Buradasınız

Ekolojik Yerleşmeler ve Ekolojik Yıpranma: Şanlıurfa Geleneksel Kent Dokusu ve Karaköprü İlçesi

Ecological Settlements and Ecological Degradation: Traditional City Pattern of Sanlıurfa and Karaköprü Town

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Comprehensive changes in the world have revealed an urban view which suffers big changes in the ecological balance and the traditional settlements and requires confusion and renovation. In this context, it has been needed the effective use of resources and the sustainability and improvement of applied design principles in traditional settlements. In this article, according to the results of data obtained from examinations made in research area and field study analyses, traditional residential areas of Sanliurfa were evaluated under the criteria of ecological design, ecological degradation in Karaköprü Town were determined in the context of with the current developments and reconstructions and finally, some protective measures were proposed. When the traditional settlement patterns of Sanliurfa city were examined, it was observed that local resources were used in the most efficient way. However, structurings that are not appropriate for ecological settlement criteria have been observed in newly developing Karaköprü Town. It has been evaluated that principles of ecological settlements of traditional Sanliurfa settlements in which local resources are used effectively were not applied in the new settlement areas. The destruction of Punica granatum and Pistacia vera gardens and occurrence of the environments that does not fit to regional ecology in Karaköprü Town have been observing. In the residential areas of Karaköprü Town, the concept of street has been lost, unidentified areas and places consisted of parcel system determined by construction plan have been emerged, and green fields nearby the residential areas, which do not serve to the need of users, have been developed. As a consequence, when traditional Sanliurfa city settlements examined, it was observed that local resources were used effectively, however, the unconstructed parts of Karaköprü Town, which is a new settlement area, are under risk of ecological devastation because their natural resources that they harbour are under pressure of urbanization. Therefore, it was suggested that construction plans based on ecological planning and design policies should be applied in order to prevent this devastation. The pattern, which is formed by sheltered streets and buildings with yards in a flat topography and partly observed traditional settlement patterns having ecological design characteristics in the city centre, is integrated with the environment both physically and functionally.
Abstract (Original Language): 
Dünya’da yaşanan köklü değişimler, ekolojik dengelerin ve geleneksel yerleşmelerin büyük değişimlere uğradığı, karışıklık ve yenileme gerektiren bir kentsel görünümü ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda, kaynakların etkin kullanımı ve geleneksel yerleşmelerde uygulanmış tasarım ilkelerinin sürdürülmesi ve geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu makalede araştırma alanında yapılan inceleme ve alan etüt-analiz çalışması sonucunda elde edilen verilerden yararlanılarak Şanlıurfa kenti geleneksel yerleşim alanları; ekolojik yerleşim kriterleri kapsamında değerlendirilmiş, güncel gelişmeler ve yeni yapılanma kapsamında Karaköprü ilçesinde oluşan ekolojik yıpranma belirlenerek koruma önerileri sunulmuştur. Şanlıurfa kenti geleneksel yerleşim dokuları irdelendiğinde, yerel çevre kaynaklarının en etkin biçimde değerlendirildiği gözlenmektedir. Diğer yandan, yeni gelişen Karaköprü ilçesinde, ekolojik yerleşme kriterlerine uygun olmayan yapılanmalar izlenmektedir. Yerel kaynakların etkin kullanıldığı geleneksel Şanlıurfa kentsel dokusu ekolojik yerleşim ilkelerinin yeni yerleşim alanlarında değerlendirilmediği belirlenmiştir. Karaköprü ilçesinde nar ve fıstık bahçelerinin yok edilmesi ve bölge ekolojisine uymayan yerleşim alanlarının oluşumu söz konusudur. Karaköprü ilçesi konut bölgelerinde; sokak kavramı yitirilmiş, imar planlarının belirlediği parsel sisteminden oluşan kimliksiz alan ve mekanlar ortaya çıkmış, konut yakın çevrelerinde kullanıcıların gereksinimlerine cevap vermeyen yeşil alanlar oluşmuştur. Sonuç olarak; Şanlıurfa Kenti geleneksel yerleşim dokuları irdelendiğinde, yerel çevre kaynaklarının en etkin biçimde değerlendirildiği gözlenmektedir ancak yeni yerleşim alanı Karaköprü ilçesinin henüz yapılaşmamış kısımlarında, barındırdığı doğal kaynaklar kentleşme baskısı olması nedeni ile ekolojik yıpranma ile karşı karşıyadır. Bunun engellenmesi, ekolojik planlama ve tasarım ilkelerine dayandırılacak, imar planları ile mümkün olduğu düşünülmektedir.
21
31

REFERENCES

References: 

Aksoy, Y., Turan, A.Ç., Samur, D., 2009. İstanbul İli
Fatih İlçesi Açık Yeşil Alanlar ve Yapılaşmanın
Ekolojik Açıdan Yıpranmışlık ve Geri Dönüşüm İle
İlgili Olarak Değerlendirilmesi. Eskişehir
Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık
Fakültesi Dergisi, 2: 91-110.
Anonim, 2013
http://www.sanliurfaozelidare.gov.tr/defaul (Erişim
tarihi:08.04.2014).
Aydın, B., Tezer, A., 2011. İmar Planları Ekolojik
Planlamaya Adapte Edilebilir mi? Ekoyapı Dergisi,
3:100-105.
Ayman, O., Eroğlu, M., 2005. Türkiye’de Ekolojik
Yerleşimler Ekolojik yerleşimlerde Türkiye’nin
şansı! http://www.ekolojik.com.tr/ekoloji-turkiyedeekolojik-
yerlesimler (Erişim tarihi:20.03.2013).
Karagüler, S., 1993. Yapılaşma Sonucu Yeşil Alan
Azalmasındaki Sakıncaların Giderilmesi İçin
Binalarda Bitki Kullanımı. İTÜ Fen Bil. Ens.,
Doktora Tezi. İstanbul.
Manisalı, N., 2011. Ekolojik Yerleşimler Üzerine Bir
Değerlendirme: İstanbul’dan Örnekler. Gebze
Yüksek Teknoloji Fen Bil. Ens., Yüksek Lisans
Tezi, Kocaeli.
Şahinalp, M. S., 2006. Şanlıurfa Şehri’nin Kuruluşuna
Etki Eden Etmenler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4:
105-127.
Yurt, R., 1999. Geleneksel Şanlıurfa Ev Mimarisine
İklim Özelliklerinin Tesiri. Harran Dergisi, 55: 3-6.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com