Buradasınız

QAFQAZ QƏRB-ŞƏRQ ƏLAQƏLƏRİNDƏ KATALİZATOR KİMİ

THE CAUCASUS AS A CATALYST OF THE WEST-EAST RELATIONS

Journal Name:

Publication Year:

Author Name
Abstract (2. Language): 
Diplomacy in today's Russian foreign policy has given up its place to a growing political extremism and sometimes even to undisguised threats. Speaking in Beijing before his resignation. Mr. Yeltsin said: "Russia has a full arsenal of nuclear Weapons, but Clinton decided to Ilex his muscles. ...I want to say to Clinton that he should not forget in what kind of world he lives. ... We (Russia and China) will dictate to the world how to live/.." How about that? All he laeked was Khruchev's shoe for a repeat of that shabby history. Six months in power of Mr. Putin have made a great change in the world's understanding of Russia as a country, once striving for integration to the world community and to transform itself to a democracy. In short time Mr. Putin has succeeded in things that communists were carefully avoiding during decades of their rule -aiming Russia's foreign policy toward open confrontation with the West. In this connection, how does one not remember the speech of Russian nationalist Zshirinov ski in the Russian Parliament a few years ago. saving: "We can have everything we want. All we need is to brandish our nuclear cudgel. Nobody will dare to refuse." This brutish logic, that Russians were laughing at yesterday, today underlines Russian foreign policy. If we say the Caucasus has become a catalyst fortius change, we would not be mistaken. But we would be incorrect lo say that the Caucasus is a cause of this change. The cause is the Russian people themselves, who could not rise above die level of Zshivinovski'-s political consciousness. "The peavi of Russian umpire", as the Caucasus was named by Russian Empefof Nicholas 11. this mountainous area between the Black and Caspian Seas has everything to attract the world's attention.
Abstract (Original Language): 
Rusiya xarici siyasetinin bugünkü diplomatiyasmın yerindo arlan siyasi ekstremizm vo bozon hotta açıq - askar hodolor mövcuddur. İsteta vermomişdon ovvol Pekindoki çıxışında conab Yeltsin "Rusiya hor cür nüvo silahına malikdir. Klinton iso qollarına giic vermok qoranna golibdir. ...Mon Klintona demok isloyirom ki. o hansı dünyada yaşadığını unutmamalıdır... Biz (Rusiya vo Cin) dünyaya neco yaşamağı dikto edoco-yik...** - dedi. Neco fikirdir? Miskin laıixi tokrar etmok övün onda yalnız Nrıışşovun cokmosi çatışmadı. Conab Potinin hakimiyyotdo olduğu allı ay orzindo dünyanın Rusiyaya. ülkenin bir zaman dünya birliyi ilo iniegrasiya uğrunda mübarizosino vo demokratiya yolunu tutmasına ınünasibotindo büyük dönüş yaratdı. Rus millotçisi Jirinovskinin bir neco il ovvol Rusiya parlaınentindoki "Biz istodiyimiz hor bir şeyo malik ola bilorik. Bizo yalnız nüvo doyonoyini işo salmaq lazımdır. Keç kimin etiraz etmoyo cüreti catmayacaqdır" sözlerini neco xatuTamamaq ular? Rusların dünən güldüyü bu mənasız məntiq bu gün Rusiya xarici siyasetini səciyyələndirir. Rus imperatoru II Nikolay Qafqazı Rus İmperiyasının mirvarisi adlandırırdı. Qara dəniz və Xəzər dənizi arasındaki bu dağlıq ərazi dünyanın diqqətini cəlb edən hər bir şeyə malikdir. Qafqazın neft və gaz ehtiyatlarının Mərkəzi Asiya ilə müqayisədə çox az olmasına baxmayaraq, bu bölgə Avrasiyanın qanlı döyüş meydanına, qeyri-regional qüwələrin cəmləşdiyi sahəyə çevri-lib. Bunun yegano izahı Qafqazın post- Sovet dövründən mərkəzi ərazidə yerləşmosi və Asiyaya qapısının açan olmasıdır. Mərkəzi Asiya ölkələrinin şimalda Rusiya, şərqdə Çin, cənubda Əfqanıstan, Pakistan və İran ilə "mütərəddid qövs" də yerləşməsi Mərkəzi Asiya ölkələrini öz neft və gaz ehtiyatlarını dünya bazarına çıxarmaq üçün alternativ marşurut axtarmağa məcbur etdi. Qərb tərəfındən TRACECA* adlanan planlı bərpa olunmuş qədim İpək Yolu belə bir alternativ oldu. Avropa Biıiiyinin Sammitində Türkiyə, Gürcüstan, Azerbaycan vo Türkmenistan arasında Mərkəzi Asiya və Qafqaz enerji ehtiyatlarını dünya bazanna çıxaran neft və qaz boru kəmərinin tikintisi barodo imzalanmış razılıq yeni İpək Yolunu, alternativ imkanı, gələcək reallığa çevirdi. Rusiya Avropada Təhlükəsizlik Müqavilə-sinə açıq-aşkar etinasızlıq göstərib, onu kobudcasına pozaraq, Şimali Qafqazda miiharibəyə başladı. Saysız-hesabsız ağır silahları oraya topladı vo bunun terrora qarşı vacib iş olduğunu dünyaya izah etdi. Hotta bütün çeçen xalqı, şərti olaraq, tenorçu kimi hesablansa belə, bu mövqe ilo razılaşmaq çətindir. Bu müharibəyə çəkilən külli miqdarda xorclərə gəlincə, Putin ümid edir ki, Rusiya Qafqazda hakimiyyəto qayıtdıqdan sonra gələn gəlir bu pulların yerini dolduracaqdır. Əgər biz TRACECA-nı onun bölgələri üzrə bölsək, bu sxemi ala-rıq: Mərkəzi Asiya - Xəzər denizi - Qafqaz - Türkiyə - Arahq də-nizi. Bu sxemdə yalnız sonuncu iki bölge post-Sovet ərazisindən, Ru-siyanın təsirindon kənarda qahr. Bu boru zəncirində ən mühüm həlqə Qafqaz, daha qəqiqi, Azerbaycan ve Gürcüstandır. TRACECA-nın.
71-79