Buradasınız

Anasayfa » Content

AİLE-ÇOCUK İNTERNET BAĞIMLILIK ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

THE ADAPTATION OF PARENT-CHILD INTERNET ADDICTION SCALE INTO TURKISH: THE STUDY OF VALIDITY AND RELIABILITY

Journal Name:

  • Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi

Publication Year:

  • 2014

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
İnternet bağımlılığı, internet kullanımına sınırlama getirememe, sosyal veya akademik zararlarına rağmen kullanıma devam etme ve internete ulaşımın kısıtlandığı durumlarda anksiyete duyma gibi belirtilerle kendini gösteren bir teknoloji bağımlılık türüdür. İlgili alanyazın incelendiğinde internet bağımlılığı konusunda bireylerin kendi kendilerini değerlendirebilecekleri az sayıda da olsa internet bağımlılık ölçeğinin bulunduğu ve bunların Türkçeye uyarlama çalışmalarının mevcut olduğu göze çarpmaktadır. Bunun yanısıra ilgili alanyazında internet bağımlılığı konusunda ailelerin çocuklarını değerlendirebilecekleri tek bir ölçek bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı ailelerin çocuklarını internet bağımlılığı konusunda değerlendirmelerine imkân sağlayan Aile- Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği’nin (Parent- Child Internet Addiction Test, PCIAT20) Türkçeye uyarlama çalışmasının yapılması ve uygulanmasıdır. Yaşları 12-17 arasında değişen 480 çocuğun anne veya babaları bu uyarlama çalışmasının çalışma grubunu oluşturmaktadır. Uyarlama ölçeğine ilişkin güvenirlik katsayısı (cronbach alfa) 0,91 ve Spearman Brown değeri 0,89 olarak bulunmuştur. Çalışmada, yapı geçerliği için açımlayıcı (exploratory) faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu test etmek için de doğrulayıcı (confirmatory) faktör analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu 20 maddenin 4 faktör altında toplandığı görülmüştür. Geçerlik ve güvenirlik çalışması kapsamında Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği (PCIAT20), Tokat ilinde yaşayan 1433 ebeveyne tekrar uygulanmıştır. Elde edilen veriler ışığında ölçeğe ait maddelerin istatistikleri hesaplanmış; alt-üst %27’lik grup değerleri ve madde toplam korelasyon katsayıları değerlendirilmiştir. Aile-Çocuk İnternet Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasına yönelik yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri değerlendirilmiş ve elde edilen değerlerin beklenen sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
İnternet bağımlılığı, internet kullanımına sınırlama getirememe, sosyal veya akademik zararlarına rağmen kullanıma devam etme ve internete ulaşımın kısıtlandığı durumlarda anksiyete duyma gibi belirtilerle kendini gösteren bir teknoloji bağımlılık türüdür. İlgili alanyazın incelendiğinde internet bağımlılığı konusunda bireylerin kendi kendilerini değerlendirebilecekleri az sayıda da olsa internet bağımlılık ölçeğinin bulunduğu ve bunların Türkçeye uyarlama çalışmalarının mevcut olduğu göze çarpmaktadır. Bunun yanısıra ilgili alanyazında internet bağımlılığı konusunda ailelerin çocuklarını değerlendirebilecekleri tek bir ölçek bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı ailelerin çocuklarını internet bağımlılığı konusunda değerlendirmelerine imkân sağlayan Aile- Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği’nin (Parent- Child Internet Addiction Test, PCIAT20) Türkçeye uyarlama çalışmasının yapılması ve uygulanmasıdır. Yaşları 12-17 arasında değişen 480 çocuğun anne veya babaları bu uyarlama çalışmasının çalışma grubunu oluşturmaktadır. Uyarlama ölçeğine ilişkin güvenirlik katsayısı (cronbach alfa) 0,91 ve Spearman Brown değeri 0,89 olarak bulunmuştur. Çalışmada, yapı geçerliği için açımlayıcı (exploratory) faktör analizi, elde edilen faktör yapısının doğruluğunu test etmek için de doğrulayıcı (confirmatory) faktör analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu 20 maddenin 4 faktör altında toplandığı görülmüştür. Geçerlik ve güvenirlik çalışması kapsamında Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği (PCIAT20), Tokat ilinde yaşayan 1433 ebeveyne tekrar uygulanmıştır. Elde edilen veriler ışığında ölçeğe ait maddelerin istatistikleri hesaplanmış; alt-üst %27’lik grup değerleri ve madde toplam korelasyon katsayıları değerlendirilmiştir. Aile-Çocuk İnternet Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasına yönelik yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri değerlendirilmiş ve elde edilen değerlerin beklenen sınırlar içerisinde olduğu görülmüştür
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-aile-cocuk-internet-bagimlilik-olceginin-turkceye-uyarlanmasi-gecerlik-guvenirlik-calismasi.pdf
  • 2
807
839
