Buradasınız

KİNDİ’DE OLUŞ-BOZULUŞ YAHUT NİZAM DELİLİ

KİNDİ ON GENERATION-CORRUPTION OR THE ORDER ARGUMENT

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1618

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Kindi (d.866) is the first Islamic philosopher. He is the bounding name of the transition from Kalam to philosophy. Moreover, he commenced two kinds of philosophy tradition. One of them is a kind of border tradition by creating a dictionary of philosophy and the other is generation/corruption tradition. As a philosopher he has included the order argument which is one of the cosmological arguments of God’s existence. His order argument takes place in his work named Kitabfi’l-ibanetiani’l-illeti’l-karibetili’l-kevnve’l-fesad. The world of appearances consists of Empedocle’s four elements, air, fire, earth, water. There are five sorts of movement; one of the five movements in the universe is generation and corruption (al-kevnve’l-fesad). Generation occurs when the components takes a piece of each other’s, so does the corruption when these pieces leave the component. Generation and corruption arises from the external effects received by the components. The external effects have four kinds of influence on the components. These four Galenic influences are heat, coldness, damp and aridity. Furthermore, every component has a natural movement. The movements are from center to periphery and vice versa. There are two reasons for generation and corruptionas close and far reason. This effect-affected relationship is an administrative order (tadbir). The administrator (mudabbir) is The Firs Reason. The aim of the order is perfection.
Abstract (Original Language): 
Kindi (ö.866) ilk İslam filozofudur ve o kelamdan felsefeye geçişin köprü ismidir. Yine o, İslam dünyasında var olan felsefede iki tür felsefe geleneğini başlatan kimsedir. Birincisi ‚felsefe sözlüğü‛ oluşturarak başlattığı gelenektir. Bu gelenekle o, sonraki filozoflar için de adeta bir ‚hudûd‛ geleneği başlatmıştır. İkincisi oluş-bozuluş (kevn ve fesad) geleneğidir. Yine bir filozof olarak Kindi bu ikinci geleneğin içinde Allah’ın varlığının kozmolojik delillerinden nizam deliline yer vermiştir. Nizam delili, Kitabfi’l-ibanetiani’l-illeti’l-karibetili’l-kevnve’l-fesad adlı eserinde yer alır. Oluş ve bozuluşu Doğa yahut görünüşler dünyasında ortaya koyar. Bu dünyayı Empedokles’in dört unsuru olan ateş, hava, toprak ve su’dan oluşur. Âlemde beş hareket türü vardır. ‘Oluş ve bozuluş’, onlardan birisidir. Oluş, her bir unsurun diğerinden parçalar almasıyla; bozuluş, aldığı parçaların unsurdan ayrılmasıyla gerçekleşir. Oluş ve bozuluş, unsurların aldığı dış tesirlerle gerçekleşir. Dış tesirler unsurlarda dört etki yapar. Galenci bu dört etki, sıcaklık, soğukluk, rutubet ve kuruluk ilkeleridir. Ayrıca her unsurun doğal hareketi vardır. Bu hareketler, merkezden çevreye-çevreden merkeze doğrudur. Neticede oluş ve bozuluşun iki sebebi vardır. Birincisi yakın sebep, ikincisi uzak sebep. Felsefe ‘ilk sebeb’i ele alır. Kindi’nin nizam delili ise unsurların oluş ve bozuluşu ile onun yakın sebebi arasındaki yönetim düzenine (tedbir) dayanır. Yani oluş ve bozuluşun gerçekleştiği unsurlarda sebep-sebepli ilişkisine bağlı bir yönetim düzeni (tedbir) vardır. Yönetim düzenin olduğu bir yerde o düzeni oluşturan bir yönetici (müdebbir) vardır. O yönetici İlk Sebep’tir. Kindi’ye göre bu düzenin amacı, mükemmelliktir.
1061-1070

REFERENCES

References: 

