SADİR PALVAN: A 19th CENTURY POET AND UYGHURIAN FOLK HERO
Journal Name:
- Karadeniz (Black Sea-Çernoye More) Sosyal Bilimler Dergisi
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
East Turkestan lands have been a central place where many Turkish tribes have
lived and where various cultures and religion have come together throughout the
history. This area which had witnessed the struggles of many nations, has great
importance in the formation and development of Turkish culture. Uyghur Turks took
place in all conflicts, cultural structures and religions. As the same all through the
history, the struggle between China-Manchu government and Uyghur Turks continued in 19th century. In these struggles, many oral cultural tale have been constituted about
many women and men such as Gani Butur, Tömür, Helpe, Mayimhan, Nozugum and
Sadir Palvan. Sadir Palvan is one of the historical hero who is famous with his conflicts
and known in the legends with his great efforts. All of the information about Sadir
Palvan whose great part of life was in exile and dungeon comes from the oral cultural
descriptions. Sadir Palvan who is also a gifted folk poet, wrote mostly about struggles
with Chinese ministers, his family, his youth and the independence of Uyghur Turks. In
this essay, firstly, narrations about Sadir Palvan’s struggle and bravery then the poems
are evaluated in terms of its creation, passing on one generaion to another, its structure
and function.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Doğu Türkistan toprakları, tarih boyunca birçok Türk kavminin yasadığı, değisik
kültürlerin ve dinlerin bulustuğu merkezî bir bölge olmustur. Çesitli milletlerin
mücadelelerine tanıklık eden bu bölge, Türk kültürünün olusması ve gelismesinde
büyük bir öneme sahiptir. Tarihin en eski dönemlerinden beri bu coğrafyada yasayan
Uygur Türkleri, bölgede yasanan bütün mücadelelerin, kültürel yapıların ve dinlerin
içinde yer almıstır. Tarih boyunca olduğu gibi 19. yüzyılda da Doğu Türkistan
topraklarında Çin-Mançu yönetimiyle Uygur Türklerinin mücadelesi devam etmistir. Bu
mücadelelerde Gani Batur, Tömür Helpe, Mayimhan, Nozugum ve Sadir Palvan gibi
kahramanlık gösteren kadın ve erkeklerle ilgili sözlü kültür ürünleri tesekkül etmistir.
Bu mücadelelerde öne çıkan, hakkında efsaneler anlatılan ve halk siiri olusan tarihî
kahramanlardan biri de Sadir Palvan’dır. Hayatının büyük bir kısmı sürgünlerde ve
zindanlarda geçen Sadir Palvan hakkındaki tüm bilgiler, sözlü kültür anlatmalarına
dayanmaktadır. Aynı zamanda yetenekli bir halk sairi de olan Sadir Palvan, siirlerinde
Çinli yöneticilerle mücadelelerini, ailesi ve gençliğini ve Uygur Türklerinin
bağımsızlığı ile ilgili düsüncelerini dile getirmistir. Makalemizde, ilk olarak Sadir
Palvan’ın mücadelesi ve kahramanlığı hakkında olusan sözlü nesir yaratmalar, daha
sonra da ona ait siirler yaratım ve aktarım, sekil, içerik ve islev yönünden
değerlendirilmistir.
- 13
110-119