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Aksüt, M., Özer, İ. Gündüz, A. ve Kaşıkçı, P. (2008). İlköğretim öğrencilerinin internetten
yararlanmalarına
ilişkin anne-baba tutumlarının değerlendirilmesi. Akademik Bilişim 2008, Çanakkale Onsekiz
Mart Üniversitesi 30 Ocak–01 Şubat, Çanakkale.
Arıcak, O.T., Ilgaz, G. (2007). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Biyoloji Dersi
Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eğitim araştırmaları Dergisi, 28, 1-8.
Armstrong, L., Phillips, J. G., Sailing, L. L. (2000). Potential determinants of heavier Iinternet
usage. Int. J. Human-Computer Studies, 53, 537-550.
Aslanbay, M.(2006). A compulsive consumption: internet use addiction Ttndency, Yüksek
lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aşkar, P., Dönmez, O. (2005). Eğitim yazılımı geliştirme öz-yeterlik algısı ölçeği. Eğitim
Bilimleri ve Uygulama, 6(3), 259-274.
Ayaroğlu, N. S. (2002). The relationship between internet use and loneliness of university students,
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Ankara.
Balcı, A. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma - Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: PegemA
Yayıncılık.
Bayraktar, F. (2001). İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü, Yayımlanmamış yüksek
lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Beard, K. W., Wolf, E. M. (2001). Modification in the proposed diagnostic criteria for internet
addiction, CyberPsychology & Behavior, (3),4, 377-380.
Bölükbaş, K. (2003). İnternet Kafeler ve İnternet Bağımlılığı Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma:
Diyarbakır Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
Brenner, V. (1997). Psychology of Computer Use: XLVII. Parameters of Internet Use, Abuse
And Addiction: The First 90 Days of The Internet Usage Survey. Psychol. Rep. 80,
879–882.
Brown, T. A. (2006).Confirmatory Factor Analysis for Applied research. (First Edition). NY:
Guilford Publications, Inc.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
826 Necmi EŞĞİ...
Mayıs 2014 Cilt:22 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2010). Bilimsel
Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Canan, F., Ataoğlu, A., Nichols, L. A., Yıldırım, T., Öztürk, Ö. (2010). Evaluation of psychometric
properties of the internet addiction scale in a sample of Turkish high school students.
Cyberpsychol Behav Soc Netw,(3) , 13, 317-320.
Canbaz, S., Sunter, A. T., Peksen, Y., Canbaz, M. A. (2009). Prevalence of Pathological Internet
Use in a Sample of Turkish School Adolescents. Iranian J Publ Health, (4), 38, 64-71.
Caplan S. E., (2002). Problematic Internet use and psychosocial well-being: development
of a theory-based cognitive–behavioral measurement instrument. Computers in Human
Behavior, (18), 553–575.
Cengizhan, C. (2005). Öğrencilerin bilgisayar ve internet kullanımında yeni bir boyut: bağımlılık.
VIII. Ulusal PDR Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Ceyhan, E. (2008). Problemli İnternet Kullanımı: Anadolu Üniversitesi Öğrencilerinde Çok
Boyutlu Bir İnceleme, http://bildiri.anadolu.edu.tr/dosyalar/2008_au.pdf, 01.12.2012.
Chak, K., Leung, L. (2004). Shyness and locus of control as predictors of internet addiction
and internet use. Cyberpsychology & Behavıor, (5), 7, 559-570.
Chou, C., Condron, L., Belland, J.C. (2005). A Review of the Research on Internet Addiction.
Educational Psychology Review; 17 (4) 363-388.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik
SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
Davis R.A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological internet use. Computers in
Human Behavior, (17), 187-195.
Döner, C. (2011). İlköğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Farklı Değişkenlere Göre
İncelenmesi Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ersoy, A., Yaşar, Ş. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin internet kullanma durumları,
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (4), 1, 401- 425.
Esen B., K. (2007). Akran baskısı ve algılanan sosyal destek değişkenlerin göre ergenlerde
internet bağımlılığının yordanması. I.Uluslararası Bağımlılık Kongresi, İstanbul.
Ferraro, G., Caci, B., D’Amico, A., Blasi, M. (2007). Internet addiction aisorder: An Italian
study. CyberPsychology & Behavior, 10,170-175.
Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. London: SAGE Yayınları.
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. (2008). How to design and evaluate research in education (7th
ed.). New York: McGraw-Hill.
Gençer, L. S. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet
kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi, Yüksek