AYDIN, Mehmet S.,Din Felsefesi, İstanbul 1992.
BAYRAKTAR, Mehmet, İslam Düşüncesi Yazıları, Elis, Ankara 2004.
BİRCAN, Hasan Hüseyin, İslam Felsefesine Giriş, İstanbul 2008.
Boer, T.J.De, İslamda Felsefe Tarihi, çev.Y.Kutluay, İstanbul 2001.
ÇAĞRICI, Mustafa, ‚Kindi’ninDef’u’l- Ahzan Adlı Risalesi, Kaynakları ve Tesirleri‛, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1989-1992, sayı: 7-8-9-10, s. 221.
ÇUBUKÇU, İ.Agah, İslam Felsefesinde Allah’ın Varlığının Delilleri, Ankara 1983.
EL-EHWANY, Ahmad Fouad, ‚Kindi‛, çev. Emrullah Yüksel, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1990, sayı: 9, s. 22-39.
ELVÜSAL NURULLAHOĞLU, Memmedov, ‚Kindi ve Farabi’nin Timsalinde Şark Peripatetizminde Din-Felsefe Münasebetleri‛, Bakı Devlet Üniversitesi İlahiyyat Fakültesi'nin ElmiMecmuasi = Bakü Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin İlmi Mecmuası, 2008, sayı: 10, s. 350-372.
ERDEM, Hüsameddin, ‚Allah’ın Varlığının Delillerinin Kur’anî Temelleri‛, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1998, sayı: 8, s. 19-30. Erdem, Hüsameddin, ‚Allah’ın Varlığının Delillerinin Kur’anî Temelleri‛, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1999, cilt: XL, ss. 147-155.
ERDOĞAN, İsmail, ‚Kindi’ye Göre Varlığın Sebepliliği Meselesi‛, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000, sayı: 5 *Prof. Dr. Şaban Kuzgun Armağanı+, ss. 633-638.
ES-SEYYİD, Ahmed Lütfi, Mine’ş-şark ve’l-garb el-kevnve’l-fesad li-Aristotalis, Naşir: el-Daru’l-kavmiyye li-tıbaa ve’n-neşr, Ravzu’l-ferec. Trsz. www.al-mostafa.com.
FAHRİ, Macit, İslam Felsefesi Tarihi, çev.Kasım Turhan, İstanbul 1987.
HAKKI TURABİ, Ahmet,‛ Bağdat’ta Bir Musiki Nazariyatçısı: Yakub b. İshak el-Kindi‛, İslam Medeniyetinde Bağdat (Medînetü’s-Selâm) Uluslararası Sempozyum, 07-08-09 Kasım 2008, 2011, cilt: II, ss. 633-648.
1070
İrfan GÖRKAŞ
İbnRüşd, Cevamiu’l-kevnve’l-fesad, thk.Ebulvefael-Taftazani&A.SaidZayid &İbrahim Medkur, Mısır 1991.
İHVANI SAFA, ‚Oluş ve Bozuluş Üzerine‛, çev.Hamdi Onay, Hikmet Yurdu, Yıl: 3, S.5 (Ocak-Haziran 2010), ss. 379 – 387.
KARAMAN, Hüseyin, İslam Felsefesi Tarihi, Rize 2010.
KASAR, Veysel, ‚Harran Okulu Etkisiyle Felsefî Kelâma Geçiş Sürecinde Kindi’nin Rolü‛, I. Uluslararası Katılımlı Bilim Din ve Felsefe Tarihinde Harran Okulu Sempozyumu, 28-30 Nisan 2006, 2006, cilt: II, ss. 361-370.
KAYA, Mahmut, ‚Kindi’nin Hayatı‛, Kindi Felsefi Risaleler, İz Yayıncılık, İstanbul 1994.
KİNDİ, ‚Risale fî hudûdi’l-eşya ve rusûmihâ‛, Resailü’l-felsefiyye, thk.M.Abdülhadi Ebu Ride, Matbaatu Hassan, Kahire 1978.
KİNDİ, ‚Kitabu’l-Kindi: el-İbnaneani’l-illeti’l-faileti’l-karibetilil-kevnive’l-fesad‛, el-Kindi felsefetühü – müntehabat, nşr.Dr Muhammed Abdurrahman Merhaba, Beyrut-Paris 1985. Türkçesi KİNDİ, ‚Oluş ve Bozuluşun Yakın Sebepleri Üzerine‛, Felsefi Risaleler, çev.Mahmut Kaya, İz Yayıncılık, İstanbul 1994.
KİNDİ, “el-Kavlfi’l-hareke – Fi kemiyeti kütübiAristotalis”, el-Kindi felsefetühü – müntehabat, nşr.Dr Muhammed Abdurrahman Merhaba, Beyrut-Paris 1985.
KİNDİ, ‚Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine‛, Felsefi Risaleler, çev. Mahmut Kaya, İz Yayıncılık, İstanbul 1994, ss.153-171.
KİNDİ, ‚İlk Felsefe Üzerine‛, Felsefi Risaleler, çev. Mahmut Kaya, İz Yayıncılık, İstanbul 1994.
KİNDİ, ‚TariflerÜzerine‛, Felsefi Risaleler, çev. Mahmut Kaya, İz Yayıncılık, İstanbul 1994.
RESCHER, Nicholas, ‚Aristoteles Organon’unun Kindi Taslağı‛, çev. Nazım Hasırcı, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2011/2, cilt: XIII, sayı: 24, ss. 223-233.
RÎDE, Muhammed Abdulhâdî Ebu, ‚Aristoteles ve Kindî’ye Göre Âlemin Ezeliliği veya Yaratılmışlığı Problemi‛, çev. Cevher Şulul, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2000, sayı: 6, ss. 133-141.
SUNAR, Cavit, ‚İslâm Meşşaî, Felsefesinde İlk Adım (el-Kindî)‛, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1969, cilt: XVII, s. 29-49.
TAYLAN, Necip, İslam Düşüncesinde Din Felsefeleri, İFAV, İstanbul 1997
UYSAL, Enver, ‚Kindî ve Fârâbî’de Akıl ve Nefs Kavramlarının Ahlakî İçeriği‛, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004, cilt: XIII, sayı: 2, ss. 141-156.
ÜLKEN, H.Ziya, İslam Felsefesi Kaynakları, Etkileri, İstanbul 1993.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com