1923-1946 yılları arasındaki dönemde Diyarbakır’ın sağlık durumu ele alınacaktır. Çalışmayla, bir nebze de olsa, erken Cumhuriyet’in sağlık politikası ve Diyarbakır’daki izdüşümü ortaya konmaya gayret edilecektir.
351-365

REFERENCES

References: 

Arşivler ve Resmi Yayınlar
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
TBMM Arşivi
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: V, c. 25, İçtima: 3, s. 33, 34.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: V, c. 25, Ekler Kısmı, s. 18.
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre: V, c. 25, İçtima: 3, Ekler Kısmı, s. 35.
Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, Türkiye İstatistik Yıllığı 1950, Ankara, (ty).
364
Ercan ÇAĞLAYAN
Başvekâlet İstatistik Umum Direktörlüğü, Maarif 1937-1938 İstatistiği, Suhulet Basımevi, İstanbul 1939.
Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü, İstatistik Yıllığı 1942-1945, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul 1946. Cumhuriyetin 15. Yılında Diyarbakır, Diyarbakır 1938.
Güneydoğu Birinci Genel Müfettişlik Bölgesi, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul 1939.
İstatistik İl Yıllığı, 1929.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Yıllığı, Matbuat Umum Müdürlüğü 1928-1929, Devlet Matbaası, İstanbul 1929. Kitap, Makale ve Tezler
ÇAĞLAYAN, Ercan, Tek Parti Döneminde Diyarbakır [1923-1950], [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2012.
ETİ, Usman, Diyarbekir, Diyarbekir Matbaası, Diyarbekir 1937.
GÜRSOY, Akile, “Sağlık, Gençlik, Güzellik”, Üç Kuşak Cumhuriyet, [Ed. Uğur Tanyeli], Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1998, ss: 41-51.
İNÖNÜ, İsmet, Defterler [1919-1973], [3. Baskı], [Haz. Ahmet Demirel], YKY, c. I, İstanbul 2008.
KARABULUT, Umut, “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Sağlık Hizmetlerine Toplu Bir Bakış: Dr. Refik Saydam’ın Sağlık Bakanlığı ve Hizmetleri [1925-1937]”, ÇTTAD, VI/15, [Güz 2007], s. 151-160.
KONYAR, Basri, Diyarbekir Yıllığı, c. 3, Ulus Basımevi, Ankara 1936.
METİNTAŞ, Mustafa Yahya-ELÇİOĞLU, Ömür, “Cumhuriyet’in İlk On beş Yılında Sağlık Hizmetleri [1923-1938]”, Osmangazi Tıp Dergisi, 2007; S. 29 (3), s. 162-170.
ÖZTÜRK, Mustafa, “Cumhuriyet Dönemi’nde Sağlık Hizmetleri”, SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, [1999], 6 [1], s. 37-41.
ÖZTÜRK, Saygı, İsmet Paşa’nın Kürt Raporu, [5. Baskı], Doğan Kitap, İstanbul 2008.
TEKELİ, İlhan-İLKİN, Selim,“Türkiye’de Sıtma Mücadelesinin Tarihi”, Cumhuriyetin Harcı Köktenci Modernitenin Ekonomik Politikasının Gelişimi, [2. Baskı], İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2010, ss: 107-161.
TEKİN, Gürkan, Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekâleti’nden Sağlık Bakanlığı’na [1920-2000], [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara 2011.
YILMAZÇELİK, İbrahim, XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır [1790-1840], TTK Basımevi, Ankara 1995.
Diyarbakır’da Sağlık Alanındaki Gelişmeler [1923-1946] 365
ZÜRCHER, Erik Jan, Savaş, Devrim ve Uluslaşma: Türkiye Tarihinde Geçiş Dönemi [1908-1928], [Çev. Ergun Aydınoğlu], [2. Baskı], İstanbul Bilgi üniversitesi Yayınları, İstanbul 2009.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com