lisans Tezi, Süleyman Demirel üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Gökçearslan, Ş. (2005). İlk ve ortaöğretim öğrencilerinin evde bilgisayar kullanımına ilişkin
öğrenci ve veli görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing
and Understanding Data, Fourth Edition. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Griffiths, M. D. (1999). Internet addiction: Fact or fiction?, The Psychologist, 12, 246-250.
Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması... 827
May 2014 Vol:22 No:2 Kastamonu Education Journal
Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bazı Demografik Değişkenler
ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Yüzüncü
Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Hair, . F., Anderson, R. L., Tatham, R. L Black, W. C (1998). Multivarite Data Analysis, Prentice
Hall, New Jersey.
Ho, R. (2006). Handbook of univariate and multivariate data analysis and interpretation with
SPSS. Florida: Chapman & Hall/CRC.
Kalaycı, Ş. (Ed.) (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın
Dağıtım, Ankara.
Kandell, J. J. (1998). Internet addiction on campus: the vulnerability of college students.
Cyberpsychology and behavior, 1, 11–17.
Kim, K., Ryu, E., Chon, M-Y., Yeun, E-J., Choi, S-Y., Seo, J-S., Nam, B-W. (2006). Internet
addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a
questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 43, 185–192.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor Analysis, London and New York: Routledge.
Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. (Second Edition).
NY: Guilford Publications, Inc.
Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. S., Yeh, Y.C., Yen, C. F. (2009). Predictive values of psychiatric
symptoms for Internet addiction in adolescents: a 2-year prospective study. Arch Pediatr
Adolesc Med, (10), 163, 937–43.
Koch, W. H., Pratarelli, M. E. (2004). Effects of intro/extraversion and sex on social internet
use. North American Journal of Psychology, (3), 6, 371-382.
Kraut, R., Paterson, M. (1998). İnternet paradox. American Psychologist. 53; 1017-1031.
Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukopadhyay, T., Scherlis, W. (2002).
Internet paradox: a social technology that reduces social iInvolvement and psychological
well-being?. Journal of Social Issues, (1), 58, 49-74.
Kurtaran, G.T.(2008). İnternet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi, yüksek lisans
tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Lam LT, Peng ZW, Mai JC, Jing J. (2009). Factors associated with Internet addiction among
adolescents. Cyberpsychol Behav, (5), 12, 551–5.
Lee, M-S., Ko, Y-H., Song, H-S., Kwon, K.-H., Lee, H-S., Nam, M., Jung, IK.,(2007). Characteristics
of Internet Use In Relation to Game Genre In Korean Adolescents. Cyberpsychology
& Behavior, (2), 10, 278-285.
Morahan, M. J., Schumacher P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use
among college students. Computers in Human Behavior, (16), 13-29.
Nalwa, K., Anand, A. (2003). Internet addiction in students: a cause of concern. CyberPsychology
& Behavior, 6 (6), 653- 656.
Ni, X., Yan, H., Chen, S., Liu, Z. (2009). Factors influencing Internet addiction in a sample of
freshmen university students in China. Cyberpsychol Behav, (3), 12, 327–30.
Niemz, K., Griffiths, M., Banyard, P. (2005). Prevalence of Pathological Internet Use Among
University Students And Correlations With Self-Esteem, the General Health Questionnaire
(ghq), and Disinhibition, Cyberpsychology & Behavior, (6), 8, 562- 570.
828 Necmi EŞĞİ...
Mayıs 2014 Cilt:22 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi
Odabaşı, F. H. (2005). Parent’s Views On Internet Use, The Turkish Online Journal of Educational
Technology (TOJET), 4(1), ISSN: 1303-6521.
Orhan, F., Akkoyunlu, B. (2004). İlköğretim öğrencilerinin internet kullanımları üzerine bir
çalışma, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 107-116.
Özcan, N., Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç:
İnternet Bilişsel Durum Ölçeği’nin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık
Dergisi, (1), 6, 19-26.
Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y., Kalyoncu Ö. A. (2007). İnternet bağımlılığı:
kliniği ve tedavisi, Bağımlılık Dergisi, (1), 8, 36-41.
Pallanti S, Bernardi S., Quercioli L. (2006). The Shorter PROMIS Questionnaire and the
Internet Addiction Scale in the assessment of multiple addictions in a high-school population:
prevalence and related disability. CNS spectrums,11(12);966-74.
Park, S. K., Kim, J. Y., Cho, C. B. (2008). Prevalence of Internet addiction and correlations
with family factors among South Korean adolescents. Adolescence, (172), 43, 895-909.
Pratarelli, M., Browne, B., Johnson, K. (1999). The bits and bytes of computer/internet addiction:
a factor analytic approach. Behavior Research Methods, Instruments, and Computers,
31, 305-314.
Sanders, C.E., Field, T.M., Diego, M., Kaplan, M. (2000). The relationship of internet to depression
and social solation among adolescents. Adolescence, (138), 35, 237-242.
Scherer, R. F., Wiebe F. A., Luther, D. C., Adams J. S. (1988). Dimensionality of Coping:
Facor Stability Using the Ways of Coping Questionnaire, Psychological Reports 62 (3),
763-770. PubMed PMID: 3406294.
Sevindik, T. (2003). İnternet kafeye giden bireylerin internet kafelerden beklenti düzeyleri,
internet ve internet kafeleri kullanma amaçlarının belirlenmesi: Elazığ ili örneği. Fırat
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ.
Song, I., Larose, R., Eastin, M. S., Lin, C.A, (2004). Internet Gratifications and Internet Addiction:
On the Uses and Abuses of New Media. Cyberpsychology & Behavior, (7), 4.
Soule, L. C., Shall, W., Kleen, B.A. (2003). Exploring Internet Addiction: Demographic Characteristics
and Stereotypes of Heavy Internet Users. Journal of Computer Information
Systems. Fall, 64-73.
Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk
Psikoloji Yazıları, 3(6):74-79.
Tabachnick B. G., Fidel, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. (Forth Edition). MA:
Allyn ve Bacon, Inc.
Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). Pearson Education,
Allyn ve Bacon, Inc.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Nobel Yayın
Dağıtım.
Tercan, İ., Sakarya, S., Çoklar, A. N. (2012). Çocukların Gözüyle Onların İnternet Kullanım
Profilleri ve Ailelerin Getirdiği Sınırlamalar: Anamur İlçe Örneği, NWSA-Education Sciences
e-Journal of New World Sciences Academy, 7(1), 1C0495, ISSN:1306-3111.
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci Baskı). Ankara: Türk
Psikologlar Derneği Yayınları.
Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması... 829
May 2014 Vol:22 No:2 Kastamonu Education Journal
Treuer, T., Fabian, Z., Fu¨redi, J. (2001). Internet Addiction Associated With Features of Impulse
Control Disorder: Is it a Real Psychiatric Disorder? Journal of Affective Disorders,
66, 283.
Tsai, C., Lin, S.J. (2003). Internet addiction of adolescents in Taiwan: an ınterview study.
CyberPsychology & Behavior, (6), 6, 649- 652.
Ulusoy, O. (2008). Ergenlerde Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Saldırganlık İlişkisi, Yayımlanmış
Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Weston, R., Gore, Jr.P.A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The Counseling
Psychologist, (5), 34, 719-751.
Whang, L.S-M., Lee, S., Chang, G. (2003). Internet Over-users’ Psychological Profiles: A
Behavior Sampling Analysis on Internet Addiction. Cyberpsychology & Behavior, (2),
6, 143-150.
Yalçın, C. (2003). Sosyolojik bir bakış açısıyla internet. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, 27 (1), 77-89.
Yang, S-C., Tung, C.-J. (2007). Comparison of internet addicts and nonaddicts in taiwanese
high school. Computers In Human Behavior, 23, 79–96.
Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Chen, C. S., Chen, C. C. (2009). The association between
harmful alcohol use and Internet addiction among college students: comparison of personality.
Psychiatry Clin Neurosci, (2), 63, 218–24.
Yılmaz, B. M. (2008). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf öğrencilerinin Bilgisayara Yönelik Bağımlılık
Gösterme Eğilimlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, http://ietc2008.home.
anadolu.edu.tr/ietc2008/115.doc, 26.11.2012.
Young, K. S. (1996). Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology
and Behavior, (1), 3, 237-244.
Young, K. S. (1997). What makes the internet addictive: potential explanations for pathological
internet use. Yayınlanmış Amerikan Psikoloji Örgütü 105. yıl Konferansı Semineri,
Washington, D.C.
Young, K. S. (1998a). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology
& Behavior, 1 (3), 237–244.
Young, K. S. (1998b). Center for Internet Addiction. Internet Addiction Test (IAT). http://
www.netaddiction.com/resources/internet_addiction_test.htm, 26.11.2012.
Young, K. S., Rodgers, R. C. (1998). The relationship between depression and internet addiction.
CyberPsychology & Behavior, (1), 3-8.
Young, K. S. (1999a). Internet addiction: symptoms, evaluation and treatment. In L. Van de
Creek, & X. Jackson, Innovations in clinical practice: a source book, 17, 19-31. Sarasota,
FL: Professional Resource Press.
Young, K. (1999b). Internet addiction: evaluation and treatment. Student British Medical Journal,
7, 351–352.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com